Opłaty przy sprzedaży lokalu przez cudzoziemca

Obywatelka USA, która ma także polskie obywatelstwo, chce sprzedać mieszkanie w Polsce. Jest jego jedyną właścicielką. Jakie opłaty poniesie w związku ze sprzedażą tej nieruchomości?

Publikacja: 11.08.2008 07:00

Odpowiada Paulina Gruszkowska - prawniczka w kancelarii Magnusson

Opłaty związane ze sprzedażą nieruchomości to opłaty: notarialne, sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych (pcc) oraz ew. wynagrodzenie pośrednika i rzeczoznawcy (w przypadku korzystania z ich usług).

Wysokość maksymalnych opłat notarialnych (tzw. taks notarialnych) ustalana jest w drodze rozporządzenia przez ministra sprawiedliwości. Obecnie obowiązuje rozporządzenie z 27 września 2007 roku (DzU nr 187, poz. 1336). Taksy notarialne określają maksymalne wynagrodzenie przysługujące notariuszowi za sporządzenie aktu. Nie są to więc ceny sztywne i można je negocjować. Warto zatem przed sporządzeniem i podpisaniem aktu uzgodnić wysokość opłat z notariuszem.

Stawki notarialne oblicza się od wartości transakcji. Oprócz taksy od sprzedaży, uzależnionej od wartości nieruchomości, powiększonej o należny VAT, notariusz pobierze również taksę od wniosku o ujawnienie praw w księdze wieczystej czy wpisanie hipoteki.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 27 września 2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej przykładowa maksymalna stawka od wartości mieszkania powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł wynosi 1010 zł + 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60 000 zł.

Niestety, nie ma jednoznacznego przepisu regulującego kwestię, która ze stron powinna pokryć opłaty związane ze sprzedażą nieruchomości. Zwyczajowo przyjmuje się, że jest to kupujący. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby koszty pokrył sprzedający lub obydwie strony po połowie. W treści aktu notarialnego zazwyczaj zamieszczana jest adnotacja wskazująca na stronę zobowiązaną do wniesienia stosownych opłat.

W wyniku umowy sprzedaży nieruchomości zmienia się jej właściciel. W związku z tym należy złożyć i opłacić wniosek o wpis w księdze wieczystej prawa własności, za który pobierana jest opłata w wysokości 200 zł niezależnie od wartości nieruchomości, oraz wniosek o wykreślenie dotychczasowego właściciela z księgi wieczystej (100 zł). Dodatkowo mogą to być opłaty za wpisanie lub wykreślenie hipoteki. Podstawą do ustalenia opłaty jest ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005 roku (DzU nr 167, poz. 1398).

Te opłaty obliczane są przez notariusza i uiszczane w kancelarii notarialnej po podpisaniu aktu notarialnego, w którego treści znajdują się odpowiednie wnioski o wpis lub wykreślenie z księgi wieczystej właściciela lub hipoteki.

Zgodnie z ustawą z 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU nr 68, poz. 450) obowiązek zapłaty podatku ciąży solidarnie na stronach zawierających umowę, czyli zarówno na kupującym, jak i sprzedającym. Zasadniczo podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości i wynosi 2 proc. jej ceny. Ustawa przewiduje jednak wyjątek od tej zasady, jeżeli umowa sprzedaży zawierana jest przez nierezydentów. Przyjmując, iż czytelniczka jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w USA, należy uznać ją za nierezydenta w rozumieniu ustawy z 27 lipca 2002 roku – Prawo dewizowe (DzU nr 141, poz. 1178). Ma to znaczenie dla ustalenia podstawy opodatkowania, gdyż w przypadku umów zawieranych przez nierezydentów stanowi ona równowartość w złotych kwoty zagranicznych środków płatniczych, określonej w zezwoleniu dewizowym, przeznaczonych na zapłacenie ceny. Chodzi tu o określenie wyrażonego w polskim pieniądzu ekwiwalentu zagranicznych środków płatniczych określonych w drodze rozporządzenia przez ministra finansów. Ten sposób ustalania podstawy opodatkowania będzie stosowany tylko wówczas, gdy każda ze stron będzie miała status dewizowy nierezydenta. Jeżeli tylko jedna ze stron ma taki status, do określenia podstawy opodatkowania będą stosowane zasady ogólne, a więc w oparciu o wartość rynkową nieruchomości.

Zgodnie z ustawą o pcc notariusz, przed którym podpisywany jest akt notarialny sprzedaży nieruchomości, jest płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnej. Dlatego ten podatek obliczany jest przez notariusza i pobierany w kancelarii po podpisaniu aktu notarialnego. Następnie notariusz, jako płatnik, dokonuje wpłaty podatku na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Należy pamiętać, że jeżeli przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest opodatkowana VAT lub jest z niego zwolniona, czynność prawna nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Przy sprzedaży nieruchomości za pośrednictwem agencji, w zależności od rodzaju umowy pośrednictwa i zakresu obowiązków stron, prowizja wynosi od 0,5 do nawet 5 proc. ceny ofertowej. Często umowy z pośrednikami zawierają klauzulę wyłączności, dzięki której pośrednik przekazuje ofertę innym firmom z nim współpracującym.

W tym celu należy się zwrócić do rzeczoznawcy majątkowego. Nie ma jednolitej zasady określającej wysokość takiej usługi. Z praktyki wynika, iż w przypadku sprzedaży mieszkania koszt wyceny może nawet wynieść do 2000 zł.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów