Aktualizacja: 16.01.2010 02:10 Publikacja: 16.01.2010 02:10
Stalowe wraki z okresu II wojny jeszcze są najliczniejsze, ale niszczeją szybciej niż drewniane żaglowce sprzed wieków
Foto: AFP
W ostatnim czasie dokonano kilku spektakularnych odkryć pod wodą, koło Australii, Brazylii, Gujany, w kanale La Manche i na Bałtyku.
Największe poruszenie wywołała informacja przekazana przez Odyssey Marine Exploration, słynną amerykańską firmę z Florydy specjalizującą się w eksplorowaniu wraków, a zwłaszcza złota, jakie przewoziły. Amerykanie zlokalizowali w kanale La Manche wrak brytyjskiego okrętu wojennego HMS „Victory”.
Wracał z Lizbony. Wiózł 100 tys. portugalskich monet
– 4 tony złota. W katastrofie spowodowanej sztormem, w 1744 roku zginęło blisko 1000 osób. Był to wówczas najlepiej uzbrojony okręt na świecie, na pokładach miał 110 dział.
Do tej pory wydobyto jedynie dwa, które są w posiadaniu brytyjskiego ministerstwa obrony. XVIII-wieczna prasa brytyjska podała wiadomość o tym, że HMS „Victory” rozbił się o jedną z wysepek w La Manche. Wystawiało to niekorzystne świadectwo sir Johnowi Balchinowi, dowódcy, który uznawany był za świetnego nawigatora.
Tymczasem nurkowie z Odyssey Marine Exploration znaleźli wrak 80 km od miejsca, gdzie miał zatonąć. A to odbudowuje reputację nawigatora. – To zaskakująca wieść dla rodziny. To tak jakby on ponownie ożył – powiedział Robert Balchin, potomek sir Johna Balchina.
Złotem wartym dziś około miliarda dolarów, o ile uda się je wydobyć, podzielą się Amerykanie z Odyssey oraz rząd brytyjski. Poza tym wrak ma ogromną, nie do przecenienia, wręcz bezcenną wartość historyczną. Eksplorację wraku sfilmuje telewizja Discovery.
W rejonie Wysp Alandzkich na Bałtyku odnaleziono wrak podwodnego okrętu z czasów ZSRR. Poszukiwania trwały dziesięć lat, prowadzili je Szwedzi. Jednostka oznaczona symbolem S-2 zatonęła wraz z całą 50-osobową załogą.
Sowiecki okręt podwodny brał udział w działaniach przeciw Finlandii, podczas wojny między tymi krajami, jaka toczyła się w latach 1939 – 1940. 3 stycznia 1940 roku wpłynął na minę.
W archiwum w Sztokholmie znajdują się notatki dotyczące tego zatonięcia. Mówią o tym, że sowiecki okręt podwodny znalazł się na szwedzkich wodach terytorialnych i wpłynął na szwedzkie pole minowe. Natomiast fińskie archiwa przechowują raport o katastrofie sowieckiego okrętu na fińskich wodach w wyniku wybuchu fińskiej miny. Odnalezienie wraku nie wyjaśniło tych wątpliwości – spoczywa on na granicy wód szwedzkich i fińskich.
Ale władze Rosji poprosiły Szwecję i Finlandię o dokładniejsze informacje o wraku i o pomoc w wyjaśnieniu przyczyny katastrofy. Wśród płetwonurków biorących udział w poszukiwaniach był wnuk latarnika z Wysp Alandzkich, świadka eksplozji miny i zatonięcia S-2.
Tajemniczy wrak zlokalizowali amerykańscy poszukiwacze skarbów z firmy Sub Sea Research – kieruje nią Greg Brooks. Wrak leży 64 km od Gujany, na głębokości 244 m. W obawie przed roszczeniami właścicieli statku i ładunku Sub Sea Research nie podaje jego nazwy ani położenia. Znalazcy oznaczyli go kryptonimem „Blue Baron”.
Trafiony niemieckimi torpedami z okrętu podwodnego U87 zatonął w 1942 r. Przewoził miedź, cynę, ale przede wszystkim cenne złoto, platynę i diamenty warte prawie 3 miliardy funtów.
Odkrywcy wraku twierdzą, że statek przewoził w tajemnicy zapłatę aliantów dla Stanów Zjednoczonych za pomoc w II wojnie. Jeśli rzeczywiście tak było, jest to prawdopodobnie najcenniejszy ładunek, jaki kiedykolwiek poszedł na dno od czasu, gdy statki pływają po oceanach.
Również z czasów II wojny pochodzi wrak okrętu szpitalnego storpedowanego przez Japończyków koło Australii. AHS „Centaur”, przebudowany statek handlowy, wyraźnie oznakowany jako okręt szpitalny, nie był eskortowany przez żadne jednostki wojenne. Zatonął w roku 1943 ok. 30 mil na wschód od wyspy Moreton. Spośród 332 osób na pokładzie katastrofę przeżyły 64. Torpedy wystrzelił okręt podwodny dowodzony przez Hajime Nakagawę, skazanego później za zbrodnie wojenne. Wrak leży na głębokości ponad 2 kilometrów.
W odróżnieniu od poprzednich to znalezisko nie ma związku z wojną, ale niewykluczone, że wybuchnie brazylijsko-węgiersko-holenderska „wojna” o prawa do zatopionego skarbu. Węgierscy archeolodzy ze Stowarzyszenia Archeologii Podwodnej Oktopus (badaniami kieruje Attila Szaloky) odkryli w wodach Atlantyku koło brazylijskiego stanu Pernambuco wrak żaglowca „Voetbook” należącego do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. Płynął z Batawii (dziś Dżakarta) do Holandii. Oprócz przypraw, herbaty, jedwabiu, chińskiej porcelany przewoził 180 tys. holenderskich złotych dukatów. Współczesna wartość tego ładunku wynosiłaby ponad miliard dolarów. Węgierscy archeolodzy ponad rok trzymali odkrycie w tajemnicy, sprawdzali tożsamość statku i się przygotowywali – od strony prawnej – do konfrontacji z władzami Brazylii i Holandii. Na razie nie wiadomo, jaki jest stan tych rozmów. Wiadomo natomiast, że stan wraku jest fatalny, kadłub praktycznie rozpadł się całkowicie, nietknięte pozostało tylko złoto i część bajecznie drogiej chińskiej porcelany.
„Rzeczpospolita” wyrusza z czytelnikami w wielki rejs. Rozpoczynamy cykl „Bitwy i wyprawy morskie” złożony z ok. 80 zeszytów. W sumie będzie to wielka księga marynarzy i okrętów wszech czasów. Ułożyliśmy chronologicznie morskie spotkania, od mitycznej Atlantydy czy ginących w mrokach dziejów Achajów przez galery starożytności, żaglowce ery nowożytnej, napędzane parą stalowe pancerniki, pływające baterie artyleryjskie i lotniska po dzisiejsze atomowe łodzie podwodne z bronią powszechnej zagłady na pokładach. Są tu opisy batalii, ale i wypraw orężnych, ponieważ taki charakter miały – choć w różnym stopniu – zarówno podróże Diaza i Kolumba, jak i Magellana, Drake’a czy Cooka.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
W ostatnim czasie dokonano kilku spektakularnych odkryć pod wodą, koło Australii, Brazylii, Gujany, w kanale La Manche i na Bałtyku.
Największe poruszenie wywołała informacja przekazana przez Odyssey Marine Exploration, słynną amerykańską firmę z Florydy specjalizującą się w eksplorowaniu wraków, a zwłaszcza złota, jakie przewoziły. Amerykanie zlokalizowali w kanale La Manche wrak brytyjskiego okrętu wojennego HMS „Victory”.
W organizmach delfinów, które żyją w Zatoce Meksykańskiej, znaleziono fentanyl – niezwykle silny opioid syntetyczny o działaniu podobnym do morfiny, ale silniejszym – wynika z opublikowanego w czasopiśmie naukowym "iScience" badania.
Biologom udało się szczegółowo udokumentować strategię polowania orek na rekina wielorybiego. Na zdjęciach i nagraniach została utrwalona taktyka stada wymierzona w „największą rybę na świecie”.
Podczas lotu nad Grenlandią i testów radaru UAVSAR naukowcom udało się uchwycić Camp Century – opuszczone „miasto pod lodem” stworzone przez armię USA w czasie Zimnej Wojny. – Dzięki nowym danym poszczególne struktury w tajemniczym mieście są widoczne w sposób, jakiego nigdy wcześniej nie widziano” – komentuje Chad Greene naukowiec z NASA specjalizujący się w badaniu kriosfery, czyli powłoki lodowej Ziemi.
Naukowcy regularnie badają jak picie kawy wpływa ona na nasze zdrowie. Tym razem przyjrzeli się dokładniej, jak oddziałuje ona na mikrobiom jelitowy człowieka.
Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.
Od dekad północny biegun magnetyczny Ziemi stale przesuwa się w kierunku Rosji. Ok. 30 lat temu proces ten przyspieszył. Zmiany były tak znaczące, że w 2019 r. ogłoszono nowy Światowy model magnetyczny (World Magnetic Model - WMM). Ponieważ biegun cały czas się przesuwa, wkrótce ma być wprowadzona kolejna aktualizacja – przypomina Newsweek.com. Przesuwanie się bieguna i zmiana WMM to coś znaczenie więcej niż naukowa ciekawostki. Wpływają one na pracę wszystkich systemów nawigacyjnych. Również tych, które każdy z nas ma w swoim smartfonie.
Nie czekaj do nowego roku, by zadbać o siebie! Poznaj proste nawyki self-care, które wprowadzą równowagę, zdrowie i energię do Twojego życia.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przedstawił do szerokich konsultacji społecznych projekt nowej odsłony programu priorytetowego „Czyste Powietrze”.
Konkurowanie na rynku jest naturalne i napędza rozwój. Jednak problem zaczyna się, gdy ktoś dla zbudowania swojej pozycji stosuje nieuczciwe praktyki. Wtedy państwa powinny reagować w celu ochrony firm czy nawet całych sektorów gospodarki.
Polski recyklat jest pożądany na rynku europejskim – mówi Paweł Lesiak, wiceprezes firmy Interzero.
Technologicznie nie nadążamy za innymi krajami, bo w Europie wcześniej nie nastąpiły odpowiednie inwestycje. Stąd konieczność pożyczenia i wydania dużych pieniędzy, które powinny przełożyć się na obniżkę kosztów produkcji produktów cleantech na naszym kontynencie - uważa Marcin Korolec, były minister środowiska, prezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych oraz Instytutu Zielonej Gospodarki.
Rok ten przyniósł wyjątkową dynamikę wydarzeń w PreZero, a także w kluczowych obszarach dla branży gospodarki odpadami w Polsce.
Szybko reagujemy na potrzeby klienta. Potrafimy sprawnie dostosować do nich nasze rozwiązania. Dzięki temu jesteśmy rozpoznawalnym producentem na świecie i monopolistą w Polsce – mówi Rafał Worek, wiceprezes Ponaru Wadowice.
Planujesz sprzedać niepotrzebne rzeczy przez Internet? Robisz porządki w szafie? Znalazłeś nieużywane ubrania albo rzeczy, które tylko zbierają kurz? To świetnie się składa! Sprzedaż online to doskonały sposób na to, aby dać przedmiotom „drugie życie”, a do tego zasilić domowy budżet dodatkowym zarobkiem. Niestety, nie wszyscy kupujący mają uczciwe zamiary. Jak handlować w sieci bezpiecznie i bez stresu? Dzisiaj odpowiadamy na te pytania! Internet to świetne miejsce do sprzedaży. Tysiące ludzi codziennie szuka okazji i używanych rzeczy w dobrym stanie. Chętnie przygarną nieużywane przez Ciebie rzeczy, dając im nowe życie. Pomyśl tylko – te spodnie, które są już za małe, buty kupione w złym rozmiarze czy nieużywany tablet – wszystko to może znaleźć nowego właściciela i pomóc zasilić Twój domowy budżet! Na przykład, komplet ubrań z zeszłego sezonu może dać Ci nawet kilkaset złotych ekstra. Rower treningowy czy stary telefon komórkowy, który stoi i zbiera kurz może znaleźć nabywcę nawet w ciągu kilku dni i za naprawdę niezłą kwotę. Niekiedy jednak proces sprzedaży może być bardzo frustrujący. Jak uniknąć nieporozumień i przeprowadzić wszystko jak najsprawniej, a po drodze nie nadziać się na oszustów? Podpowiadamy!
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
