Z nadesłanych projektów wybraliśmy dwa, oba są jeszcze w trakcie realizacji. Ale przebieg konkursu, jak również niewielka liczba zgłoszeń uświadomiły nam, jaki ogrom pracy mamy do zrobienia. Postanowiliśmy zacząć od wydania publikacji na temat compliance (przestrzegania przez pacjentów zaleceń lekarskich) z punktu widzenia różnych specjalności medycznych. Tak powstał suplement do branżowego pisma dla lekarzy – „Współpraca lekarza z pacjentem w chorobach przewlekłych – compliance, adherence, persistence. Stan obecny i możliwość poprawy”. Wszystkie egzemplarze rozdaliśmy bezpłatnie.
Z danych opublikowanych w suplemencie wynika, że większość specjalistów zjawisko braku systematyczności w zażywaniu leków przez chorych zgodnie z zaleceniami lekarskimi określa anglojęzycznymi terminami compliance lub adherence. Zauważyłem, że media w Polsce też chętniej używają tych słów niż ich zbyt długich tłumaczeń.
Autorzy artykułów, członkowie Rady Naukowej Fundacji, podkreślali w nich problem wysokich kosztów źle leczonej choroby (hospitalizacja, inwalidztwo, zgony), obniżenie jakości życia, straty pracodawców z powodu nieobecności pracownika itp. Według szacunków, tylko w Stanach Zjednoczonych straty z tego tytułu sięgają rocznie aż 100 mld dolarów. Nic dziwnego, skoro według cytowanych w suplemencie badań przeprowadzonych w USA, Kanadzie i Australii około połowy chorych przyjmuje tylko 30 – 50 proc. zapisanych leków.
W Polsce, jak wynika z badań Fundacji, tylko część chorych stosuje się do zapisanej przez lekarza terapii, a przynajmniej to deklaruje. Koszty związane bezpośrednio z nieprzestrzeganiem zaleceń terapeutycznych ostrożnie szacuje się u nas na ok. 6 mld zł rocznie.
Z tym problemem wiąże się też zjawisko wyrzucania niewykorzystanych lub przeterminowanych leków. Usłyszałem ostatnio od jednego z aptekarzy, że tylko w Poznaniu w 2009 r. podobnych śmieci było 10 ton. Dzięki wydaniu suplementu dowiedzieliśmy się więcej o problemie. Ale nasza wiedza o postawie polskiego pacjenta ciągle była mała.
Dlatego w 2009 roku Fundacja zleciła agencji Pentor RI przeprowadzenie badań. Chcieliśmy się dowiedzieć, co dokładnie utrudnia pacjentom systematyczne stosowanie się do zaleceń lekarza, a także co ich motywuje do przestrzegania terapii. Istotne też było ustalenie, jak środowisko medyczne ocenia znaczenie compliance w codziennej praktyce.Wyniki opublikowaliśmy w raporcie „Polskiego pacjenta portret własny”, który zaprezentowaliśmy w trakcie debaty. Odbyła się ona w maju i została poświęcona wnioskom, jakie wynikają z badania dla systemu kształcenia studentów na studiach medycznych. Cieszę się, że przynajmniej część tej bardzo ciekawej dyskusji zostanie opublikowana na łamach „Rz”.
