Neandertalskie DNA

Europejscy naukowcy opublikowali wstępny opis genomu neandertalczyka. Jego pełna wersja ma zostać opracowana jeszcze w tym roku

Aktualizacja: 13.02.2009 04:02 Publikacja: 13.02.2009 00:59

Nasz najbliższy krewniak wyginął 30 tys. lat temu z nieznanych przyczyn. Być może wkrótce uda nam si

Nasz najbliższy krewniak wyginął 30 tys. lat temu z nieznanych przyczyn. Być może wkrótce uda nam się je poznać

Foto: AP

Rozszyfrowanie ponad 3 mld par zasad wchodzących w skład DNA neandertalczyka zajęło naukowcom prawie cztery lata. Ten potężny europejski projekt, koordynowany przez Instytut Maksa Plancka, zaangażował kilkudziesięciu naukowców z czterech krajów. Dzięki nim poznaliśmy wstępny zarys całego genomu i szczegółowy zapis ponad połowy DNA naszego wymarłego krewniaka. Naukowcy zapowiadają, że 100 proc. danych opublikują jeszcze w tym roku.

[srodtytul]Prawie cały genom[/srodtytul]

Głównym autorem badań jest dr Svante Pääbo z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maksa Plancka w Lipsku specjalizujący się w badaniach genetycznych wymarłych gatunków. Naukowiec ten zasłynął wcześniej zsekwencjonowaniem mitochondrialnego DNA neandertalczyka. Koduje ono tylko 37 genów, zaledwie ułamek ogromu informacji zawartych w genomie jądrowym, którego szkic właśnie opublikowano.

Nad rozszyfrowaniem go pracują zespoły badawcze z Niemiec, Hiszpanii, Chorwacji i Rosji. Udało im się do tej pory skompletować ponad 3 mld par zasad neandertalskiego DNA, co stanowi 60 proc. genomu i daje wyobrażenie o tym, jak skonstruowana jest jego całość. Dr Pääbo przeprowadził swoje badania na podstawie zaledwie 0,5 grama kości neandertalskiej. Umożliwiły mu to nowoczesne metody analizy wykorzystujące m.in. znaczniki do identyfikacji antycznego genomu i technologię pozwalającą uniknąć zanieczyszczenia próbek ludzkim DNA. Niemieccy naukowcy zidentyfikowali też luki w odtworzonym DNA spowodowane uszkodzeniami chemicznymi.

W sumie opisano ponad 100 mln fragmentów sekwencji DNA. Większość badań została wykonana na podstawie kości znalezionych w jaskini Vindija w Chorwacji. Do analiz wykorzystano też legendarne szczątki pierwszego odnalezionego neandertalczyka, odkryte w dolinie Neander w Niemczech w 1856 roku. Neandertalczyk był najbliższym krewnym człowieka – nasze linie rodowe rozdzieliły się około 660 tys. lat temu. Przed 30 tys. lat gatunek ten zniknął nagle z kart historii. Dlaczego tak się stało? Odpowiedź na to pytanie ma szansę odkryć konsorcjum naukowców zorganizowane przez dr. Pääbo.

[srodtytul]Ile mieliśmy wspólnego[/srodtytul]

Jeszcze w tym roku badacze mają zestawić rozszyfrowane informacje genetyczne z genomami człowieka i szympansa, by określić stopień pokrewieństwa pomiędzy gatunkami. Powinniśmy też uzyskać odpowiedź na pytanie, czy istniał przepływ genów pomiędzy nami a neandertalczykami. Pomimo że było to możliwe, z dotychczasowych badań wynika, iż do krzyżowania się dochodziło sporadycznie i nie pozostał po tym ślad genetyczny. To dziwne, zważywszy na fakt, że przez kilkadziesiąt tysięcy lat oba gatunki sąsiadowały ze sobą na terenie Europy i Bliskiego Wschodu. Niektóre badania sugerują nawet, że geny decydujące o rudym kolorze włosów mogły pochodzić od naszych wymarłych krewniaków, jednak do tej pory nie zostało to potwierdzone. Badania skupią się też na tych cechach genetycznych, jakie zadecydowały o sukcesie ewolucyjnym ludzi, a których zabrakło neandertalczykom.

– Wśród genów, które zostaną poddane wnikliwemu śledztwu, znajdzie się m.in. kluczowy dla naszej umiejętności mówienia gen FOXP2 i decydujący o rozwoju mózgu gen o nazwie mikrocefalina – mówił podczas konferencji prasowej dr Pääbo.

Pełen genom neandertalczyka może zawierać wyjaśnienia tych wszystkich zagadek.

[i]Wyślij e-mail do autorki: [link=mailto:a.stanislawska@rp.pl]a.stanislawska@rp.pl[/link][/i]

Rozszyfrowanie ponad 3 mld par zasad wchodzących w skład DNA neandertalczyka zajęło naukowcom prawie cztery lata. Ten potężny europejski projekt, koordynowany przez Instytut Maksa Plancka, zaangażował kilkudziesięciu naukowców z czterech krajów. Dzięki nim poznaliśmy wstępny zarys całego genomu i szczegółowy zapis ponad połowy DNA naszego wymarłego krewniaka. Naukowcy zapowiadają, że 100 proc. danych opublikują jeszcze w tym roku.

[srodtytul]Prawie cały genom[/srodtytul]

Pozostało 86% artykułu
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi