Jak rozliczyć inwestycję w obcym środku trwałym

W ostatnim czasie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wydał dwa zupełnie odmienne wyroki w tej sprawie. W orzeczeniu z 3 lutego 2011 (I SA/Po 743/10) uznał, że spółka ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowaną część inwestycji w obcym środku trwałym. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zaprzestanie amortyzacji jest skutkiem zmiany rodzaju działalności.

W wyroku z 20 października 2010 (I SA/Po 468/10) stwierdził, że kwota ta nie może być uznana za koszt bez względu na przyczynę zakończenia naliczania odpisów umorzeniowych.

Czego dotyczył spór

Obie sprawy dotyczyły wniosków o interpretacje. Spółki pytały, czy mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowaną część inwestycji w obcym środku trwałym. Przyczyną powstania straty była zmiana miejsca prowadzenia działalności. Jej zakres pozostawał taki sam.

Odpowiedzi organu podatkowego były takie same – niekorzystne dla podatników.

Jego zdaniem w momencie zakończenia umów najmu lokali niezamortyzowana część inwestycji w obcym środku trwałym będzie kosztem uzyskania przychodów tylko w sytuacji, gdy zostanie faktycznie zlikwidowana w rozumieniu

ustawy o CIT

.

Organ podkreślił, że to niejedyny warunek, muszą być też spełnione przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, gdzie znajduje się definicja kosztów uzyskania przychodów.

Trzeba przywrócić pierwotny stan

Jeżeli więc wynajmujący lokal zażąda od spółki przywrócenia pomieszczeniom stanu pierwotnego, to poniesione przez nią wydatki na inwestycje w obcym środku trwałym (w części niezamortyzowanej) oraz wydatki na przywrócenie stanu pierwotnego najmowanych powierzchni (lub ich zwrot na rzecz wynajmującego) będą kosztem podatkowym.

Zdaniem fiskusa inaczej będzie, jeśli spółka nie dokona fizycznej likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym i poczynione nakłady pozostawi nieodpłatnie wynajmującemu. Wówczas niezamortyzowanej części tej inwestycji nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (pismo Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 marca 2010, ILPB3/423-1154/09-3/DS.).

W drugiej interpretacji stwierdzono, że w razie zakończenia umów najmu oraz zmiany lokalizacji bądź zaprzestania działalności w danej lokalizacji bez podejmowania nowej – w sytuacji gdy spółka nie dokona fizycznej likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym i poczynione nakłady pozostawi nieodpłatnie wynajmującemu – niezamortyzowana część wartości początkowej nie będzie kosztem podatkowym

(pismo Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 czerwca 2010, ILPB3/423-279/10-4/EK)

.

Rozbieżne wyroki

W wyroku z 3 lutego 2011 WSA w Poznaniu uchylił interpretację z 22 czerwca 2010.

Wyjaśnił, że art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT wyłącza z kosztów uzyskania przychodów straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Oznacza to, że utrata przydatności gospodarczej z innych przyczyn pozwala na zaliczenie straty do kosztów.

Natomiast w orzeczeniu z 20 października 2010 WSA w Poznaniu podzielił w pełni argumenty izby skarbowej. Stwierdził, że art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT nie umożliwia zaliczenia do kosztów niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym, ponieważ nie wystąpi żadna strata. Zdaniem sądu „strata to mimowolny, niechciany ubytek czegoś, co się posiadało, poniesiona szkoda, to co się przestało posiadać”.

W sytuacji planowanego rozwiązania umowy najmu przed zakończeniem amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym nie można mówić o poniesionej stracie, gdyż w żadnej mierze nie jest to zdarzenie mimowolne.

Już w momencie zawierania umowy najmu spółka powinna bowiem zdawać sobie sprawę, że nie będzie miała możliwości dokonania pełnej amortyzacji inwestycji, ponieważ będzie korzystać z niej krócej, niż wynosi minimalny okres naliczania odpisów umorzeniowych. Obydwa wyroki są nieprawomocne.

Komentuje:

Maciej Hadas, doradca podatkowy, menedżer w Grant Thornton Frąckowiak

Wskazane rozbieżności dotyczące interpretacji art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT powinny być sygnałem dla podatników, aby przy kwalifikowaniu strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych z uwagą analizować postanowienia umów wiążących ich z właścicielami lokali.

Warto podkreślić, że o ile stanowiska organów podatkowych są w tej sprawie niekorzystne, o tyle wyroki sądów w znakomitej większości pozwalają na zaliczenie opisanych strat do kosztów podatkowych.

Jest więc szansa, że Naczelny Sąd Administracyjny stanie w tym sporze po stronie podatników. Trudno bowiem zgodzić się z argumentem, że podatnik zawierający umowę najmu lokalu np. na osiem lat (a nie na dziesięć lat) sam jest sobie winien.

Czytaj też:

Więcej informacji:

Koszty » Amortyzacja » Inwestycje w obcym środku trwałym