Najbardziej czynsze rosły w Turcji i Rosji

Analitycy C&W podkreślają jednocześnie, że mimo spadków cen popyt ze strony inwestorów na powierzchnie handlowe dobrej jakości, położone przy głównych ulicach handlowych, w centrach handlowych i parkach handlowych utrzymuje się na wysokim poziomie.

Z raportu European Retail Marketbeat wynika, że nastroje konsumenckie w Europie pogarszają się na skutek mniejszego wzrostu sprzedaży detalicznej na większości rynków, chociaż w Europie Środkowo-Wschodniej widać tendencję zwyżkową. We wszystkich krajach strefy euro odnotowano ujemne wyniki rocznego wzrostu.

[wyimek]Chętnych na wynajem nie brakuje w najlepszych centrach handlowych[/wyimek]

– Pomimo ogólnego pogorszenia się sprzedaży widać dużą aktywność w zakresie najmu na całym kontynencie, chociaż handlowcy dokładnie rozważają decyzję o wyborze lokalizacji. Na rynkach Europy Zachodniej Austria i Holandia odnotowały znaczny wzrost średniego czynszu na głównych ulicach handlowych, w najlepszych lokalizacjach, w największych miastach o odpowiednio 35 i 20 proc. Ogółem największy wzrost odnotowano w Turcji, na poziomie 90 proc., ale wynik ten należy zawdzięczać wysokiej wartości kilku kluczowych transakcji – twierdzą analitycy C&W.

Gulsin Hakman, szef Działu Powierzchni Handlowych firmy Cushman & Wakefield w Turcji, uważa, że najlepsze czynsze w Turcji uzyskano ze względu na nowe powierzchnie handlowe. – Popyt na nowe sklepy ze strony międzynarodowych handlowców to dobra wiadomość dla rynku, jednak jest mało prawdopodobne, żeby czynsze utrzymały się na obecnym poziomie. Oczekujemy, że wraz z pojawieniem się na rynku nowych projektów najlepsze czynsze ustabilizują się – twierdzi Gulsin Hakman.

Turcja odnotowała również największy wzrost czynszów w centrach handlowych o 61 proc. w skali rocznej, a Austria i Holandia odpowiednio o 39 i 17 proc. Stały roczny wzrost czynszów obserwuje się zarówno na głównych ulicach handlowych, jak i w centrach handlowych w Grecji, Portugalii i Hiszpanii.

Według Darrena Yatesa z Działu Badań w Europie firmy Cushman & Wakefield, chociaż obserwowane dziś spowolnienie gospodarcze może się negatywnie odbić na czynszach za drugorzędne powierzchnie handlowe, to czynsze za powierzchnie handlowe na głównych ulicach handlowych utrzymają się na dotychczasowym poziomie, a w niektórych przypadkach będą dalej rosły.

– Niewątpliwie handlowcy stali się bardziej ostrożni, jednak popyt na powierzchnie na głównych ulicach handlowych jest wciąż stosunkowo silny w kontekście ograniczonej podaży – uważa Darren Yates.

Z analiz C&W wynika, że skutki zmniejszenia się popytu konsumenckiego najbardziej odczuwają obecnie mali operatorzy. Więksi, silniejsi gracze radzą sobie całkiem nieźle, nadal zwiększając swój udział w rynku. Jednego można być pewnym: że obecne zawirowania na rynkach finansowych przyspieszą proces konsolidacji na wielu rynkach nieruchomości handlowych.

[ramka][b]Elastyczne negocjacje[/b]

John Strachan - szef Globalnego Działu Powierzchni Handlowych firmy Cushman & Wakefield

– Na większości rynków liczba zawieranych transakcji jest nadal wysoka. Wielu handlowców znajduje się pod presją, jednak wynajmujący i deweloperzy, którzy rozumieją obecną sytuację, próbują się dostosować do nowych warunków, podchodząc elastycznie do negocjacji warunków transakcji. Niektórzy najemcy zmuszeni są, aby się domagać różnego rodzaju ulg, takich jak np. okresy bezczynszowe, i wynajmujący albo je zaakceptują, albo będą musieli się liczyć z ryzykiem powstania pustostanów w swoich centrach czy parkach handlowych.

Na wszystkich rynkach obserwuje się popyt na najlepsze lokalizacje, w mniejszym stopniu dotyczy to lokalizacji drugorzędnych. Ogółem nowe projekty dostarczone na rynek przez wiodących deweloperów w całej Europie są w większości wynajęte w momencie otwarcia. Nawet w Wielkiej Brytanii, która jak dotąd najbardziej odczuła skutki kryzysu kredytowego, z wielkim sukcesem otwarto nowe, duże centra handlowe, o zróżnicowanej strukturze najemców, takie jak Liverpool One czy Leicester Highcross. Sukces nowych centrów w dużej mierze możliwy był dzięki spełnieniu oczekiwań międzynarodowych marek w zakresie dowolności aranżacji powierzchni w obiektach klasy A. Międzynarodowe marki w dalszym ciągu interesują się najlepszymi powierzchniami na ulicach handlowych oraz w centrach handlowych i nic nie wskazuje na to, że zamierzają zrezygnować z dalszej ekspansji.

Stopy kapitalizacji za powierzchnie handlowe nadal rosną w wielu rejonach Europy w związku z tym, że pozyskanie źródeł finansowania staje się coraz droższe i trudniejsze. Wielka Brytania i Norwegia odnotowały najwyższy roczny wzrost stóp kapitalizacji za powierzchnie na głównych ulicach handlowych, o 1,25 proc. Ceny w Wielkiej Brytanii, gdzie stopy kapitalizacji za najlepsze powierzchnie wróciły do poziomu z roku 2003, są obecnie atrakcyjne w porównaniu z resztą Europy. Największe centra i parki handlowe nadal są poszukiwane przez inwestorów w całej Europie, chociaż ogólny wolumen transakcji inwestycyjnych zmniejszył się o 60 proc. rok do roku, do poziomu 60,6 mld euro w drugim kwartale.[/ramka]

Nieruchomości Komercyjne

Pozostało 89% artykułu