Żółta łódź podwodna

Łódź podwodna nosi nazwę Autosub6000. Jest w pełni samodzielna – ze statkiem na powierzchni nie łączą ją żadne przewody. Dzięki baterii akumulatorów może przepłynąć ok. 1000 km i osiągnąć głębokość 6 tys. metrów.

Celem Autosub6000 jest Rów Kajmański – rozpadlina w dnie na środku Morza Karaibskiego. Ma ona ok. 1,4 tys. kilometrów długości i rozciąga się od mniej więcej Jamajki po wybrzeża Hondurasu i Belize. W najgłębszym miejscu (tzw. Głębia Bartletta) powierzchnię morza od dna dzieli tam 7680 metrów.

W Rowie Kajmańskim znajdują się podwodne wulkany. – To najgłębszy rów tego typu i do tego dotąd niezbadany – tłumaczy sieci BBC dr Jon Copley, biolog z Uniwersytetu Southampton, kierownik wyprawy. – Przeprowadzimy dwie ekspedycje, każda będzie trwać miesiąc. Zbadamy całą długość Rowu Kajmańskiego.

Brytyjskich naukowców na pokładzie statku "James Cook" najbardziej interesują okolice kraterów wulkanicznych. Ich zdaniem wokół powinny znajdować się tzw. kominy hydrotermalne podgrzewające wodę do wysokiej temperatury. To właśnie ich okolice ma zbadać żółta łódź podwodna.

Pojazdowi Autosub6000 towarzyszyć będzie mniejszy zdalnie sterowany automat Isis. Najpierw na rekonesans zostanie posłany większy samodzielny robot. Gdy zlokalizuje podwodne kominy, do akcji wkroczy Isis. Celem drugiego pojazdu ma być "pobranie próbek cieczy i osadów wokół kominów oraz przetestowanie ich pod względem geochemicznym, a także schwytanie nieznanych zwierząt" – wynika z planu badań ogłoszonego przez National Oceanography Centre w Southampton.

Naukowcy są przekonani, że oceaniczny rów tętni życiem. – Temperatura wody wokół tych hydrotermalnych kominów powinna być bardzo wysoka ze względu na sporą głębokość – wyjaśnia dr Copley. – Woda może mieć nawet 500 st. Celsjusza i jeżeli rzeczywiście jest taka gorąca, ma prawdopodobnie inny skład chemiczny i są tam inne formy życia. Spodziewamy się odkryć zupełnie nowe gatunki.

Jak zapowiadają brytyjscy badacze, poniżej trzech kilometrów pod powierzchnią morza, co drugie zaobserwowane zwierzę będzie należeć do gatunku nieznanego nauce. – Głębia oceanu jest największym ekosystemem na naszej planecie. Jeżeli zamierzamy wykorzystywać nasze zasoby w sposób odpowiedzialny, musimy zrozumieć, co się tam dzieje – mówi naukowiec.

Szef brytyjskiej ekspedycji spodziewa się, że w Rowie Kajmańskim istnieją żywe organizmy stanowiące etap pośredni między gatunkami znanymi z Atlantyku i Pacyfiku. Miliony lat temu – argumentują specjaliści z Southampton – istniało połączenie między dzisiejszym Atlantykiem i Pacyfikiem, przez które migrowały zwierzęta. Dziś tworzą one zupełnie odmienne gatunki. Organizmy zidentyfikowane w Rowie Kajmańskim mogą zaś być żywą pozostałością tamtych czasów.

Ekspedycja ma też zadanie bardziej praktyczne, niż zaspokojenie ciekawości naukowej. – Eksploracja oceanicznego dna dała nam także nowe leki na raka i lepsze kable optyczne do transmisji danych w Internecie – wszystko dzięki badaniu morskich stworzeń – argumentuje dr Copley.

Prowadzone przez Autosub6000 badania morskiego dna mogą też przyczynić się do poznania mechanizmu powstawania tsunami. "James Cook" ze zrobotyzowaną łodzią podwodną na pokładzie wraca właśnie z Wysp Kanaryjskich. Odkrył w morskim dnie ogromne dziury ("wielkości Wembley"), które mogły powstać podczas trzęsienia ziemi i osuwania się dna. Ten mechanizm może w przyszłości spowodować tsunami zagrażające wybrzeżom Europy. W ciągu najbliższych dni naukowcy zamierzają zbadać epicentrum trzęsienia ziemi, które w 1755 roku zniszczyło Lizbonę.

Załogowe pojazdy badawcze są w stanie zanurzać się bardzo głęboko i docierać do 99 proc. dna oceanów