Debata publiczna nad wprowadzeniem lokalnego PIT trwa już od kilkunastu lat. Pierwszą próbę zmierzenia się z tematem podjął rząd Jerzego Buzka. Ostatecznie prace te zawieszono.
W Kancelarii Prezydenta RP dyskusje i prace analityczne na wniosek przedstawicieli samorządów terytorialnych rozpoczęły się w 2010 r. Samorządowcy przedstawili prezydentowi Komorowskiemu „Wnioski dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do rozpoczęcia prac nad białą księgą samorządu terytorialnego w roku XX-lecia", wśród których znalazł się postulat wprowadzenia PIT komunalnego. To pozwoliłoby, zdaniem samorządowców, na pełną realizację art. 168 Konstytucji RP, czyli prawa jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.) do ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie. Wymagałoby to zastąpienia udziału j.s.t. we wpływach budżetu państwa z PIT częściami komunalnymi tego podatku. Taka reforma, zdaniem samorządowców, nie prowadziłaby do zmian w wymiarze finansowym, czyli wielkości budżetu j.s.t. Samorządy zyskałyby natomiast autonomię w rozporządzaniu swoją częścią PIT.
Szukanie dobrych rozwiązań
Przeprowadzone przez TNS Polska na zlecenie Kancelarii Prezydenta RP badanie wykazało, że 76 proc. respondentów chciałoby wiedzieć, jaka część ich podatków pozostaje w ich gminie. Postanowiliśmy się zatem przyjrzeć możliwości wprowadzenia PIT komunalnego w Polsce.
Dyskusje i prace analityczne prowadzone w Kancelarii Prezydenta RP z przedstawicielami samorządu terytorialnego mają za temat kształt możliwych i optymalnych rozwiązań PIT komunalnego. Ich celem jest zaprojektowanie takiego systemu, w którym samorządy będą w pewnym stopniu zabezpieczone przed modyfikacjami ustawy o dochodach osób fizycznych i potencjalnym spadkiem dochodów. Problem ten jest źródłem obywatelskiej inicjatywy zmiany ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego złożonej w Sejmie.
Poszukujemy rozwiązań, które sprawią, że PIT stanie się narzędziem kreowania rozwoju gospodarczego na poziomie lokalnym. Szczególnie ważne jest wprowadzenie możliwości stosowania przez samorządy przedmiotowych ulg inwestycyjnych i innych tego rodzaju elastycznych rozwiązań, które z powodzeniem są stosowane np. w Niemczech w procesach wsparcia urbanistycznego.
