Reklama
Rozwiń
Reklama

Jak szczur w klatce z lwami

Jan i Antonina Żabińscy dzieci ulokowali w piwnicy willi, a dorosłych w pustych klatkach warszawskiego zoo. W czasie niemieckiej okupacji pomogli kilkuset Żydom.

Aktualizacja: 25.04.2015 14:41 Publikacja: 25.04.2015 01:01

W tej willi na terenie warszawskiego zoo, należącej do Żabińskich, ocalenie mogło znaleźć 150–300 os

W tej willi na terenie warszawskiego zoo, należącej do Żabińskich, ocalenie mogło znaleźć 150–300 osób

Foto: Fotorzepa/Jakub Ostałowski

Moshe Tirosh ma 78 lat. Niski, nadzwyczaj sprawny fizycznie mężczyzna schodzi do piwnicy starej willi zbudowanej w charakterystycznym dla lat 30. stylu modernistycznym. Po kilkunastu krokach jest w innym świecie. Tym sprzed ponad 70 lat. Wtedy ściany pomieszczenia były surowe. Do pobliskiej bażantarni wciąż prowadzi wąski ceglany tunel. W 1943 roku, aby go pokonać, trzeba się było przecisnąć nad rurami kanalizacyjnymi.

To właśnie w tym miejscu na terenie warszawskiego ogrodu zoologicznego schronienie znalazła jego rodzina. – Ukrywali się: moja młodsza siostra Stefania, matka Regina, ojciec Samuel i ja – wylicza.

Wyszły wiewiórki

W 1943 roku Moshe Tirosh nazywał się Mietek Kenigswain i miał sześć lat. Przed wojną jego ojciec Samuel był znanym w Polsce bokserem. – Mój dziadek znał Jana Żabińskiego, dyrektora zoo, bo dostarczał do ogrodu warzywa i owoce – wspomina Tirosh.

Rodzina Kenigswaina znalazła się w grupie kilkuset Żydów ukrywających się w warszawskim zoo. Instytut Yad Vashem szacuje, że ocalenie mogło tam znaleźć 150–300 osób. Ale mogło być ich więcej. – Willa i ogród zoologiczny były miejscem „przesiadkowym" dla Żydów wyprowadzonych przez dr. Żabińskiego z getta. Ze względów bezpieczeństwa nie sporządzano żadnych notatek, które mogłyby zdekonspirować Żabińskich. To dlatego nie znamy pełnej liczby ocalonych ani ich nazwisk – przypomina Lena Klaudel z Fundacji From the Depths.

Pozostało jeszcze 84% artykułu

RP.PL i The New York Times w pakiecie za 199zł!

Kup roczną subskrypcję w promocji Black Month - duet idealny i korzystaj podwójnie!

Zyskujesz:

- Roczny dostęp do The New York Times, w tym do- News, Games, Cooking, Audio, Wirecutter i The Athletic.

- RP.PL- twoje rzetelne i obiektywne źródło najważniejszych informacji z Polski i świata z dodatkową weekendową porcją błyskotliwych tekstów, wnikliwych analiz i inspirujących rozmów w ramach magazynu PLUS MINUS.

Reklama
Plus Minus
„Posłuchaj Plus Minus”: Czy inteligencja jest tylko za Platformą
Materiał Promocyjny
Manager w erze AI – strategia, narzędzia, kompetencje AI
Plus Minus
Odwaga pojednania. Nieznany głos abp. Kominka
Plus Minus
„Kubek na tsunami”: Żywotna żałoba przegadana ze sztuczną inteligencją
Plus Minus
„Kaku: Ancient Seal”: Zręczny bohater
Materiał Promocyjny
Rynek europejski potrzebuje lepszych regulacji
Plus Minus
„Konflikt”: Wojna na poważnie
Materiał Promocyjny
Wiedza, która trafia w punkt. Prosto do Ciebie. Zamów już dziś!
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama