Jak uniknąć podatku od pożyczki

Jeśli umowa będzie zawarta poza krajem i w dacie jej podpisania pieniądze znajdują się na zagranicznym koncie, firma zaciągająca pożyczkę może nie zapłacić podatku

Publikacja: 15.10.2008 08:08

Jest to często wykorzystywany przez przedsiębiorców sposób optymalizacji podatkowej, jeśli chodzi o podatek od czynności cywilnoprawnych.

[b]Pożyczkobiorca musi bowiem co do zasady zapłacić 2 proc. PCC od wynikającej z umowy kwoty pożyczki[/b]. Przepisy o tym podatku przewidują tu jednak pewne wyjątki. Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC umowa pożyczki będzie opodatkowana, jeżeli jej przedmiotem są:

> rzeczy znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski,

> rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i czynność cywilnoprawna została dokonana na jej terytorium.

[srodtytul]Konto za granicą[/srodtytul]

Zgodnie z tym przepisem do uniknięcia podatku wystarczy, by umowa została zawarta za granicą oraz by w momencie jej podpisania pieniądze znajdowały się w innym kraju, np. na zagranicznym rachunku bankowym pożyczkodawcy. Potwierdza to m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 11 grudnia 2007 r. [b](I SA/GL 646/07)[/b].

Najlepiej ilustruje to przykład: spółka A z siedzibą w Warszawie chce pożyczyć milion euro od spółki B z siedzibą w Paryżu. W momencie zawarcia umowy pieniądze będą się znajdowały na rachunku spółki B obsługiwanym przez francuski bank, a pełnomocnik spółki A uda się na jej podpisanie do Paryża. Polska spółka nie zapłaci więc PCC.

Większość rodzimych firm wspomaga się jednak pieniędzmi od innych polskich przedsiębiorstw. Co wtedy? Nie ma przeszkód, by firma zastosowała podobny sposób optymalizacji. Mówią o tym m.in. interpretacje dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 sierpnia 2008 r. ([b]IPPB2/436-176/08-2/MZ[/b]) oraz z 20 sierpnia 2008 r. ([b]PPB2/436-159/08-2/AS[/b]). 

Według dyrektora izby zawarcie umowy pożyczki poza Polską, przy założeniu, że pieniądze będące przedmiotem tej umowy w chwili jej zawarcia znajdują się na rachunku bankowym pożyczkodawcy poza granicami kraju, nie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

[srodtytul]Nie dotyczy wspólników[/srodtytul]

Jeśli więc spółka C z siedzibą w Warszawie chce pożyczyć np. 2 mln zł od spółki D z siedzibą w Krakowie, także może uniknąć PCC. Wystarczy, by obie firmy miały zagraniczne rachunki bankowe i spisały umowę za granicą. Nie mogą to być jednak wspólnicy spółki (osobowej ani kapitałowej), ponieważ wtedy pożyczka jest traktowana jako zmiana umowy spółki, która podlega już PCC.

By ustalić, czy i kiedy firma może zastosować podobną optymalizację, kluczowe jest określenie, czy zawarcie umowy pożyczki interpretuje się jako przeniesienie rzeczy, czy też jako wykonanie praw majątkowych. W większości orzeczeń sądowych oraz interpretacji organów podatkowych przyjęto, że chodzi o rzeczy. Potwierdza to m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 czerwca 2006 r. [b](sygn. II FSK 819/05[/b]).

[srodtytul]Pieniądze jako rzeczy[/srodtytul]

Jest to korzystniejsze dla podatników, ponieważ PCC nie płaci się, gdy rzeczy, czyli pieniądze, znajdują się za granicą (pod warunkiem że jednocześnie umowa pożyczki zostanie podpisana za granicą). 

Problem może jednak powstać, gdy organy podatkowe lub sąd uznają, że zawarcie umowy pożyczki jest tożsame z wykonaniem praw majątkowych. Przy takiej interpretacji nie ma więc znaczenia, że umowę zawarto za granicą i tam znajdowały się pieniądze, ponieważ decyduje miejsce, w którym doszło do przysporzenia majątku. Jeśli firma biorąca pożyczkę ma siedzibę w Polsce, to miejscem realizacji praw majątkowych jest Polska. W takiej sytuacji trzeba zapłacić podatek.

[ramka][b]Komentuje Katarzyna Klimkiewicz doradca podatkowy w TPA Horwath[/b]

Pożyczanie pieniędzy znajdujących się na zagranicznym koncie to dobry i wykorzystywany przez wiele firm sposób optymalizacji podatkowej. Dla uniknięcia PCC wystarczy posiadanie konta w innym kraju i podpisanie tam umowy. Większość organów podatkowych interpretuje regulacje ustawy o PCC w taki sposób, iż w przypadku zawarcia umowy pożyczki dochodzi do przeniesienia rzeczy. Pożyczkobiorca może udowodnić, iż pieniądze, jako rzeczy, w momencie podpisania umowy znajdowały się za granicą. Istnieje jednak ryzyko, że organ podatkowy lub sąd uzna zawarcie umowy pożyczki za wykonanie praw majątkowych. Wtedy przedsiębiorca mający siedzibę w Polsce będzie musiał zapłacić PCC. [/ramka]

Jest to często wykorzystywany przez przedsiębiorców sposób optymalizacji podatkowej, jeśli chodzi o podatek od czynności cywilnoprawnych.

[b]Pożyczkobiorca musi bowiem co do zasady zapłacić 2 proc. PCC od wynikającej z umowy kwoty pożyczki[/b]. Przepisy o tym podatku przewidują tu jednak pewne wyjątki. Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC umowa pożyczki będzie opodatkowana, jeżeli jej przedmiotem są:

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem