Oczywiście takie sytuacje się zdarzały. Higasa zajmuje się nie tylko swoimi parkami, ale również zarządza obiektami handlowymi naszych klientów i w pewnym momencie rzeczywiście sporo najemców wysyłało pisma w tej sprawie. Większość z nich poza sformułowaną prośbą obniżki czynszu nie miała jednak żadnej argumentacji. Znam dwóch najemców, którzy przedstawili dane świadczące o spadkach, które niejako zobowiązały właściciela nieruchomości do podejścia partnerskiego i chwilowego – na okres trzech czy sześciu miesięcy – renegocjowania stawki czynszu. Co powiązane było z ruchem biznesowym innych najemców, którzy wydłużali okresy trwających umów o półtora roku czy dłużej.

A co z odstępowaniem od umów? Takie sytuacje mają i miały miejsce w przypadku dużych galerii handlowych.

W naszych obiektach i obiektach naszych klientów nie było żadnego odstąpienia od umowy. Nawet małych niesieciowych najemców, którzy zajmują do 10 proc. powierzchni parku. Również nie było żadnej sieci, która miałaby powiedzieć, że wychodzi z parku. Powiem więcej. Część marek, które do tej pory skupiały i skupiają się na wielkoformatowych galeriach handlowych, oficjalnie mówi, że będą wchodzić do retail parków, oferując marki, które wcześniej funkcjonowały w galeriach, przerabiając je nieco na poziom bardziej ekonomiczny. Część najemców zgłasza chęć potencjalnego powrotu na ulice handlowe.

Czeka nas renesans takich ulic?

W dużych miastach proces wykorzystywania lokali, które pełniły kiedyś rolę handlową, już następuje. Ulice, przy których są, stają się ulicami bardziej lifestylowymi czy gastronomicznymi. Natomiast spodziewałbym się – w szczególności wśród średnich miast, gdzie rynek galeryjny jest mocno nasycony i gdzie nie ma parku handlowego – relokacji niektórych najemców właśnie do ulic handlowych albo nowych parków.

Uważam jednak, że lepsze czasy i większe możliwości są przed retail parkami niż przed high streetem. Bowiem po pierwsze każdy z nas, niezależnie gdzie mieszka, ma coraz mniej czasu, chętniej więc robimy zakupy w miejscach, które są blisko albo naszej pracy, albo miejsca zamieszkania. A po drugie przez to, że parki handlowe nie mają np. części wspólnych, stawki czynszu mogą być w nich niższe.