Żydzi z jaskiń talibów

Rękopisy z opisem życia codziennego Żydów w Afganistanie w XI w. zaprezentowała Biblioteka Narodowa Izraela

Publikacja: 22.01.2013 15:33

Żydzi z jaskiń talibów

Foto: web.nli.org.il/sites/NLI/English/library/news/Acquisitions/Pages/Afghan-Genizah.aspx

To pierwszy fizyczny dowód na istnienie społeczności żydowskiej, która rozkwitała tam tysiąc lat temu. Wtedy tereny te należały do imperium perskiego. Kolekcja zawiera pisma opisujące życie codzienne, komentarze biblijne, listy i dokumenty osobiste oraz finansowe. Kolekcja daje naukowcom możliwość spojrzenia na życie Żydów w średniowiecznej Persji. Żyjąc w kraju muzułmańskim, w tamtych czasach, cieszyli się lepszym traktowaniem niż ich bracia w chrześcijańskiej Europie.

Zobacz oryginalne dokumenty

Naukowcy twierdzą, że ten zbiór dokumentów jest najcenniejszy od czasów odkrycia Genizy Kairskiej przeszło 100 lat temu, kolekcji niezwykle cennych średniowiecznych dokumentów. „Geniza" to hebrajskie określenie specjalnego pomieszczenia w synagodze, w którym umieszcza się nieużywane święte księgi i inne zapiski. Żydowskie prawo zabrania wyrzucania pism zawierających imię Boga, przechowywane są więc w genizach.

Rękopisy spisane na papierze zachowały się w dobrym stanie w suchych jaskiniach. Zapisane są w języku hebrajskim, aramejskim, judeo-arabskim oraz judeo-perskim, Do zapisu w tym języku służył alfabet hebrajski.

— To był jidysz Żydów perskich — powiedział Haggai Ben-Shammai, dyrektor naukowy biblioteki. — Jest tam wiele żydowskich nazwisk i dokumentów potwierdzających ich działalność handlową wzdłuż „jedwabnego szlaku" łączącego Europę i Daleki Wschód.

Język judeo-perski i technologia datowania za pomocą węgla radioaktywnego pomogły naukowcom zweryfikować autentyczność dokumentów.

— Mieliśmy źródła historyczne na temat żydowskich osiedli na tamtych terenach — powiedział Ben-Shammai. — Ale po raz pierwszy zdobyliśmy zbiór rękopisów, które reprezentują kulturę Żydów, którzy tam mieszkali.

Naukowcy uważają, że dokumenty przechowywane były w jaskiniach w północno-wschodnim Afganistanie. W ostatnich latach, te same jaskinie służyły jako kryjówki dla talibskich rebeliantów.

W jaki sposób trafiły w ręce izraelskich naukowców — nie wiadomo. Ben-Shammai przyznał, że biblioteka skorzystała z pośrednictwa handlarzy antykami. W ciągu ostatniego miesiąca biblioteka zakupiła 29 manuskryptów po długich negocjacjach ze sprzedawcami antyków. Nie ujawniono kwoty jaką zapłaciła za zbiór. Bibliotekarze mają nadzieję na kupno kolejnych dokumentów, które trafiły na światowy rynek antykwaryczny.

Biblioteka obiecuje szybkie zdigitalizowanie dokumentów i umieszczenie ich na swojej stronie internetowej.

To pierwszy fizyczny dowód na istnienie społeczności żydowskiej, która rozkwitała tam tysiąc lat temu. Wtedy tereny te należały do imperium perskiego. Kolekcja zawiera pisma opisujące życie codzienne, komentarze biblijne, listy i dokumenty osobiste oraz finansowe. Kolekcja daje naukowcom możliwość spojrzenia na życie Żydów w średniowiecznej Persji. Żyjąc w kraju muzułmańskim, w tamtych czasach, cieszyli się lepszym traktowaniem niż ich bracia w chrześcijańskiej Europie.

Pozostało 80% artykułu
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację