Prof. Maciej Urbanowski: Czy Márquez znał Schulza? Gość „Plusa Minusa” poleca

Z premier filmowych odkryłem dla siebie ekranizację „Stu lat samotności” na Netfliksie – pisze prof. Maciej Urbanowski, literaturoznawca.

Publikacja: 10.01.2025 16:00

Prof. Maciej Urbanowski: Czy Márquez znał Schulza? Gość „Plusa Minusa” poleca

Foto: materiały prasowe

W 2024 r. zaskakująco sporo książek zrobiło na mnie dobre wrażenie. W poezji „Mnemosyne” Wojciecha Wencla, zbiór wierszy, który jest piękną, intymną pochwałą tytułowej pamięci, ale też miłości: do rodziny, domu, pejzażu, Polski, Boga… Spodobała mi się też antologia przekładów poetyckich Antoniego Libery „Bądź wierny sobie. Od Homera do Becketta”. Przepiękne wiersze, czasem mało mi znane, czasem klasyczne, ale dzięki Liberze brzmiące inaczej, jakby zostały napisane dla nas tu i teraz.

Z prozy polskiej moją uwagę przykuła powieść Marty Kwaśnickiej „Widoki”, przenikliwy, gorzki i subtelny portret młodej inteligencji. Wojciech Chmielewski opowiadaniami „Obcy diabeł” przypomniał, że nikt dzisiaj tak jak on nie portretuje współczesnej Polski, jej miejskich i niemiejskich pejzaży. Świetny był „Las duchów” Andrzeja Dybczaka – dyptyk o wyprawie narratora na Syberię. Ta swoista podróż do kresu sowieckiej i rosyjskiej nocy okazuje się też spotkaniem z – jak to się kiedyś mówiło – Absolutem. Dybczak to realista i mistyk w jednym. O naszych kłopotach z Bogiem (może na odwrót?) opowiadają z kolei „Incydenty” Andrzeja Horubały.

Czytaj więcej

„Ponadczasowe. O tym, co tworzy modę”. Moda pod lupą

Z biografii najbardziej zaciekawił mnie „Zatarty ślad” Olgi Płaszczewskiej o zamordowanym przez Niemców w 1945 r. krytyku Alfredzie Jesionowskim, „Hamlet rozstrzelany” Emila Marata o Romanie Bratnym, wreszcie tom pierwszy „Los człowieka” Bartosza Bajkówa i Diany Maksymiuk, rzecz o Florianie Czarnyszewiczu. Trzy warianty polskich losów w XX w.

Z ciekawością przeczytałem też rozmowy Andrzeja Nowaka z pisarzami „Kto pisze naszą historię?”. Nowak zgromadził zróżnicowanych rozmówców: Brylla, Dukaja, Liberę, Holewińskiego, Twardocha, Musierowicz, odpowiedzi więc też rozmaite, a przez to interesujące.

Zwróciłbym też uwagę na wstrząsającą mikropowieść „Wojna” Louisa-Ferdinanda Céline’a w znakomitym przekładzie Anny Wasilewskiej. Ładny, trochę zagadkowy, pełen kulturowych aluzji był romans „Polak” J.C. Coetzeego. Ucieszył mnie też ostatni numer „Literatury na Świecie” z blokiem przekładów Pierre’a Drieu la Rochelle’a.

Z premier filmowych niewiele dla siebie odkryłem, może poza ekranizacją „Stu lat samotności” na Netfliksie. Dawno nie sięgałem do tej powieści, więc jej wersja filmowa tym bardziej mi się spodobała. Zastanawiałem się też, czy Márquez znał prozę Schulza.

Czytaj więcej

Widzieliśmy serial „Sto lat samotności”. Będzie dyskusja wśród fanów powieści

Wspomnę o świetnej wystawie monograficznej Józefa Chełmońskiego w warszawskim Muzeum Narodowym. Wielkim przeżyciem było dla mnie „Złote runo – sztuka Grecji” w krakowskim Muzeum Narodowym. Małą, ale wysmakowaną wystawę na stulecie kapistów w zrobiono w Muzeum Czapskich. Kibicowałem też inicjatywie „Teologii Politycznej” – „Namalować katolicyzm od nowa”. Kto nie zdążył, warto sięgnąć po katalogi.

o autorze
Prof. Maciej Urbanowski

Historyk literatury, krytyk literacki, edytor. W latach 2008–2020 kierownik Katedry Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Twórca i redaktor dwumiesięcznika „Arcana”.

 

W 2024 r. zaskakująco sporo książek zrobiło na mnie dobre wrażenie. W poezji „Mnemosyne” Wojciecha Wencla, zbiór wierszy, który jest piękną, intymną pochwałą tytułowej pamięci, ale też miłości: do rodziny, domu, pejzażu, Polski, Boga… Spodobała mi się też antologia przekładów poetyckich Antoniego Libery „Bądź wierny sobie. Od Homera do Becketta”. Przepiękne wiersze, czasem mało mi znane, czasem klasyczne, ale dzięki Liberze brzmiące inaczej, jakby zostały napisane dla nas tu i teraz.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Plus Minus
„The Outrun”: Wiatr gwiżdże w butelce
Plus Minus
„Star Wars: The Deckbuilding Game – Clone Wars”: Rozbuduj talię Klonów
Plus Minus
„Polska na odwyku”: Winko i wóda
Materiał Promocyjny
Kluczowe funkcje Małej Księgowości, dla których warto ją wybrać
Plus Minus
Gość "Plusa Minusa" poleca. Michał Gulczyński: Celebracja życia
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego