Bezpieczna transakcja na rynku wtórnym

Co sprawdzić, kupując lokal na rynku wtórnym? Czy administracja może odmówić informacji o zadłużeniu mieszkania?

Publikacja: 13.08.2012 08:57

Bezpieczna transakcja na rynku wtórnym

Foto: ROL

Rz: Jaką wiedzę o kupowanym lokalu musi mieć nabywca?

Maria Musiałek: Sprawdzając stan prawny nieruchomości, przede wszystkim należy zapoznać się z treścią dokumentów nabycia lokalu przez sprzedających, księgi wieczystej, zaświadczeń ze spółdzielni czy administracji. Jeżeli kupujemy lokal stanowiący odrębną nieruchomość, czyli tzw. mieszkanie hipoteczne, należy dopilnować, aby u notariusza sprzedający okazał zaświadczenie o niezaleganiu z podatkiem od nieruchomości, za użytkowanie wieczyste lub wymiar podatku wraz z potwierdzeniem dokonania opłaty.

A inne wydatki dotyczące utrzymania mieszkania?

Warto ustalić przed transakcją całkowite koszty związane z korzystaniem z lokalu, czyli nie tylko czynsz, ale również wysokość wspomnianej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, podatku od nieruchomości, opłaty za np. ochronę czy posiadanie miejsca parkingowego w garażu podziemnym. Prosząc właściciela o okazanie rachunków, np. za prąd czy gaz, będziemy mieli pogląd na temat zużycia energii przez sprzęty AGD, które mają pozostać w mieszkaniu. Jeżeli założone zostały liczniki na ciepłą i zimną wodę, będziemy mieli również do czynienia z osobnym rozliczeniem, co oznacza dodatkowy koszt poza czynszem. Właściciel sprzedawanego lokalu powinien udzielić takich informacji, ale spółdzielnia czy wspólnota mieszkaniowa już niekoniecznie, gdyż o bieżącym zadłużeniu z tytułu opłat eksploatacyjnych czy planowanych remontach, bądź o zaciągnięciu kredytu, zawiadamiają jedynie właściciela. Dlatego tak ważne jest, aby u notariusza sprzedający okazał nam aktualne zaświadczenie do sprzedaży wydane przez spółdzielnię mieszkaniową oraz zaświadczenie z administracji o uregulowaniu opłat eksploatacyjnych.

Czy za zobowiązania czynszowe poprzedniego właściciela lokalu odpowiada nowy?

Ustawa z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (DzU z 2000 r., nr 80, poz. 903 ze zmianami) określa, iż wspólnota mieszkaniowa może dochodzić zaległych należności od poprzedniego właściciela lokalu, nie zaś nabywcy. W praktyce jednak wspólnoty mieszkaniowe żądają zapłaty zaległych kwot czynszu od nowego właściciela. Powód jest prozaiczny: tak jest im wygodniej, mając na uwadze, że poprzedni właściciel nie jest zobowiązany informować wspólnotę o nowym miejscu zamieszkania, a w akcie notarialnym zazwyczaj podaje adres tożsamy z adresem sprzedawanego lokalu. Dlatego też ważne jest ujęcie zapisu w akcie notarialnym, iż lokal jest wolny od wszelkich obciążeń oraz że do dnia jego wydania koszty związane z utrzymaniem lokalu ponosi sprzedający.

Co zrobić, gdy administracja nie chce udzielić potencjalnemu nabywcy informacji o ewentualnych zaległościach czynszowych?

Administracja odmawia podania takich danych potencjalnemu nabywcy, traktując go jako osobę postronną. Z jednej strony to ochrona danych osobowych sprzedającego, ale z drugiej brak informacji o stanie zadłużenia może skutkować chociażby otrzymaniem wezwania do zapłaty czynszu za okres, kiedy właścicielem był jeszcze sprzedający. Najprostszym i najbardziej skutecznym zabezpieczeniem jest zobowiązanie sprzedającego, aby u notariusza okazał aktualne zaświadczenie z administracji o braku zaległości czynszowych oraz złożył w akcie notarialnym oświadczenie o braku jakichkolwiek zadłużeń z tytułu eksploatacji lokalu. Warto zaznaczyć, że spółdzielnie mieszkaniowe, wydając niezbędne zaświadczenie do sprzedaży, w przypadku istnienia zadłużenia z tytułu opłat czynszowych z reguły umieszczają w nim informację o wysokości zadłużenia.

Pamiętać należy też o tym, iż niektóre opłaty pobierane są zaliczkowo w czynszu, a następnie po dokonaniu odczytu liczników i rozliczeniu może pojawić się na koncie nadpłata bądź niedopłata. Rozliczenia mogą następować co pół roku, podczas gdy w międzyczasie może dojść do zbycia lokalu. Dlatego powinniśmy zadbać o zapis w akcie notarialnym, iż sprzedający będzie ponosił wszelkie koszty związane z korzystaniem z lokalu do dnia jego wydania.

Za co odpowiada notariusz poświadczający transakcję kupna sprzedaży mieszkania?

Przepisy prawa określają, iż notariusz ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności notarialnych na zasadach określonych w kodeksie cywilnym oraz odpowiedzialność karną przewidzianą w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych. Zobowiązany jest również posiadać obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Notariusz, sporządzając akt notarialny, bada stan prawny nieruchomości: sprawdza, czy właściciel jest osobą tożsamą z wpisaną w księdze wieczystej, czy nieruchomość nie jest zabezpieczeniem dla banku poprzez ewentualne ujawnione hipoteki, czy nie ma niezgodności pomiędzy poszczególnymi dokumentami związanymi z mieszkaniem.

Jeżeli lokal nie ma założonej księgi wieczystej, notariusz będzie wymagał od sprzedającego dostarczenia aktualnego zaświadczenia ze spółdzielni, które zawiera dane dotyczące sprzedawanego lokalu i jego właściciela.

W akcie notarialnym zawieranych jest wiele oświadczeń sprzedającego: m.in. o braku obciążeń czy ustanowionych na lokalu zabezpieczeń, że mieszkanie nie stanowi w całości lub w części przedmiotu najmu ani użyczenia, jest wolne od praw i roszczeń osób trzecich oraz innych wad prawnych. Jeżeli sprzedający oświadczy nieprawdę, wówczas mamy możliwość skierowania przeciwko niemu powództwa i dochodzenia odszkodowania za poniesioną szkodę. Notariusz nie ma możliwości zweryfikowania informacji podawanych przez sprzedającego w przypadku wymienionych oświadczeń, jeżeli nie są poparte dokumentami. Natomiast jest on zobowiązany do dochowania należytej staranności przy sporządzaniu aktu notarialnego, tak aby zabezpieczyć interesy zarówno sprzedającego, jak i kupującego.

Czy kredyt wspólnoty obciąża także nowego jej członka?

Właściciele lokali położonych w nieruchomości budynkowej bądź wielobudynkowej stanowią wspólnotę mieszkaniową, która ma osobowość prawną – może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Z powyższego wynika, że również może zaciągać kredyty, np. na remont dachu, ocieplenie budynku, wymianę pionów czy nawet większe inwestycje, takie jak budowa kotłowni. W praktyce wszelkie ustalenia uzgadniane są z właścicielami lokali. Kredyt spłacany jest przez członków wspólnoty kilka bądź kilkanaście lat, zazwyczaj w czynszu. Nabywając lokal mieszkalny, stajemy się członkiem wspólnoty, mamy udział w nieruchomości wspólnej – np. w dachu, pomieszczeniach piwnicznych, klatce schodowej, suszarni itd. Razem z mieszkaniem nabywamy również prawa i obowiązki poprzedniego właściciela w zakresie nieruchomości wspólnej. Kredyt remontowy obciąża wspólnotę, co oznacza, że nasz lokal nie jest bezpośrednio obciążany zobowiązaniem, czyli bank udzielający wspólnocie kredytu nie ustanowi na naszej hipotece zabezpieczenia.

Jak się umawiać na wydanie lokalu?

Należy spisać z poprzednim właścicielem protokół zdawczo-odbiorczy wraz ze wskazaniami liczników. Wówczas mamy podstawę do określenia, od kiedy my jako nowy właściciel ponosimy tzw. koszty licznikowe. Na podstawie tego protokołu zawierane są umowy z dostawcami mediów, czyli prądu czy gazu. Stąd też od wskazanego w nim stanu licznika będą naliczane opłaty, które będą naszym zobowiązaniem. Podobnie jest z podatkiem od nieruchomości, który obciąża między innymi osoby fizyczne, które są właścicielami nieruchomości. Wysokość podatku ustala w drodze decyzji wójt (burmistrz, prezydent). Wymiar podatku wysyłany jest z reguły na początku roku, wraz z możliwością zapłacenia w ratach w terminach: do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Nowy właściciel ma obowiązek zgłosić się do urzędu z aktem notarialnym umowy sprzedaży. Wówczas urząd wyliczy wysokość podatku od nieruchomości czy opłat za użytkowanie wieczyste. Inaczej jest w przypadku, gdy w księdze wieczystej nabywanego lokalu wpisane są hipoteki lub inne prawa obciążające nieruchomość. Ustanowienie hipoteki ma na celu zabezpieczenie spłaty wierzytelności pieniężnych – wierzytelności istniejących lub mogących powstać w przyszłości. W przypadku, gdy dłużnik nie spłaca długu, wierzyciel może zaspokoić swoje roszczenia z nieruchomości, niezależnie od tego czy dłużnik jest właścicielem nieruchomości czy ją zbył. Dziś większość transakcji związanych z obrotem nieruchomości finansowanych jest z kredytu. Tak samo duża liczba sprzedawanych mieszkań obciążonych jest hipoteką w księdze wieczystej. Warto podkreślić, iż nabywając mieszkanie obciążone hipoteką na rzecz banku, sprzedający zobowiązany jest u notariusza okazać zaświadczenie z banku o wysokości zadłużenia z tytułu udzielonego mu kredytu. Kwotę zadłużenia wpłaca się na rachunek banku wskazany w zaświadczeniu. Tylko wówczas będziemy mieli pewność, że dług zostanie w całości spłacony, wierzytelność wygaśnie, a bank wystawi dokument będący podstawą do wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej.

Rz: Jaką wiedzę o kupowanym lokalu musi mieć nabywca?

Maria Musiałek: Sprawdzając stan prawny nieruchomości, przede wszystkim należy zapoznać się z treścią dokumentów nabycia lokalu przez sprzedających, księgi wieczystej, zaświadczeń ze spółdzielni czy administracji. Jeżeli kupujemy lokal stanowiący odrębną nieruchomość, czyli tzw. mieszkanie hipoteczne, należy dopilnować, aby u notariusza sprzedający okazał zaświadczenie o niezaleganiu z podatkiem od nieruchomości, za użytkowanie wieczyste lub wymiar podatku wraz z potwierdzeniem dokonania opłaty.

Pozostało 94% artykułu
Nieruchomości
Warszawa. Skanska sprzedała biurowiec P180 za 100 mln euro
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nieruchomości
Rynek luksusowych nieruchomości ciągle rośnie. Rezydencja za 50 mln zł
Nieruchomości
Korona Legionowa na półmetku
Nieruchomości
Invesco Real Estate kupuje nowy hotel na Wyspie Spichrzów
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nieruchomości
Trei wybuduje mieszkania w Milanówku. Osiedle na poprzemysłowym terenie