Bank nie ściągnie długu na skróty

Bank może przystąpić do przymusowego ściągnięcia należności od spadkobierców, dopiero gdy wystąpi do sądu i uzyska w odrębnym procesie wyrok zasądzający od nich tę należność.

Tak wynika z uchwały podjętej przez [b]Sąd Najwyższy 16 stycznia 2009 r. (sygn. III CZP 132/08) [/b]oraz wcześniejszej jego [b]uchwały z 7 stycznia 2004 r. (sygn. III CZP 98/03)[/b].

W uchwale z 16 stycznia 2009 r. Sąd Najwyższy wyjaśnił wątpliwość prawną powstałą na tle sprawy, której początek dała umowa kredytu zawarta przez Raiffeisen Bank z nieżyjącym od 2006 r. Wacławem B. Po jego śmierci do zapłaty zostało ponad 2 tys. zł. Bank chciał dla ściągnięcia tego długu skorzystać z przywileju przewidzianego w prawie bankowym. Polega on na tym, że może bezpośrednio, na podstawie dokumentów bankowych, bez potrzeby wszczynania sprawy sądowej, wystawić dokument zwany bankowym tytułem egzekucyjnym, stwierdzający istnienie określonego długu wobec banku, jeśli jego dłużnik złożył oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji. Wspomniany dokument wystawiony przez bank ma takie znaczenie jak wyrok czy ugoda albo – co nie jest powszechną praktyką – akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji. Jest to tzw. tytuł egzekucyjny, który po sprawdzeniu go pod względem formalnym przez sąd otrzymuje klauzulę wykonalności i staje się tytułem wykonawczym, tj. prawną podstawą wszczęcia przez komornika egzekucji sądowej.

[srodtytul]Sąd odmawia bankowi [/srodtytul]

Bank półtora roku po śmierci Wacława B. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, w którym wskazał go jako dłużnika, jednakże z zaznaczeniem, że jego dług z odsetkami (łącznie prawie 3200 zł) zapłacić mają spadkobiercy: wdowa po nim i dwóch jego synów.

Sąd I instancji odmówił nadania klauzuli wykonalności temu dokumentowi. Nie przekonało go powołanie się przez bank na art. 98 ust. 2 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=165971]prawa bankowego[/link]. Zapisano w nim m. in., że jeśli po dokonaniu czynności bankowej (np. udzieleniu kredytu) obowiązek spełnienia świadczenia przeszedł na inne osoby w wyniku spadkobrania, to podstawą egzekucji może być tytuł wykonawczy oparty na bankowym tytule egzekucyjnym zaopatrzony w sądową klauzulę wykonalności nadaną przez sąd przeciwko tym spadkobiercom. Bank twierdził, że przepis ten dotyczy sytuacji, gdy do zmiany dłużnika doszło, tak jak w tym wypadku, przed wystawieniem bankowego tytułu wykonawczego.

[srodtytul]Spadkobiercy wykluczeni [/srodtytul]

Wskutek apelacji banku sprawa trafiła do sądu II instancji. Ten jednak uznał, że występuje w niej wątpliwość prawna dotycząca rozumienia art. 98 ust. 2 prawa bankowego, którą powinien rozstrzygnąć SN. W uzasadnieniu pytania prawnego sąd II instancji przypomniał [b]uchwałę z 7 stycznia 2004 r., w której SN wykluczył możliwość wystawienia na podstawie tego przepisu klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercom dłużnika[/b] (w nauce prawa nie ma co do tego zgodności).

W uchwale podjętej w odpowiedzi na pytanie prawne dotyczące długu Wacława B. [b]SN wykluczył możliwość wystawienia tytułu wykonawczego także po śmierci bezpośredniego dłużnika, tj. osoby, która dokonała czynności bankowej.[/b]

Warto zaznaczyć, że gdyby bankowy tytuł egzekucyjny był wystawiony przeciwko dłużnikowi banku za jego życia, bank na podstawie art. 788 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link] mógłby uzyskać klauzulę wykonalności przeciwko jego spadkobiercom bez potrzeby wszczynania odrębnego procesu przeciwko nim.

[ramka][b]Spadkobiercy przejmują długi [/b]