Doradcy podatkowi. Usługi doradcze dla firm

Weźmie na siebie kontakty z urzędem skarbowym. Doradzi, co zrobić, by opodatkowanie było optymalne.

Aktualizacja: 07.02.2013 04:53 Publikacja: 07.02.2013 00:08

Niejeden polski przedsiębiorca przypomina sobie o doradcach podatkowych, a czasami wręcz dowiaduje się o ich istnieniu dopiero wtedy, gdy w firmie pojawia się kontrola skarbowa. Niejednokrotnie ujawnia ona błędy i zaniedbania wobec fiskusa. A to może mieć dla firmy i samego właściciela poważne konsekwencje finansowe.

Takie sytuacje w większości krajów zachodniej Europy praktycznie się nie zdarzają. Na przykład w Niemczech władze skarbowe z zasady nie kontaktują się bezpośrednio z właścicielem przedsiębiorstwa, nie udzielają mu żadnych informacji i wyjaśnień, a zwłaszcza rad. Ich partnerem jest wyłącznie doradca podatkowy, którego dane trzeba podać już podczas rejestrowania firmy w urzędzie skarbowym.

Nie we wszystkich krajach zachodnich działalność doradców jest aż w tak dużym stopniu uregulowana przepisami prawa. Ale na przykład w Holandii, Wielkiej Brytanii czy Francji, gdzie doradcy podatkowi traktowani są jak inne zawody prawnicze, np. adwokaci czy notariusze, bez ich udziału nie można sobie wyobrazić życia gospodarczego.

W Polsce wciąż niemało przedsiębiorców woli trzymać się od doradców z daleka. To niewątpliwy paradoks, bo polski model doradztwa podatkowego wzorowany jest, podobnie jak austriacki czy czeski, na systemie niemieckim. W systemie tym doradca jest osobą zaufania publicznego, wiarygodnym partnerem urzędników podatkowych, przedsiębiorców i sądów.

Taką też rolę wyznacza się mu w naszej rzeczywistości gospodarczej. Dzięki profesjonalnemu doradztwu szef firmy ma mieć przekonanie, że płaci najmniejszy podatek, jaki musi być odprowadzony w jego sytuacji prawnej i finansowej, a zarazem powinien mieć pewność, że nie narazi się na karę za naruszenie przepisów regulujących wymiar podatku. Na razie korzyści te (trzeba zaliczyć do nich i to, że wszelka korespondencja z urzędów skarbowych trafia nie do przedsiębiorcy, lecz do doradcy) nie są u nas doceniane.

– W Bydgoszczy i w innych dużych miastach zainteresowanie naszymi usługami wyraźnie rośnie. To efekt coraz większej presji organów skarbowych, ale także wzrastającej świadomości przedsiębiorców. Jednak w mniejszych ośrodkach na razie  tego nie widać – wyjaśnia Mariusz Gotowicz, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego w Bydgoszczy.

Doradca, nie księgowy

Właściciel małego przedsiębiorstwa niemieckiego poświęca jeden-dwa dni robocze w miesiącu na spotkania i pracę z doradcami podatkowymi. U nas nawet stosunkowo duże firmy wciąż często same zmagają się z rozliczeniami podatkowymi. Ich pracownicy, a czasem i szefowie, spędzają długie godziny w urzędach skarbowych, starając się wyjaśnić wątpliwości urzędników lub upewnić się, czy właściwie interpretują przepisy. I stale towarzyszy im obawa, że popełnili błędy lub zaniedbania, które wykryje najbliższa kontrola. Korzystanie z usług doradcy podatkowego oszczędza nie tylko nerwy, ale przede wszystkim pieniądze. I to już od chwili zakładania firmy. Bo wybór formy prawnej przedsiębiorstwa i sposobu opodatkowania (np. czy warto starać się o zwolnienie z VAT, czy też lepiej zostać jego płatnikiem) ma z reguły istotny wpływ na wyniki finansowe w pierwszym okresie działalności.

Co roku liczba doradców podatkowych powiększa się o 200–300 osób. Obecnie jest ich ok. 9 tysięcy, z czego czynnych zawodowo 8 tysięcy.

Profesja doradcy podatkowego jest w Polsce stosunkowo młoda, w porównaniu z krajami zachodniej Europy, gdzie ma kilkudziesięcioletnią tradycję.

Zasady wykonywania tego zawodu zostały określone w ustawie z 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym. Wcześniej na rynku działały zagraniczne firmy doradcze, które opierały się na międzynarodowych standardach. Poza tym istniały krajowe biura rachunkowe, które próbowały na własną rękę rozszerzyć i unowocześnić swoją ofertę.

Być może dlatego wielu przedsiębiorców nie do końca odróżnia firmy doradztwa podatkowego od biur księgowych. Co ciekawe, te ostatnie cieszą się znacznie większą popularnością, bo nawet w małym przedsiębiorstwie wiadomo, że bez księgowego obejść się nie da.

W todze jak adwokat?

Doradca podatkowy może reprezentować klienta przed organami podatkowymi we wszystkich instancjach, a także przed sądami administracyjnymi w sprawach podatkowych, celnych oraz egzekucji administracyjnej. Początkowo na pojawienie się doradców w sądach patrzono z rezerwą. Obecnie w sprawach podatkowych występują oni w sądach  znacznie częściej niż radcy prawni i adwokaci. Na przykład według danych z końca 2011 r. w Izbie Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego odbyły się 243 sprawy z udziałem adwokatów, 505 z udziałem radców prawnych i aż 643 z udziałem doradców podatkowych.

Coraz częściej doradcy uczestniczą też w innych niż podatkowe postępowaniach administracyjnych. Są aktywni nie tylko w sądach. Występują także jako konsultanci resortu finansów podczas przygotowywania projektów nowych regulacji podatkowych oraz jako eksperci sejmowi (zwykle w takich sytuacjach reprezentują swoją organizację samorządową, Krajową Izbę Doradców Podatkowych). W ten sposób doradcy współtworzą polską doktrynę prawa podatkowego.

Krajowa Izba Doradców Podatkowych postuluje, aby doradcy podatkowi mieli prawo i obowiązek nosić togi. Byłby to precedens. Na razie w togach mogą występować jedynie przedstawiciele zawodów prawniczych. Od doradców podatkowych wykształcenia prawniczego się nie wymaga. Jest to zawód otwarty, dostępny dla wszystkich absolwentów szkół wyższych niezależnie od kierunku.

Kandydaci do tej profesji muszą wykazać się „nieskazitelnym charakterem". Swoim dotychczasowym postępowaniem powinni dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu doradcy. Muszą też korzystać z pełni praw publicznych.

Warunkiem uzyskania uprawnień zawodowych jest złożenie egzaminu na doradcę podatkowego, odbycie w Polsce dwuletniej praktyki zawodowej oraz złożenie wniosku o wpis na listę doradców. Doradca podatkowy ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za naruszenie przepisów prawa oraz zasad etyki zawodowej. Karą może być nawet pozbawienie prawa do wykonywania zawodu i skreślenie z listy doradców podatkowych.

Tajemnica rzecz święta

Do szczególnie ważnych zasad etyki zawodowej – z punktu widzenia osób korzystających z usług doradcy – należy obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, w tym również po wygaśnięciu umowy z klientem. Obowiązek ten nie znika nawet wtedy, gdy doradca przestanie pracować w zawodzie lub zostanie skreślony z listy doradców. Do zachowania tajemnicy zawodowej zobowiązani są również współpracownicy doradcy i inne osoby zaangażowane w świadczenie usług. Obowiązek ten obejmuje także odpowiednie zabezpieczenie i przechowywanie danych. Dotyczy to zwłaszcza danych osobowych klienta i danych związanych z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem.

Ujawnienia dokumentów i informacji uzyskanych od klienta doradca może odmówić nawet podczas kontroli skarbowej czy czynności komornika w kancelarii. Z zachowania tajemnicy może zwolnić go tylko sąd.

Bardzo istotną gwarancją bezpieczeństwa przy korzystaniu z doradztwa podatkowego jest obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Polisę taką musi wykupić każdy doradca podatkowy. Dzięki temu, jeśli przedsiębiorca poniesie szkodę na skutek jego błędu, otrzyma odszkodowanie od towarzystwa ubezpieczeniowego. Gdy decydujemy się na współpracę z doradcą, powinniśmy koniecznie zapytać go o numer wpisu na listę doradców i właśnie o ubezpieczenie. Za brak polisy OC osoba świadcząca usługi doradcze może być nawet pozbawiona prawa do wykonywania zawodu.

Umowa między klientem a doradcą podatkowym ma na ogół formę umowy-zlecenia. Może obejmować stałą kompleksową obsługę lub dotyczyć poszczególnych czynności, takich jak m.in. świadczenie usług doradztwa podatkowego, prowadzenie księgi rachunkowej, prowadzenie rozliczeń VAT, spraw kadrowych czy rozliczeń składek do ZUS. Doradcy można też zlecić czynności okazjonalne, np. prowadzenie sprawy w toku kontroli skarbowej czy opracowanie opinii podatkowej.

Ile to kosztuje

- Ceny usług doradców podatkowych są zróżnicowane, zależą od charakteru i specyfiki sprawy oraz m.in. od regionu kraju.

- Godzina pracy doradcy podatkowego kosztuje najczęściej od 100 do 200 zł.

- Przykładowe ceny:

- sporządzenie deklaracji PIT i VAT – od 20 do 60 zł,

- pomoc podczas kontroli skarbowej – 300 zł,

- audyt podatkowy –  od 800 zł,

- prowadzenie księgi rachunkowej –  ok. 700–800 zł miesięcznie,

- prowadzenie sprawy w podatkowym postępowaniu odwoławczym – ok. 1200 zł,

- obsługa kadrowa, płacowa i ZUS – 40–50 zł za jednego pracownika. ? Stawki te można z reguły negocjować.

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację