Polityka a reforma finansów

- W czasie wyborów ze zwiększoną częstotliwością zadaje się pytanie: co trzeba zrobić w kraju? - pisze Ignacy Morawski, ekonomista WestLB

Publikacja: 02.06.2010 01:39

Ekonomiści w Polsce są dość zgodni, że jednym z najważniejszych wyzwań dla gospodarki jest reforma finansów publicznych. Wykorzystam więc okazję do przedstawienia kilku wniosków z badań empirycznych na temat reformy finansów publicznych, które komentatorom politycznym mogą być nieznane.

Po pierwsze, nie ma żadnych dowodów, że rząd przeprowadzający konsolidację fiskalną ma wyższe prawdopodobieństwo upadku. W Polsce panuje przekonanie, także wśród polityków, że reforma finansów musi się wiązać z dużym ryzykiem politycznym. Tymczasem powstało wiele badań, które zaprzeczają takiemu spojrzeniu. Ostatnie z nich, Alberta Alesiny, dostępne jest na portalu voxeu.org.

Po drugie, więcej udanych reform miało miejsce w okresie niższego wzrostu gospodarczego niż w przypadku reform nieudanych. Przekonanie, że do naprawy finansów państwa najlepszy jest okres, kiedy gospodarka kwitnie, nie znajduje potwierdzenia. Dlaczego? Boom gospodarczy często przesłania strukturalne problemy budżetu.

Po trzecie, rządy koalicyjne bardzo rzadko przeprowadzają udane reformy. Powód jest prosty, a problem widać i w Polsce. Koalicjantom trudno jest cokolwiek uzgodnić. Co ciekawe, historia pokazuje, że powodzenie reform nie jest związane z orientacją polityczną rządu – lewica i prawica równo dzielą się sukcesami i porażkami. Zdecydowana większość reform miała bowiem miejsce dopiero w momencie, gdy rząd był postawiony pod ścianą.

Po czwarte, największe sukcesy odnoszą reformy oparte na cięciach płac i wydatków socjalnych, najmniejszy zaś – te oparte na podwyżkach podatków. Co ciekawe, obniżenie wydatków może pozytywnie wpłynąć na wzrost gospodarczy poprzez efekt oczekiwań (na niższe obciążenia fiskalne w przyszłości) i większej wiarygodności rządu.

W Polsce w najbliższym czasie rząd będzie musiał dokonać poważnych zmian w finansach publicznych. Jakie zastosowanie powyższe wnioski znajdują w naszym kraju? Wydaje się, że nie taki diabeł straszny. Odważni politycy nie powinni nadmiernie obawiać się gwałtownej utraty elektoratu oraz recesji. Tym bardziej jeżeli reformy zostaną odpowiednio skrojone i rozłożone w czasie.

Ekonomiści w Polsce są dość zgodni, że jednym z najważniejszych wyzwań dla gospodarki jest reforma finansów publicznych. Wykorzystam więc okazję do przedstawienia kilku wniosków z badań empirycznych na temat reformy finansów publicznych, które komentatorom politycznym mogą być nieznane.

Po pierwsze, nie ma żadnych dowodów, że rząd przeprowadzający konsolidację fiskalną ma wyższe prawdopodobieństwo upadku. W Polsce panuje przekonanie, także wśród polityków, że reforma finansów musi się wiązać z dużym ryzykiem politycznym. Tymczasem powstało wiele badań, które zaprzeczają takiemu spojrzeniu. Ostatnie z nich, Alberta Alesiny, dostępne jest na portalu voxeu.org.

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Big data pomaga budować skuteczne strategie
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację
Materiał Promocyjny
Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni