Zakup gruntów rolnych - kiedy bez PCC

Aby przeniesienie własności gruntów rolnych było zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych, ich powierzchnia musi przekraczać 1 ha w chwili dokonania transakcji

Aktualizacja: 18.11.2011 07:17 Publikacja: 18.11.2011 02:00

Foto: www.sxc.hu

Red

Tak orzekł WSA w Krakowie w wyroku z 24 października 2011 (I SA/Kr 1175/11).

Spółka nabyła grunty rolne o powierzchni nieprzekraczającej 1 ha. Twierdziła, że w przyszłości nabędzie dodatkowe grunty, przez co ich łączna powierzchnia przekroczy 1 ha, co pozwoli na stworzenie gospodarstwa rolnego, bowiem w myśl ustawy o podatku rolnym, do której odsyła ustawa o PCC, gospodarstwo rolne to obszar gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne o powierzchni większej niż 1 ha. W związku z tym wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w PCC. Organ podatkowy jednak odmówił.

Odwołując się od jego decyzji spółka podnosiła, że art. 9 pkt 2 lit. a ustawy o PCC zwalnia z podatku przeniesienie własności nieruchomości, pod warunkiem że nabyte grunty tworzą w chwili dokonania czynności gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego.

Dyrektor izby skarbowej utrzymał jednak w mocy decyzję organu pierwszej instancji z uwagi na to, że powierzchnia gruntów w momencie dokonania czynności nie przekraczała 1 ha. Przed sądem spółka podkreślała, że aby skorzystać ze zwolnienia, należy spełnić przynajmniej jeden z wyżej wymienionych warunków, a w niniejszej sprawie nabyte grunty utworzą gospodarstwo rolne.

Sąd oddalił skargę. Orzekł, że organy przyjęły prawidłową wykładnię przepisu.

Z wykładni literalnej wynika, że ważna jest data dokonania transakcji. Skoro powierzchnia gruntów nie przekraczała 1 ha w momencie dokonania czynności, spółka nie mogła skorzystać ze zwolnienia.

—Jacek Hawrysz współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Anna Chylak

Komentuje Anna Chylak starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)

W celu skorzystania ze zwolnienia z PCC konieczne jest spełnienie jednej z trzech przesłanek zawartych w art. 9 pkt 2 lit. a ustawy o PCC.

Z przepisu tego wynika m.in., że przenoszona nieruchomość nie musi być gospodarstwem rolnym w dacie dokonania czynności cywilnoprawnej, ale w połączeniu z innymi nieruchomościami nabywcy (np. w wyniku osiągnięcia wymaganych norm obszarowych) musi utworzyć gospodarstwo rolne. Gdy chodzi o definicję gospodarstwa rolnego, komentowany przepis odsyła do ustawy o podatku rolnym.

Zgodnie z nią okoliczność posiadania gruntów odpowiednio oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy wystarczy, aby nieruchomość uznać za gospodarstwo rolne. W analizowanej sprawie organy podatkowe odmówiły stwierdzenia nadpłaty w PCC z uwagi na to, że w dacie dokonania czynności cywilnoprawnej nabywane grunty o powierzchni nieprzekraczającej 1 ha nie utworzyły gospodarstwa rolnego.

Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych „gdy sprzedawana jest nieruchomość o powierzchni nieprzekraczającej 1 ha, stanowiąca użytki rolne, a na chwilę zawarcia umowy sprzedaży kupujący posiada grunty rolne (użytki rolne) o powierzchni nieprzekraczającej 1 ha, jednakże nabyta nieruchomość po połączeniu z nieruchomością nabywcy utworzy gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym (...) spełniony zostanie warunek, określony w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (nabyta nieruchomość po połączeniu z nieruchomością nabywcy utworzy gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym), możliwe jest zastosowanie zwolnienia od podatku" (tak interpretacja Urzędu Skarbowego w Wolsztynie z 5 maja 2006, ZD-G/436-1/06).

Należy podkreślić, że w komentowanej sprawie nabywca nie był w momencie nabycia gruntów rolnych właścicielem innych gruntów, w połączeniu z którymi nabywane grunty spełniałyby normę obszarową 1 ha fizycznego. Zgodnie z opisem sprawy nabywca dopiero zamierzał nabyć dodatkowe grunty, z którymi sporne działki łącznie przekroczą powierzchnię 1 ha.

Biorąc pod uwagę, że zwolnienie z art. 9 pkt 2 ma charakter warunkowy, w chwili zakupu nabywca, nie będąc w posiadaniu gruntów, wraz z którymi nabywana nieruchomość utworzyłaby gospodarstwo rolne, nie był w stanie wykazać, że spełnia przesłanki zastosowania zwolnienia. Konstrukcja komentowanego przepisu nakazuje analizę możliwości zastosowania zwolnienia „w chwili dokonania czynności" (por. wyrok WSA w Warszawie z 22 listopada 2010, III SA/Wa 1033/10).

Jeśli zatem warunek utworzenia gospodarstwa rolnego nie może być spełniony w związku z nieposiadaniem przez nabywcę – w dniu dokonania czynności – innych nieruchomości, z którymi nabywana nieruchomość mogłaby utworzyć gospodarstwo rolne w wyniku łącznego spełnienia normy obszarowej, możliwość zastosowania zwolnienia może być kwestionowana.