Projekty infrastrukturalne, kluczowe inwestycje w energetyce i prace na koncesjach wydobywczych stają się domeną spółek SPV (Special Purpose Vehicle), powoływanych przez dużych graczy do realizacji takich właśnie konkretnych przedsięwzięć. U partnerów spoza branży praktyka ta może rodzić pytania o zasadność przyjętego rozwiązania. Jednak zarządzający w sektorze wydobywczym i energetycznym nie mają wątpliwości: posługiwanie się spółkami celowymi to w ich przypadku po prostu biznesowa konieczność.
Szukanie partnerów
Wśród wielu zalet dużych grup kapitałowych nie bez przyczyny rzadko wymienia się elastyczność w działaniu i szybkość podejmowania decyzji. Organizacje tego typu to zwykle bardzo rozbudowane struktury, skupiające interesy wielu akcjonariuszy i rządzone według skomplikowanych procedur. Szefowie koncernów, zdając sobie sprawę z ograniczeń swoich firm, korzystają ze spółek celowych jako podmiotów lepiej przystosowanych do najczęstszych wyzwań pojawiających się w złożonych projektach.
Powszechnie wskazywaną zaletą spółki celowej jest możliwość ukształtowania jej akcjonariatu odmiennie niż w przypadku spółki matki, a zatem pozyskanie partnerów branżowych i finansowych do wspólnej realizacji konkretnego zadania. W tak kapitałochłonnych sektorach gospodarki jak wydobycie kopalin czy wytwarzanie energii możliwość podzielenia się ryzykiem i pozyskania finansowania spoza grona dotychczasowych akcjonariuszy może przesądzić o powodzeniu przedsięwzięcia. Dobrym przykładem jest rozwijany przez PGE w formie spółki celowej polski projekt jądrowy, do którego jako mniejszościowi udziałowcy dołączą KGHM, Tauron Polska Energia i Enea.
Powołana przez Tauron Polska Energia i PGNiG spółka Elektrociepłownia Stalowa Wola jest modelowym zastosowaniem finansowania w formule project finance. Ten sposób pozyskiwania środków na realizację przedsięwzięć w praktyce wymusza powołanie SPV. W przypadku spółek wydobywczych przesłanką powołania spółki celowej bywa też chęć skorzystania z finansowania opartego na rezerwach (reserve based lending), jak miało to miejsce w przypadku PGNiG Upstream International i projektu Skarv.
Spółki celowe powoływane są też w toku współpracy opartej na modelu partnerstwa publiczno-prywatnego bądź procesów restrukturyzacji i porządkowania aktywów.
