Prof. Tomkiewicz: Jak uwzględnić obronność w regułach fiskalnych?

Obecne niespokojne czasy wymagają zasadniczych zmian w ustalaniu priorytetów polityki publicznej. Niestety wszystko wskazuje, że tzw. dywidenda pokojowa się skończyła i bezpieczeństwo naszych granic nie jest niekwestionowanym pewnikiem, a co za tym idzie, konstruowanie budżetu stoi przed dodatkowym wyzwaniem.

Obowiązek przeznaczania 2 proc. PKB na obronność, co wynika z członkostwa w NATO, jest teraz traktowany z najwyższą powagą, a nie brakuje głosów, że jest to wielkość daleko niewystarczająca z punktu widzenia bieżącej sytuacji geopolitycznej. W tym samym czasie sytuacja w systemach finansów publicznych daleka jest od równowagi. W budżetach (w poziomie deficytu i długu publicznego) wciąż widać konieczność ratowania gospodarki w czasie pandemii i potem ochrony konsumentów przed wzrostem cen energii, który był następstwem wybuchu wojny w Ukrainie. Polska jest tutaj najlepszym przykładem – mamy jednocześnie głęboki deficyt budżetowy (5,7 proc. PKB na koniec zeszłego roku) i co za tym idzie, szybko rosnący poziom długu publicznego oraz rekordowo wysokie wydatki na obronność, które na koniec 2024 sięgnęły 4 proc. PKB.