Pożyczka dla udziałowca bez obciążeń fiskalnych

[b]Tak orzekł WSA w Bydgoszczy 11 października 2010 r. (I SA/Bd 637/10).[/b]

W 2007 r. spółka zawarła z udziałowcami umowy pożyczki i odprowadziła należny [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6BDA0D9B8076747890E89D5F996CFA39?id=357070]podatek od czynności cywilnoprawnych[/link] (PCC). W 2010 r. wystąpiła jednak o zwrot nadpłaty. Uznała bowiem, że nie miała obowiązku płacić podatku. Urząd skarbowy odmówił. Spółka wniosła więc odwołanie.

Wskazała w nim na błędną interpretację [b]dyrektywy 69/335/EWG[/b] poprzez uznanie, że pożyczki udzielone spółce przez udziałowców jako zmiany umowy spółki między 1 stycznia 2007 r. a 31 grudnia 2008 r. podlegały PCC. Zdaniem spółki 1 maja 2004 r.

Polska dostosowała przepisy do regulacji wspólnotowych, rezygnując z opodatkowania pożyczek udzielonych spółce kapitałowej przez wspólnika. Ponowne wprowadzenie opodatkowania takich transakcji było sprzeczne z zasadą stałości (stand still) funkcjonującą na gruncie podatków kapitałowych i potwierdzoną w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Izba skarbowa nie uwzględniła odwołania spółki. Wskazała, że przywoływana zasada stand still nie została wyrażona wprost w [b]dyrektywie 69/335/EWG[/b]. Dopiero zmiana stanu prawnego w 2008 r. pozwala na stwierdzenie, że zasada taka obowiązuje, jednak nie obejmuje zmian legislacyjnych dokonanych wcześniej.

Sąd uchylił decyzję. Uznał, że będące przedmiotem sporu pożyczki są objęte art. 7 ust. 2 [b]dyrektywy 69/335/EWG[/b]. Zawiera on katalog zwolnień fakultatywnych. Polska zrezygnowała z opodatkowania pożyczki udziałowców na rzecz spółek kapitałowych, by 1 stycznia 2007 r. ponownie je wprowadzić (na dwa lata). Jest to naruszenie zasady stałości.

[i]Autorka jest Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje: Michał Bochowicz konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Należy w pełni zgodzić się z tym wyrokiem. Trzeba jednak wskazać, że w praktyce kwestia opodatkowania PCC pożyczek udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) nadal budzi liczne kontrowersje. Organy podatkowe konsekwentnie stoją na stanowisku, że opodatkowanie takich czynności w latach 2007 i 2008 było zgodne z prawem wspólnotowym (m.in. [b]ITPB2/436-81/09/TJ, IBPBII/1/436-91/09/MZ[/b]).

Tym samym, zdaniem administracji skarbowej, nie istnieją materialnoprawne podstawy do dochodzenia nadpłaconego podatku w związku z zawartymi w tym okresie pożyczkami. Inne stanowisko zajmują sądy administracyjne. Potwierdzają one sprzeczność art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o PCC w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2009 r. z prawem unijnym (np. [b]wyroki: III SA/Wa 619/09, I SA/Sz 556/09[/b]).

Przechodząc do analizy regulacji, które mają zastosowanie w tej sprawie, nie sposób zgodzić się z fiskusem. Polska wchodząc do UE 1 maja 2004 r. i wdrażając [b]dyrektywę 69/335/EWG[/b], na podstawie jej art. 7 ust. 2 fakultatywnie zwolniła od PCC pożyczki udzielone spółkom kapitałowym przez ich udziałowców.