Odszkodowanie za zakaz konkurencji z PIT

Przedsiębiorca (osoba fizyczna prowadzącą działalność gospodarczą) zawarł z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji na sześć miesięcy po ustaniu zatrudnienia. Z końcem czerwca 2017 r. umowa o pracę z tym pracownikiem została rozwiązana i 7 lipca 2017 r. wypłacono mu odszkodowanie w wysokości wynikającej z umowy o zakazie konkurencji. Czy od wypłaconego odszkodowania firma powinna pobrać zaliczkę na PIT? – pyta czytelniczka.

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej ( „zakłady pracy"), są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej (art. 31 ustawy o PIT).

Źródłem przychodów jest m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (zob. art. 10 ust. 1 pkt. 1 ustawy o PIT).

Nie tylko zasadnicza pensja

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:

- wynagrodzenia zasadnicze,

- wynagrodzenia za godziny nadliczbowe,

- różnego rodzaju dodatki, nagrody,

- ekwiwalenty za niewykorzystany urlop,

- wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona,

- świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika,

- wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT).

Użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT zwrot „w szczególności" oznacza, że wskazane kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Innymi słowy, o tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik aktualnie lub w przeszłości związany z pracodawcą, czy inna osoba, niezwiązana z pracodawcą.

Należności pracownika z tytułu zakazu konkurencji, pomimo że wynikają z innej umowy, niż umowa o pracę, są dla pracownika przychodem ze stosunku pracy (por. interpretację Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 18 stycznia 2007 r., PD-2-415/288/06).

Uwaga! Za pracownika w rozumieniu ustawy o PIT uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ustawy o PIT).

Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 11 ust. 1 ustawy o PIT). Dotyczy to m.in. przychodów ze stosunku pracy. W przypadku przedmiotowego odszkodowania przychód pracownika powstanie 7 lipca 2017 r., z chwilą jego wypłaty.

REGULACJE O ZAKAZIE KONKURENCJI W KODEKSIE PRACY

W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji) (art. 1011 § 1 kodeksu pracy). Przepis ten stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy, z zastrzeżeniem przepisów 1012 § 2 i 3 kodeksu pracy (art. 1012 § 1 kodeksu pracy).

Otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia są wolne od podatku dochodowego, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Wolne od podatku są także otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 kodeksu pracy. Nie dotyczy to jednak m.in. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji (zob. art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. d ustawy o PIT).