W Ministerstwie Finansów trwają prace nad reformą służb skarbowych. Ma dojść do integracji urzędów celnych i kontroli skarbowej. Zreformowane służby zyskają więcej kompetencji. Wszystko po to, by poprawić skuteczność walki z przestępstwami skarbowymi.
Kontrolę celno-skarbową zakończy decyzja, od której nie będzie już przysługiwało odwołanie – przewiduje opracowany w MF projekt ustawy regulującej nowe uprawnienia fiskusa. Będzie można ją zaskarżyć od razu do sądu, ale zniknie druga instancja, czyli rozpatrzenie sprawy przez izbę skarbową. Ministerstwo uzasadnia takie rozwiązanie m.in. potrzebą lepszego wykorzystania wysoko kwalifikowanych urzędników z izb.
Proponowana zmiana budzi wątpliwości ekspertów.
– Druga instancja ma sens, podatnikom udaje się często wygrać sprawę bez obciążania sądów administracyjnych – ocenia Dariusz Malinowski, doradca podatkowy w KPMG.
Antoni Hanusz, sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego, twierdzi, że sądy zaleje znacznie większa liczba skarg.
– Wydłuży to o kilka miesięcy ich rozpatrywanie zarówno przez WSA, jak i NSA – przewiduje.
Istnienie drugiej instancji uzasadniają też statystyki. W zeszłym roku na niemal 70 tys. odwołań od decyzji podatkowych izby skarbowe uchyliły prawie 18 tys., a więc 26 proc. Do sądów administracyjnych wpłynęło 28 tys. skarg.
Eksperci mają też wątpliwości, czy pomysł MF jest zgodny z konstytucją. Jej art. 78 przewiduje dwuinstancyjność postępowania.
– Od tej zasady można czynić wyjątki w ustawie, ale warto dokładnie określić, jakich spraw mają dotyczyć – podkreśla sędzia Hanusz.
To już IV edycja kongresu dla liderów świata finansów
Fiskus będzie też mógł blokować konto bankowe podatnika, gdy urzędnicy nabiorą podejrzeń, że jest przestępcą skarbowym i oszukuje na VAT na kwotę większą niż 50-krotność najniższego wynagrodzenia (92 500 zł). Dziś skarbówka nie ma takich uprawnień, choć może zająć majątek podatnika, gdy podejrzewa, że nie zapłaci podatku.
W projekcie znalazło się jeszcze kilka nowych uprawnień, w tym do kontrolowania korespondencji handlowej podatnika.
– Te rozwiązania mogłyby być rozsądne w kraju o dużej kulturze prawnej. Patrząc na praktykę działania administracji skarbowej, obawiam się, że nowe uprawnienia będą nadużywane – mówi Michał Roszkowski, radca prawny i partner w firmie Accreo.
