Zwolnienie z VAT dla aportu sprzeczne z regułami unijnymi

Podatnik nie ma obowiązku korekty podatku naliczonego odliczonego z tytułu ulepszeń nieruchomości wnoszonej następnie aportem do spółki komandytowej, skoro wniesienie aportu przed 1 grudnia 2008 r. – wbrew przepisom ustawy o VAT przewidującym zwolnienie – powinno być według regulacji unijnych opodatkowane

Publikacja: 16.11.2009 06:35

Zwolnienie z VAT dla aportu sprzeczne z regułami unijnymi

Foto: Fotorzepa, Roman Bosiacki Roman Bosiacki

Red

Tak wynika z wyroku WSA w Poznaniu z 13 października 2009 r. (I SA/Po 464/09).

Spółka, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, nabyła nieruchomość. Transakcja ta była zwolniona z VAT. Następnie ponosiła wydatki na jej ulepszenie i skorzystała z prawa do odliczenia od nich VAT.

Zamierzając wnieść całą nieruchomość aportem do nowo powstającej spółki komandytowej, w której będzie komandytariuszem, spółka wystąpiła z wnioskiem o interpretację przepisów. Pytała, czy będzie zobowiązana do skorygowania wcześniej odliczonego podatku naliczonego od wydatków związanych z ulepszeniami nieruchomości. Zdaniem spółki, w świetle obowiązujących przepisów o VAT, nie ciąży na niej taki obowiązek.

Organ podatkowy uznał, że spółka wnosząc nieruchomość aportem do spółki prawa handlowego, w sytuacji gdy aport ten korzysta ze zwolnienia od VAT, ma obowiązek odpowiednio skorygować wcześniej odliczony podatek naliczony, zawarty w fakturach VAT dokumentujących poniesione nakłady.

WSA przyznał rację podatnikowi i uchylił zaskarżoną interpretację. Stwierdził, że w tytule IX dyrektywy 2006/112/WE wymienione zostały enumeratywnie czynności, które mogą podlegać zwolnieniu. Wniesienie aportu nie mieści się w tym katalogu. Ustawodawca nie mógł tej czynności zwolnić od podatku, mógł natomiast uznać ją za neutralną w zakresie VAT, czego nie zrobił.

Organy podatkowe i sądy mają obowiązek dokonać takiej wykładni, aby norma prawna była zgodna z przepisami unijnymi. Należy więc przyjąć, że wniesienie aportu przed 1 grudnia 2008 r. powinno być – według regulacji unijnych – opodatkowane, a podatnik nie miał obowiązku korekty podatku naliczonego, odliczonego wcześniej z tytułu ulepszenia nieruchomości.

Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedza Podatkową firmy Deloitte

Jest to kolejny pozytywny dla podatników wyrok sądów administracyjnych wskazujący na brak konieczności korygowania odliczonego podatku naliczonego

przy zakupie towarów i usług, w sytuacji gdy (oprócz związku z działalnością opodatkowaną VAT) mają one związek z wniesieniem aportu, do którego zastosowanie miało zwolnienie z VAT obowiązujące obligatoryjnie do 30 listopada 2008 r.

Podobne rozstrzygnięcia wydały m.in. WSA: w Warszawie 28 stycznia 2009 r. (III SA/Wa 2708/08), w Rzeszowie 11 grudnia 2008 r. (I SA/Rz 598/08) i 7 kwietnia 2009 r. (I SA/Rz 19/2009), we Wrocławiu 13 października 2008 r. (I SA/Wr 703/08).

Sądy wskazywały na niezgodność polskich przepisów o VAT z regulacjami wspólnotowymi. Zwolnienie z VAT wniesienia aportem składników majątku nie ma bowiem podstaw w przepisach dyrektywy 112. Prowadzi to do konkluzji, że skoro przepisy prawa wspólnotowego nie przewidują generalnego zwolnienia dla aportu, co do zasady czynność taka jest opodatkowana VAT. Tym samym podatnik powinien mieć prawo do odliczenia związanego z nią VAT naliczonego.

W kontekście tych rozstrzygnięć warto wskazać na dodatkowy aspekt. Uznanie wniesienia aportu składników majątkowych przed 1 grudnia 2008 r. za czynność – co do zasady – opodatkowaną VAT może rodzić wątpliwość, czy w konsekwencji podatnik nie powinien być zobowiązany do zapłaty VAT potencjalnie należnego z tytułu wniesienia aportu (wcześniej zadeklarował go jako czynność zwolnioną z VAT).

Moim zdaniem nie. Opierając się na dorobku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, można bowiem twierdzić, że podatnicy, którzy zastosują się do wiążącego ich przepisu prawa krajowego i potraktują wniesienie aportu za czynność zwolnioną z VAT, w konsekwencji czego nie odprowadzą należnego podatku, nie mogą być zobowiązani do jej opodatkowania z uwagi na odpowiednie przepisy prawa wspólnotowego. Organy skarbowe nie są bowiem uprawnione do powoływania się na nieprawidłowo wdrożone przepisy dyrektywy i żądania zapłaty podatku należnego od aportu w sytuacji, gdy prawo krajowe jednoznacznie traktuje go jako czynność zwolnioną z VAT.

Nieprawidłowo wdrażając do krajowego porządku prawnego przepisy dyrektyw unijnych, państwo członkowskie bierze na siebie ryzyko ponoszenia negatywnych tego konsekwencji, również w zakresie wpływów budżetowych z tytułu podatków, co wielokrotnie podkreślano w wyrokach ETS (np. C-8/81 Ursula Becker, C-148/78 Tullio Ratti, C-168/95 Luciano Arcaro).