Nieważność umowy sprzedaży nieruchomości

Wyrok stwierdzający nieważność umowy sprzedaży nieruchomości wystarczy do przywrócenia wpisu właściciela do księgi wieczystej

Publikacja: 01.10.2011 04:50

Nieważność umowy sprzedaży nieruchomości

Foto: Fotorzepa, Tomasz Jodłowski TJ Tomasz Jodłowski

 

Sąd Okręgowy w Płocku, a wcześniej Sąd Rejonowy – wieczystoksięgowy, oddalił wniosek o wpisanie w księdze wieczystej prawa własności na rzecz wnioskodawcy spółki z o.o. P.M. i jednoczesne wykreślenie aktualnego wpisu na rzecz spółki z o.o. A.

SO uznał, że podstawą takiej zmiany (wpisu) nie może być prawomocny wyrok ustalający nieważność umowy sprzedaży, w której spółka P.M. przeniosła na spółkę A. własność nieruchomości. Zdaniem sądu wyrok ten świadczy tylko o nieważności umowy sprzedaży nieruchomości, nie wynika z niego natomiast, że prawo własności przysługuje nadal wnioskodawcy.

Podstawą dokonania wpisu przywracającego w księdze wieczystej wpis wcześniejszy może być jedynie wyrok uwzględniający powództwo o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księdze z rzeczywistym stanem prawnym (na podstawie art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Wyrok taki nakazuje sądowi wieczystoksięgowemu dokonanie konkretnego wpisu.

Sąd Najwyższy uchylił oba wyroki i nakazał ponowne rozpoznanie wniosku, nie zostawiając wątpliwości, że oba sądy popełniły błąd.

Sędzia sprawozdawca Henryk Pietrzkowski wskazał w uzasadnieniu, że zgodnie z art. 31 ustawy o k.w.h. wpis potrzebny do usunięcia niezgodności księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym może nastąpić na podstawie orzeczenia sądu lub innych odpowiednich dokumentów. Nie musi to być jednak orzeczenie stwierdzające prawo własności wnioskodawcy. Wystarczy, że wskazuje tę niezgodność. Wyrok stwierdzający nieważność umowy sprzedaży (na podstawie art. 189 kodeksu postępowania cywilnego i art. 58 kodeksu cywilnego), mocą której wpisano nabywcę jako właściciela, niewątpliwie ten warunek spełnia.

Istotą nieważności czynności prawnej jest bowiem brak skutków prawnych, które strony chciały osiągnąć nie tylko w stosunkach między sobą, ale także wobec innych. Na wyrok stwierdzający nieważność powoływać się może każdy, kto ma w tym interes prawny. Takim wyrokiem sąd wieczystoksięgowy jest związany (art. 365 k.p.c.). Nie tylko więc uprawnia on do uznania, że nabywca z nieważnej umowy, tu spółka A., nie jest właścicielem nieruchomości, ale uchyla podstawę dotychczasowego wpisu i upoważnia do stwierdzenia, że stan prawny nieruchomości jest taki, jak przed zawarciem umowy, która okazała się nieważna. Jest więc podstawą do usunięcia niezgodności w księdze wieczystej przez wykreślenie nieuprawnionego właściciela.

Powództwo o uzgodnienie księgi wieczystej (z art. 10) nie jest więc konieczne.

sygnatura akt:I CSK 665/10

Spory wieczystoksięgowe

-  Uzgodnienie księgi: w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie, może żądać usunięcia niezgodności.

-  Wniosek o wpis: wpis potrzebny do usunięcia niezgodności między treścią księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym może nastąpić, gdy niezgodność będzie wykazana orzeczeniem sądu lub innymi odpowiednimi dokumentami. Na podstawie ustawy o księgach wieczystych (art. 10 i 31)

Sąd Okręgowy w Płocku, a wcześniej Sąd Rejonowy – wieczystoksięgowy, oddalił wniosek o wpisanie w księdze wieczystej prawa własności na rzecz wnioskodawcy spółki z o.o. P.M. i jednoczesne wykreślenie aktualnego wpisu na rzecz spółki z o.o. A.

SO uznał, że podstawą takiej zmiany (wpisu) nie może być prawomocny wyrok ustalający nieważność umowy sprzedaży, w której spółka P.M. przeniosła na spółkę A. własność nieruchomości. Zdaniem sądu wyrok ten świadczy tylko o nieważności umowy sprzedaży nieruchomości, nie wynika z niego natomiast, że prawo własności przysługuje nadal wnioskodawcy.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów