Nieodpłatne zniesienie współwłasności: Hipoteka zmniejsza czystą wartość mieszkania i podatek

Hipoteka ustanowiona na mieszkaniu wpływa na czystą wartość części, którą podatnik nabywa w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności

Publikacja: 22.05.2012 09:00

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną podatnika w sprawie podstawy opodatkowania podczas zniesienia współwłasności mieszkania (sygnatura akt: II FSK 2158/10).

Sąd nie podzielił stanowiska fiskusa, że hipoteka nie zmniejsza wartości prawa nabytego przez podatnika.

Lokum z długiem

Podatnik wystąpił o interpretację dotyczącą podatku od spadków i darowizn. Wyjaśnił, że wraz z inną osobą przysługuje mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Został on kupiony na kredyt. Umowę z bankiem oprócz nabywców mieszkania podpisali jeszcze rodzice jednego z nich. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka zwykła i kaucyjna.

Podatnik wskazał, że wraz ze współwłaścicielem lokalu zamierza znieść współwłasność prawa do lokalu. W wyniku tej operacji on stanie się właścicielem całego mieszkania bez konieczności spłaty. Jednocześnie przejmie bowiem całość zobowiązań z umowy kredytowej, czyli za zgodą banku stanie się jedynym kredytobiorcą i dłużnikiem osobistym.

Wnioskodawca zauważył, że współwłaściciel lokalu jest dla niego osobą obcą, należącą – zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn – do III grupy podatkowej. Zainteresowany miał wątpliwości, od jakiej wartości będzie musiał zapłacić podatek od spadków i darowizn od nieodpłatnego zniesienia współwłasności. W jego ocenie, ponieważ wartość kredytu obciążającego nieruchomość nadal jest tak duża, wykluczy ona konieczność płacenia podatku.

Fiskus był jednak innego zdania. Uznał, że fakt zobowiązania się jednego ze współkredytobiorców do spłaty całego zadłużenia nie ma znaczenia. Przed podjęciem tego zobowiązania wnioskodawca i tak był zobowiązany solidarnie do spłaty całej kwoty kredytu. W związku z tym kwota kredytu nie stanowi ciężaru ani długu obciążającego nabytą część prawa i tym samym nie będzie pomniejszała podstawy opodatkowania.

Inaczej mówiąc, choć zainteresowany przejmie na własność część mieszkania obciążoną znacznym długiem, który będzie musiał sam spłacać bankowi, musi zapłacić podatek od całej jego wartości.  Podatnik nie zgodził się z taką interpretacją przepisów. W skardze do sądu administracyjnego podkreślał, że podstawą opodatkowania powinna być wartość prawa po potrąceniu wysokości hipoteki.

Co wpływa na wartość nabytego prawa

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił jego skargę. Potwierdził, że kwota kredytu, do której spłaty skarżący był zobowiązany przed zniesieniem współwłasności, nie może pomniejszyć podstawy opodatkowania. Rację podatnikowi przyznał NSA. Przypomniał, że podstawą opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, tzw. czysta wartość. – Hipoteka wpływa na czystą wartość rzeczy nabytych w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności – wyjaśnił sędzia NSA Stefan Babiarz. Sąd podkreślił, że ustawa o podatku od spadków i darowizn zawiera tylko przykładowy katalog długów i ciężarów. Wyrok jest prawomocny.

Opinia dla „Rz"

Michał Grzywacz - radca prawny, doradca podatkowy, partner w kancelarii Grzywacz-Zawada

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego ma niezwykle istotne znaczenie dla osób pozostających w wolnych związkach, które zdecydowały się na wspólny zakup mieszkania. Jeżeli w przyszłości zdecydują się nieodpłatnie znieść współwłasność tej nieruchomości w ten sposób, że jedna z nich podaruje swój udział drugiej w zamian za zwolnienie jej z obowiązku spłaty zaciągniętego solidarnie kredytu, to wartość obciążenia związanego z tym kredytem (hipoteka) pomniejszy podstawę opodatkowania darowizny podatkiem od spadków i darowizn.

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną podatnika w sprawie podstawy opodatkowania podczas zniesienia współwłasności mieszkania (sygnatura akt: II FSK 2158/10).

Sąd nie podzielił stanowiska fiskusa, że hipoteka nie zmniejsza wartości prawa nabytego przez podatnika.

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów