Stały pełnomocnik nie może bronić przed zakazem prowadzenia firmy

W sprawie cywilnej przed sądem strony nie może reprezentować osoba pozostająca z nią w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy nie wchodzi w zakres tego zlecenia

Aktualizacja: 24.07.2008 08:24 Publikacja: 24.07.2008 08:23

Izabela Lewandowska

Możliwość reprezentowania przed sądem przez stałego plenipotenta została zapisana w art. 87 § 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/mail].

Wątpliwość jej dotyczącą wyjaśnił [b]Sąd Najwyższy w uchwale (sygn. III CZP 25/08)[/b].

Sprawę, w związku z którą SN podjął tę uchwałę, wniosła do sądu spółka z o.o. Olympus Polska. Powołując się na art. 373 ust. 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=177815]ustawy z 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze[/mail], domagała się pozbawienia Andrzeja B. prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia.

Przepis ten upoważnia sąd do wydania takiego zakazu m.in. w stosunku do upadłego przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, a także innej osoby lub osób odpowiedzialnych za niedopełnienie obowiązku wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości bądź utrudniających postępowanie upadłościowe, ukrywających, niszczących majątek wchodzący do masy upadłości.

Andrzej B. był członkiem zarządu spółki z o.o. Euro-Color, z którą Olympus pozostawał w stałych stosunkach handlowych. Spółka zalegała wobec niego z zapłatą znacznych kwot.

Dopiero w maju 2005 r. przedstawiciel Euro-Color złożył w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości, choć oznaki znacznego pogorszenia sytuacji tej spółki pojawiły się już w październiku 2004 r. Tymczasem art. 21 prawa upadłościowego daje na zgłoszenie upadłości tylko dwa tygodnie, licząc od dnia, w którym przedsiębiorca zaprzestał spłacania wymagalnych długów. Euro-Color ma długi wobec 137 wierzycieli, a majątek firmy nie pozwala na ich spłatę.

Sąd I instancji wydał Andrzejowi B. na trzy lata zakaz, którego domagał się Olympus (art. 373 ust. 1 pozwala go orzec na czas od trzech do dziesięciu lat).

Przed merytorycznym rozpoznaniem apelacji Andrzeja B. od tego postanowienia sąd II instancji powziął wątpliwość, czy wniosła ją osoba, która w świetle art. 87 § 1 k. p. c. może być pełnomocnikiem. Apelację podpisał Artur Cz. Sąd wezwał go do przedłożenia pełnomocnictwa, z którego wynikałoby umocowanie do reprezentowania Andrzeja B. w tej sprawie w postępowaniu apelacyjnym.

Andrzej B. przedstawił sądowi oświadczenie oraz umowę, która miała być podstawą udzielenia pełnomocnictwa Arturowi Cz. Była to umowa-zlecenie stałego prowadzenia spraw i obsługi prawnej, obejmująca m.in. reprezentowanie przedsiębiorcy przed sądami.

Sąd II instancji zwrócił się do SN o wyjaśnienie, czy tego rodzaju zlecenie daje podstawy do ustanowienia zleceniobiorcy pełnomocnikiem zleceniodawcy w sprawie o pozbawienie go prawa prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia funkcji. Twierdząca odpowiedź na to pytanie oznaczałaby, że świadczenie pomocy prawnej na podstawie stałej umowy-zlecenia pozwalałoby zleceniobiorcy na występowanie w sądzie we wszystkich sprawach zleceniodawcy i nie różniłoby się od pomocy świadczonej przez adwokatów i radców prawnych.

Jednakże SN we wskazanej uchwale uznał, że [b]umowa taka nie jest podstawą do ustanowienia zleceniobiorcy pełnomocnikiem procesowym w sprawie o pozbawienie zleceniodawcy prawa prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia funkcji[/b]. W związku z tym taką możliwość wyłączył.