Czy będzie reprywatyzacja w Warszawie

Dzisiaj TK rozpatrzył (sygnatura akt: SK 41/09) skargę spadkobierców dawnego właściciela kamienicy odebranej na podstawie tzw. dekretu warszawskiego. Wydanie wyroku odroczył do 13 czerwca.

- Znaczenie tego orzeczenia będzie olbrzymie. Jeśli bowiem TK rozstrzygnie po myśli skarżących, Warszawa będzie musiała wypłacić byłym właścicielom kamienic odszkodowania idące w setki milionów złotych. To będzie reprywatyzacja wprowadzona tylnymi drzwiami - mówił podczas wczorajszej rozprawy przed TK Andrzej Jakubiak, wiceprezydent Warszawy.

40 mld zł sięgają roszczenia za nieruchomości warszawskie odebrane przez

dekret Bieruta

Chodzi o to, że były właściciel wystąpił o przyznanie prawa użytkowania nieruchomości, którą mu wcześniej odebrano na podstawie dekretu wywłaszczeniowego, ale mu odmówiono. Następnie zażądał odszkodowania na podstawie art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ale też nic nie wskórał. Ten przepis bowiem przewiduje wypłatę odszkodowań, ale tylko w wypadku dawnych właścicieli (ich następców prawnych) domów jednorodzinnych lub gruntów przeznaczonych pod takie domy, którzy na podstawie dekretu warszawskiego zostali pozbawieni faktycznej możliwości władania nimi po 5 kwietnia 1958 r. Przepis nic nie mówi o budynkach wielorodzinnych, a takim była zabudowana właśnie sporna działka.

Ostatecznie spadkobiercy właściciela złożyli skargę do TK. W ich ocenie wspomniany art. 215 ust. 2 prowadzi do nierównego traktowania obywateli znajdujących się w podobnej sytuacji prawnej. Dawni właściciele nieruchomości przeznaczonych pod budownictwo jednorodzinne mogą otrzymać odszkodowanie, a właściciele kamienicy już nie.

Dlatego zwrócili się do TK o częściową zmianę tego przepisu, dzięki czemu inni właściciele nieruchomości także mogliby z niego skorzystać. Ich wniosek poparli w TK przedstawiciele Sejmu oraz prokuratora generalnego.

Poseł Witold Pahl postulował jeszcze, by wyrok wszedł w życie po 18 miesiącach od daty publikacji ze względu na skutki finansowe, jakie by spowodował.

Według szacunków Ministerstwa Skarbu z 2008 r. suma roszczeń (wszystkich, nie tylko na podstawie zaskarżonego przepisu) z tytułu gruntów warszawskich opiewa na 40 mld zł. To jedna trzecia wszystkich roszczeń reprywatyzacyjnych.

- Nie jesteśmy przeciwni reprywatyzacji. Przygotowaliśmy nawet projekt ustawy dotyczący reprywatyzacji gruntów warszawskich, który przekazaliśmy Ministerstwu Skarbu - mówił wiceprezydent Jakubiak. - Niemniej jednak skutki takiego wyroku dla budżetu Warszawy byłyby ogromne. Wypłata odszkodowania odbyłaby się kosztem innych obowiązków miasta, jak zapewnienie bezpieczeństwa czy zaspokojenie potrzeb edukacji.

Tego typu kwestie, według niego, powinna zdecydowanie rozstrzygać ustawa reprywatyzacyjna. Niestety, do tej pory nie udało się jej uchwalić. Przedstawiciel Skarbu Państwa przypomniał, że do tej pory były dwa projekty ustaw w tej sprawie. Jeden z nich nawet uchwalono, ale ustawę zawetował prezydent. Oba przewidywały kompensatę za nieruchomości.