Jak uniknąć ryzyka przy odsprzedaży nafty

Dzięki temu, nawet jeśli nabywca postąpi niezgodnie z oświadczeniem, odsprzedający nie musi płacić podatku.

[b]Tak orzekł WSA w Szczecinie 20 października 2010 r. (I SA/Sz 680/10).[/b]

Firma prowadzi działalność gospodarczą polegającą na nabywaniu wewnątrzwspólnotowym nafty i jej sprzedaży nabywcom na terenie Polski. Transakcje te korzystały ze zwolnienia od akcyzy. Wynikało ono z § 16a w związku z § 16 ust. 5 pkt 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EA750927C3266E615AF1B7DBA9372A14?id=365329]rozporządzenia ministra finansów z 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego[/link] (dalej rozporządzenie).

Organy podatkowe uznały, że podatnik nieprawidłowo zastosował to zwolnienie. To dlatego że sprzedając naftę, pobierał od nabywców oświadczenia niezgodne z treścią przepisu dotyczące jej przeznaczenia. Chodziło o naftę nabytą wewnątrzwspólnotowo. Zdaniem organów podatkowych w treści oświadczenia powinien być wskazany cel, na jaki zostanie wykorzystany towar zharmonizowany.

Tymczasem strona pobierała oświadczenia, w których nabywcy wskazywali, w jakich celach wykorzystają ten towar. W związku z tym organy naliczyły od tych transakcji akcyzę. Wyjaśniły, że ze zwolnień nie mogą korzystać podmioty naruszające przepisy.

Sprawa trafiła do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Ten uznał, że stanowisko fiskusa jest nieprawidłowe. Jego zdaniem przyjmując od nabywców towaru zharmonizowanego oświadczenia, w których zobowiązali się oni do niewykorzystywania go w określony sposób, firma postąpiła zgodnie z §16a oraz §16 ust. 5 pkt 5 rozporządzenia.

Tym samym nie może ponosić odpowiedzialności za wykorzystanie przez swoich kontrahentów towaru zharmonizowanego w sposób niezgodny ze złożonym oświadczeniem. Nie można więc obciążyć jej podatkiem akcyzowym.

[ramka][b]Komentuje:

Teresa Sławińska-Choryło, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Należy tu zwrócić uwagę na sposób sformułowania zwolnienia określonego dla nafty w § 16a rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego.

Przepis ten wskazuje, że ze zwolnienia od akcyzy skorzystać może tylko nafta przeznaczona do celów oświetleniowych, kosmetycznych lub jako zmywacz antykorozyjny. Warte podkreślenia jest więc, że zwolnienie to zostało zdefiniowane od strony pozytywnej, przez wskazanie celów uprawniających do jego zastosowania.

Natomiast dodatkowe warunki, których spełnienie jest konieczne do zastosowania zwolnienia – w tym obowiązek składania oświadczenia – nie zostały uregulowane wprost w tym przepisie. § 16a ust. 2 rozporządzenia zawiera w tym zakresie jedynie odesłanie do § 16 ust. 2 – 8, który powinien mieć odpowiednie zastosowanie przy obrocie zwolnioną naftą.

Ten ostatni przepis odnosi się natomiast do wyrobów akcyzowych zwolnionych, w przypadkach gdy są zużywane do celów innych niż napędowe, opałowe, do produkcji paliw silnikowych lub olejów opałowych.

Jest to więc również zwolnienie ze względu na przeznaczenie, ale sformułowane od strony negatywnej. Określając więc w tym przepisie treść oświadczenia obowiązującego przy obrocie wyrobami zwolnionymi, wskazuje się na wykorzystanie do celów innych niż napędowe, opałowe, do produkcji paliw silnikowych lub olejów opałowych.

Chcąc zastosować to do nafty, powinniśmy w treści oświadczenia podawać przeznaczenie, które warunkuje możliwość zastosowania zwolnienia od akcyzy przewidziane do tego wyrobu. Tymczasem tylko przeznaczenie nafty do celów oświetleniowych, kosmetycznych lub jako zmywacz antykorozyjny daje prawo do zastosowania zwolnienia od akcyzy.

Skoro więc podatnik przyjmował oświadczenia wskazujące w treści na inne przeznaczenie, to słuszne wydaje się kwestionowanie przez organy możliwości stosowania zwolnienia akcyzowego. Odrębną kwestią jest sposób uregulowania tego zwolnienia pod kątem sztuki legislacyjnej.

Niestety, uznać należy je za mało czytelne dla podatników i mogące rodzić wątpliwości interpretacyjne co do treści składanych oświadczeń. Jest to argument na obronę podatnika. Jeśli nafta była rzeczywiście wykorzystana przez nabywcę na cele uprawniające do zwolnienia, to ze względów słusznościowych jej sprzedaż również nie powinna powodować obowiązku zapłaty akcyzy.[/ramka]