Odpowiada Monika Góralczuk, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy:

– Zgodnie z przepisami prawa budowlanego po zakończeniu budowy inwestor powinien zgłosić obiekt do użytkowania albo uzyskać pozwolenie na użytkowanie.Zawiadomienie o zakończeniu budowy należy złożyć w terminie co najmniej 21 dni przed zamierzonym przystąpieniem do użytkowania obiektu. Jeżeli w pozwoleniu na budowę nałożono na inwestora obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, inwestor po zakończeniu budowy, ale przed przystąpieniem do użytkowania budynku, obowiązany jest zawiadomić o tym fakcie: PIOŚ (Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska), PIS (Państwową Inspekcję Sanitarną), PSP (Państwową Straż Pożarną), PIP (Państwową Inspekcję Pracy). Jeżeli wyżej wymienione organy w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia nie zajmą stanowiska, przyjmuje się, iż nie zgłaszają sprzeciwu i wyrażają zgodę na użytkowanie. Inwestor obowiązany jest złożyć w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego zawiadomienie o zakończeniu budowy lub wniosek o wydanie pozwolenia na budowę wraz z wymaganymi dokumentami.Do użytkowania obiektu można przystąpić, jeżeli urząd nie wniesie w drodze decyzji sprzeciwu albo gdy decyzja o pozwoleniu na użytkowanie stanie się ostateczna.Prawo budowlane przewiduje kary za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia obiektu do użytku lub przystąpienie do użytkowania bez uzyskania wymaganej zgody. Karę wymierza powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wysokość kary stanowi iloczyn stawki 5000 zł i współczynników wielkości i kategorii budynku.Prawo budowlane przewiduje też termin, w jakim należy zgłosić budynek do użytkowania oraz sankcje za nielegalne użytkowanie budynku, jednakże brak jest zarówno w przepisach prawa, jak i w pozwoleniu na budowę terminu, w jakim budowa powinna zostać zakończona.Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta w terminie dwóch lat od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż dwa lata. W świetle powyższego budowa budynku może trwać zarówno dwa lata, jak i dziesięć lat. Brak jest instrumentów prawnych, by przymusić właściciela do zakończenia budowy w określonym czasie.Z drugiej strony prawo budowlane nie zawiera precyzyjnej definicji samowoli budowlanej. Za samowolę budowlaną uznaje się każde naruszenie prawa budowlanego, poczynając od budowy budynku bez wymaganego pozwolenia na budowę do przeprowadzenia przebudowy lub rozbudowy istniejącego budynku bez wymaganych pozwoleń. Uznanie za samowolę nielegalnego przystąpienia do użytkowania obiektu, na budowę którego uzyskano pozwolenie, jest dosyć wątpliwe. Jednakże wobec możliwości darmowej legalizacji samowoli budowlanej od 21 czerwca do końca 2007 roku, warto zastanowić się nad tą drogą postępowania. Należy jednak pamiętać, iż darmowa legalizacja obejmuje jedynie te budynki, które zostały wybudowane pomiędzy 1 stycznia 1995 roku a 11 lipca 1998 roku i w tym okresie musi nastąpić zakończenie budowy.Z przedstawionej przez czytelnika sytuacji nie wynika, kiedy nastąpiło zakończenie budowy obiektu budowlanego. Jeżeli nastąpiło w terminie przewidzianym przy darmowej legalizacji samowoli budowlanej, a organ uzna użytkowanie tego budynku za samowolę, czytelnik uniknie kary za nielegalne przystąpienie do użytkowania budynku. Z drugiej strony czytelnik może utrzymywać, iż nadal trwa proces budowlany i podjąć kroki do uprawdopodobnienia tego faktu, w innym wypadku konieczne będzie uiszczenie kary za rozpoczęcie użytkowania obiektu bez wymaganego pozwolenia.gb