Wniosek dowodowy musi być kategoryczny

[b]Tak uznał SN w wyroku z 16 września 2010 r (sygn. III CSK 153/10)[/b].

Sprawa dotyczy odszkodowania za skutki decyzji z 1953 r. wydanej z powołaniem się na dekret z 1949 r. o przejęciu na własność państwa niepozostających w faktycznym władaniu nieruchomości ziemskich położonych w niektórych powiatach województw białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego. Na podstawie tej decyzji odebrano wczesnym właścicielom majątek Olszana położony w powiecie nowosądeckim.

[srodtytul]Ponad 3 mln zł dla spadkobierców [/srodtytul]

Na wniosek spadkobierców właścicieli Olszany stwierdzono w 2000 r. w stosunku do części parcel nieważność decyzji z 1953 r. jako wydanej z naruszeniem powołanego w niej dekretu. Te parcele wróciły do spadkobierców. W odniesieniu do pozostałych objętych nią gruntów, ze względu na nieodwracalne skutki prawne, stwierdzono jej wydanie z rażącym naruszeniem prawa. Grunty te bowiem są dziś własnością osób trzecich.

Spadkobiercy na podstawie obowiązującego wtedy art. 160 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A53E3FA91C70BD61B086C806FD866498?id=133093]kodeksu postępowania administracyjnego[/link] wystąpili o odszkodowanie równe wartości tych gruntów. Jednakże wojewoda małopolski wydał decyzję odmowną. Nie dostrzegł bowiem związku przyczynowego między bezprawną decyzją z 1953 r. a szkodą. Spadkobiercy skorzystali z przewidzianej w art. 160 k.p.a. możliwości wniesienia sprawy do sądu.

Sąd I instancji oddalił powództwo wobec gminy i zasądził odszkodowanie od Skarbu Państwa starosty nowosądeckiego, uznając, że to on, a nie wojewoda małopolski, legitymowany jest do reprezentowania skarbu w tej sprawie.

Sąd I instancji przyznał spadkobiercom odszkodowanie w łącznej kwocie nieco ponad 3 mln zł, dzieląc je stosownie do udziałów w spadku obejmującym wywłaszczone grunty. Sąd II instancji zaaprobował ten wyrok.

Sprawa znalazła się w SN wskutek skargi kasacyjnej Skarbu Państwa zastępowanego przez Prokuratorię Generalną. W skardze Prokuratoria ponowiła argumenty mające świadczyć o braku związku przyczynowego między szkodą a wydaniem bezprawnej decyzji.

Zarzucała m.in. naruszenie przepisów postępowania, którego skutkiem miało być błędne ustalenie wysokości szkody. Twierdziła, że sąd bezpodstawnie nie dopuścił zgłoszonego przez nią wniosku dowodowego o poddanie na podstawie art. 157 ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=04F0A96CD57135002A0B1CDEE36A2961?id=357084]ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (u.g.n.)[/link] sporządzonego w toku tej sprawy operatu szacunkowego ocenie organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych.

[srodtytul]Skarb Państwa jest jeden[/srodtytul]

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną. Sędzia Dariusz Dończyk stwierdził, że zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. 361 kodeksu cywilnego, mówiącego o związku przyczynowym, mógłby odnieść skutek w razie zakwestionowania ustaleń faktycznych, których dokonał sąd w tej sprawie. Chodzi o ustalenie, że spadkodawcy utracili własność wskutek decyzji z 1953 r. wydanej z rażącym naruszeniem prawa i że spadkobiercy nie mogą odzyskać nieruchomości należących dziś do osób trzecich. Tych ustaleń nie można kwestionować zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego tłumaczył sędzia.

[srodtytul]Nie było podstaw[/srodtytul]

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 157 u.g.n., sędzia stwierdził, że [b]sąd II instancji błędnie uznał, iż sąd nie może zwrócić się o weryfikację operatu szacunkowego do organizacji rzeczoznawców majątkowych.[/b] Przeciwnie, w myśl art. 157 ust. 3 u.g.n., nic nie stało temu na przeszkodzie.

Jednakże ten błąd nie miał wpływu na wynik sprawy. Nie było bowiem konkretnego, stanowczego wniosku Skarbu Państwa o przeprowadzenie takiego dowodu. Nie wystarczy sama sugestia co do możliwości jego przeprowadzenia. Sąd bowiem nie miał takiego obowiązku.

SN zgodził się z Prokuratorią, że [b]w świetle przepisów określających kompetencje organów państwowych i samorządowych nie ma podstaw do przypisywania staroście kompetencji do reprezentowania Skarbu Państwa w takich sprawach. Nie jest to bowiem sprawa z zakresu gospodarki nieruchomościami, jak błędnie przyjęły sądy, ale z zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z naruszeniem dekretu z 1949 r. [/b]

Jednakże w ocenie SN uchybienie tym przepisom nie daje podstaw do podważania wyroku. - Skarb Państwa jest bowiem jednolitą osobą prawną i nie jest istotne, w stosunku do jakiej jego jednostki organizacyjnej zasądzone zostało dochodzone od niego roszczenie - tłumaczył sędzia.

[ramka][b]Gospodarka nieruchomościami - Wartość wedle rzeczoznawcy [/b]