Oburzeni, nie oszołomy

Wysokie poparcie dla populistycznej prawicy Korwin-Mikkego, tłumy na marszach niepodległości to znak czasu. Podobnie jak kilka lat temu sukces wyborczy Ruchu Palikota. Do głosu dochodzą ruchy postrzegane przez wyborców jako antysystemowe, radykalne, krytyczne wobec rzeczywistości. Wynika to z głębokiego kryzysu społecznego i coraz niższego poziomu świadomości społeczeństwa. Radykalizm, fundamentalizm rynkowy czy antyklerykalizm to odpowiedzi emocjonalne, a nie racjonalne na brak perspektyw, oligarchizację państwa, bezrobocie i niskie dochody.

Obszar wspólny

Grudziądz. Spotkanie zwolenników Ruchu Sprawiedliwości Społecznej. Na salę wchodzi około ?30 zwolenników Kongresu Nowej Prawicy. Siadają na końcu sali i rozwijają wielki „żagiel" z podobizną Janusza Korwin-Mikkego. Część głów gładko ogolonych, bojowe miny.  Witam ich więc szczególnie serdecznie, zwracając uwagę na fakt, że możemy się tak bardzo różnić i wciąż spotykać i dyskutować, bo kiedyś tacy jak ja szli do więzień, aby wywalczyć swobody polityczne.

Jedna mina rozbrojona. Nie będzie okrzyków „precz z komuną!".  Kiedy kreślę obraz stosunków społecznych, coraz powszechniejszego niedostatku, wykluczenia społecznego i nazywam to porządkiem liberalnym, młodzi ludzie protestują. To nie jest liberalizm! Pokrzykują. Więc co? – pytam. To system oligarchiczny. I tu następuje zgoda. Rzeczywiście obie strony sporu dochodzą do wspólnego wniosku, może mamy tu raczej rządy międzynarodowych korporacji i sektora finansowego, a nie wolny rynek i demokrację.

Idę więc dalej i zauważam, że łączy nas więcej, niż sądzą. I my, socjaliści, i oni, ortodoksyjni piewcy wolnego rynku, wierzymy w jakąś utopię, jesteśmy idealistami. My wierzymy w ustrój oparty na współpracy, a nie konkurencji, oni wierzą w nieskrępowaną przez instytucje konkurencję wolnych i suwerennych podmiotów.  I obie te wizje odwołują się do równości pod jakimś względem. My dążymy do równości  ekonomicznej, oni do równego dostępu do rynku.

Coś, co zapowiadało się na awanturę z wzywaniem policji włącznie, kończy się kulturalną dyskusją, w której wprawdzie obie strony pozostają przy swoich przekonaniach, ale zostaje uzgodniony pewien obszar wspólny. Co do diagnozy, a nie rozwiązań.

Pole kompromisu

Les extrêmes se touchent? Skrajności się spotykają? Niekoniecznie. To raczej rozum ludzi wolnych od bieżących zobowiązań politycznych i finansowych, od uwikłań właściwych partiom rządzącym i walczącym aktualnie o władzę, ma większą swobodę dociekania prawdy.  A łączy nas krytyka, niezgoda na zastaną rzeczywistość.

Młodzi ludzie, którzy wierzą, że wystarczy zredukować państwo do roli nocnego stróża, a wszystko będzie dobrze, marzą o powrocie do utraconego raju idealnie wolnej konkurencji jednostek na demokratycznym rynku, który nigdy nie istniał, podczas gdy my, socjaliści, kreślimy model współpracy tychże jednostek dla dobra wspólnego, który też jest tylko projektem, wytworem wyobraźni, a nie odwzorowaniem czegoś, co realnie istnieje.

Grudziądz to miejsce o jednym z najwyższych w kraju wskaźników bezrobocia, więc obie strony tego sporu podlegają tym samym zjawiskom biedy, wykluczenia, wyzysku. Stąd ich radykalizm.

Podobne spotkanie KNP i RSS miało miejsce we Wrocławiu. I kiedy nasi działacze zwrócili uwagę, że naszym celem jest znaczne podwyższenie kwoty wolnej od podatku i czerpanie dochodów budżetowych z opodatkowania największych korporacyjnych graczy na rynku, raptem znikła zaciekłość i pojawiło się pole kompromisu.  Opodatkowywanie niskich dochodów po to tylko, by w najlepszym razie część tej sumy zwrócić pracownikowi w zasiłku z pomocy społecznej, to idiotyczny pomysł, zważywszy, że prawdziwe zyski, choćby bankowe, pozostają praktycznie poza sferą zainteresowania fiskusa.

Z naganem w dłoni

Większy niepokój budzi radykalizacja młodzieży, która nie szuka rozwiązań, tylko szuka wroga. Mam na myśli Ruch Narodowy, który w wyborach – na szczęście – wypadł znacznie słabiej niż KNP.  Libertarianie Korwin-Mikkego mylą się, próbując cofnąć czas, odwrócić proces koncentracji kapitału i monopolizacji przy jednoczesnym ograniczeniu roli państwa, które jest jedynym możliwym podmiotem takich zmian.

Narodowcy tylko nienawidzą. Ich gniew jest uzasadniony podłym życiem, jakie muszą wieść, lecz niczego nie załatwia, bo nawet jeśli wszyscy ogolimy się na łyso, ochrzcimy i zapiszemy do klubu kibica Legii Warszawa, i tak pozostaniemy biedni. A może nawet jeszcze biedniejsi.