W marcu 2007 r. Zakład Inwestycji NATO podpisał z Urzędem Gminy w Łabuniach oraz Starostwem Powiatu Zamojskiego reprezentowanym przez dyrektora Zarządu Dróg Powiatowych porozumienie w sprawie remontu drogi zniszczonej podczas budowy stacji radarowej.
Porozumienie przewidywało, że gmina wpłaci na konto powiatu przypadającą na nią część kosztów (15 proc.) w terminie 15 dni od wyboru wykonawcy przez Zarząd Dróg Powiatowych. ZDP, nie czekając jednak na pieniądze od gminy, po wyborze wykonawcy zawarł z nim umowę, a po wykonaniu remontu przelał na jego konto 692 tys. zł wynagrodzenia. W sumie tej mieściła się także kwota 103,9 tys. zł zadeklarowana przez gminę. I jej zwrotu domagał się powiat od gminy.
Gmina odmówiła zapłaty, dowodząc, że nie doszło do zawarcia skutecznej umowy, gdyż porozumienie dotknięte jest kilkoma wadami prawnymi i nie może stanowić podstawy roszczeń finansowych.
Potwierdził to [b]Sąd Okręgowy w Zamościu (sygn. I C 373/08)[/b], oddalając roszczenie powiatu. Wytknął, że [b]stroną porozumienia nie powinny być urząd gminy i starostwo, lecz gmina i powiat, bo to one mają osobowość prawną[/b]. Ponadto porozumienie podpisała osoba nieuprawniona, tj. dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych. Zgodnie zaś z art. 48 ust. 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=163434]ustawy o samorządzie powiatowym [/link]oświadczenie woli w imieniu powiatu składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd. Wymagana jest więc reprezentacja łączna, dwuosobowa.
Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Artykuł 48 ust. 2 ustawy pozwala wprawdzie na składanie jednoosobowych oświadczeń woli w imieniu powiatu przez kierowników jednostek organizacyjnych powiatu (np. dyr. ZDP), ale w sprawach związanych z prowadzeniem bieżącej działalności, czyli rutynowych, codziennych, niepociągających za sobą znacznych zobowiązań powiatu.
Skoro porozumienie zawierało zapisy związane z powstaniem dużych obciążeń finansowych, wykraczało poza ramy bieżącej działalności. To właśnie naruszenie zasad reprezentacji wynikające z przepisów ustawy o samorządzie powiatowym spowodowało nieważność umowy łączącej gminę i powiat (art. 58 § 1 kodeksu cywilnego).
Za istotne naruszenie prawa sąd uznał także zaplanowanie wydatków w budżecie gminy na pomoc finansową dla innej jednostki samorządu bez uprzedniego podjęcia przez radę gminy stosownej uchwały. Porozumienie nie miało także kontrasygnaty skarbników gminy i powiatu, a zawarcie umowy przez ZDP z wykonawcą robót nastąpiło z naruszeniem warunków porozumienia (warunkiem koniecznym było wcześniejsze przekazanie pieniędzy przez gminę na konto starostwa). Wyrok jest już prawomocny.
