Michaił Gorbaczow buduje nowy Związek Radziecki

Laureat pokojowej Nagrody Nobla uważa, że dziś znów można zjednoczyć dawne państwa postradzieckie.

Aktualizacja: 13.12.2016 20:58 Publikacja: 13.12.2016 18:35

Michaił Gorbaczow buduje nowy Związek Radziecki

Foto: Flickr

– Uważam, że mógłby być nowy Związek. W poprzednich granicach i w tym że składzie, dobrowolnie – powiedział. – Związek Radziecki – nie, ale Związek – tak.

W 25. rocznicę rozpadu radzieckiego imperium Michaił Gorbaczow po raz kolejny tłumaczył się publicznie, że nie jest winien zniknięciu Związku i „bronił go do końca". Poprzednie takie wystąpienie miał wiosną 2014 roku, po rosyjskiej agresji na Krym.

– Gorbaczow walczył do ostatniego naboju za utrzymanie ZSRR – mówił wtedy jeden z jego obecnych współpracowników Boris Sławin. W chwili jego formalnej likwidacji przez przywódców Rosji, Białorusi i Ukrainy kremlowscy urzędnicy pod nadzorem Gorbaczowa szykowali projekt powołania Związku Suwerennych Republik (w skrócie ZSR) na miejsce Związku Radzieckiego.

Wtedy Gorbaczow – tak, jak i obecnie z okazji 25. rocznicy – był oskarżany o doprowadzenie do zniszczenia kraju. W 2014 roku bronił się, nazywając aneksję Krymu „naprawieniem historycznego błędu". Dzisiaj mówi o możliwości odbudowy imperium.

– Nie wierzę w ani jedno słowo Gorbaczowa: to populista i prowokator. Próbuje grać na uczuciach Rosjan, znając wyniki badań socjologicznych – powiedział o propozycji byłego sekretarza generalnego partii komunistycznej jej obecny deputowany Walerij Raszkin. Rosyjscy komuniści są jedyną siłą polityczną w kraju, która nieprzerwanie w ciągu ćwierć wieku nawoływała do odbudowania ZSRR – w jego poprzedniej formie.

Nastroje społeczne rzeczywiście sprzyjają Gorbaczowowi. Według listopadowego sondażu niezależnego Centrum Lewady 51 proc. Rosjan uważa, że rozpadu Związku można było uniknąć, a aż 56 proc. żałuje, że do niego doszło. Pół roku wcześniej, w marcu 2016 roku, rządowy ośrodek WCIOM dokonał intrygującego eksperymentu. W marcu 1991 roku w istniejącym jeszcze ZSRR przeprowadzono referendum, w którym było pytanie, czy należy utrzymać ZSRR. 76 proc. mieszkańców kraju odpowiedziało „tak". Po ćwierć wieku na identyczne pytanie „tak" odpowiedziało 64 proc. mieszkańców Rosji.

Wśród członków partii komunistycznej i osób mających powyżej 60 lat odsetek ten wyniósł aż 80 proc. – Ogarnięci nostalgią są obecnie ci, którzy głosowali ćwierć wieku temu za utrzymaniem ZSRR i nadal za jego rozpad winią Gorbaczowa. Ale przesadą jest mówienie, że nostalgia ogarnęła całe społeczeństwo – nie zważając na wyniki tłumaczyła ekspert WCIOM Julia Baskakowa. A one pokazują, że prawie połowa młodzieży w wieku 18–24 lat (49 proc.) również głosowałaby za ZSRR.

– Uważam, że mógłby być nowy Związek. W poprzednich granicach i w tym że składzie, dobrowolnie – powiedział. – Związek Radziecki – nie, ale Związek – tak.

W 25. rocznicę rozpadu radzieckiego imperium Michaił Gorbaczow po raz kolejny tłumaczył się publicznie, że nie jest winien zniknięciu Związku i „bronił go do końca". Poprzednie takie wystąpienie miał wiosną 2014 roku, po rosyjskiej agresji na Krym.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Putin chce zabić Zełenskiego. Jak Kreml próbuje się pozbyć prezydenta Ukrainy?
Polityka
Węgry mówią o "szalonej misji" NATO. Wykluczają swój udział
Polityka
Wielka Brytania wydali rosyjskiego attaché wojskowego. Spodziewa się histerii Moskwy
Polityka
Kreml chce udowodnić, że nie jest już samotny. Moskwa zaprasza gości na paradę w Dzień Zwycięstwa
Polityka
Zatrzymanie "rzekomego" rosyjskiego dezertera. Ambasada FR będzie się domagać wyjaśnień