Rentę socjalną można pobierać również na podstawie ważnego orzeczenia o niepełnosprawności wydanego przed październikiem 2003 r.
Należy podkreślić, że pełnoletni wnioskodawca posiadający stare orzeczenie, które nie straciło ważności, może również obecnie wystąpić o przyznanie renty socjalnej. Nawet wtedy, gdy ośrodek pomocy społecznej w czasie, gdy był jeszcze właściwy do ustalania uprawnień do renty socjalnej, odmówił jej przyznania.
ZUS nie kieruje wówczas osoby zainteresowanej na badanie do lekarza orzecznika. Przyznaje wtedy od razu rentę socjalną na okres niezdolności do pracy lub niepełnosprawności wskazany w tym dokumencie.
[b]Przykład[/b]
[i]W marcu 2005 r. z wnioskiem o rentę socjalną wystąpił 24-letni mężczyzna. Przedstawił on ważne orzeczenie powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności z grudnia 2002 r. stwierdzające u niego umiarkowany stopień niepełnosprawności orzeczony na siedem lat, do 31 grudnia 2009 r.
Na podstawie tego orzeczenia ZUS przyznał rentę socjalną na okres stwierdzonej niepełnosprawności. W styczniu 2010 r. przedstawił on nowe orzeczenie wydane przez powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności stwierdzające umiarkowany stopień niepełnosprawności na kolejne dwa lata.
ZUS nie uznał takiego orzeczenia, a skierował wnioskodawcę na badanie do lekarza orzecznika ZUS. W wydanym orzeczeniu lekarz orzecznik stwierdził, że wnioskodawca jest zdolny do pracy. W związku z tym odmówił przyznania renty socjalnej na dalszy okres.[/i]
[srodtytul]V. Drugie świadczenie czasami wyklucza prawo do renty[/srodtytul]
Osoby spełniające omówione wyżej warunki wymagane do uzyskania renty socjalnej czasami muszą się liczyć z wydaniem przez ZUS decyzji odmownej w sprawie tego świadczenia. Ma to miejsce wówczas, gdy zajdą przypadki ściśle określone w ustawie, które wykluczają prawo do renty socjalnej.
Po pierwsze, prawa do renty socjalnej nie mogą uzyskać osoby uprawnione do emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, a także pobierające świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych.
W podobnej sytuacji zostali postawieni właściciele lub posiadacze nieruchomości rolnej w rozumieniu kodeksu cywilnego o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 5 ha przeliczeniowych, a także współwłaściciele nieruchomości rolnej, jeśli ich udział przekracza 5 ha przeliczeniowych. Osoby te również nie mogą nabyć prawa do omawianego świadczenia.
[b]Więźniowie i aresztowani mogą pobierać tylko połowę świadczenia[/b]
Zasadą jest, że renta socjalna nie przysługuje również osobom tymczasowo aresztowanym lub odbywającym karę pozbawienia wolności. Ale od tej zasady przewidziany jest jeden wyjątek. Przewidziany on został dla osób samotnie gospodarujących, które są właścicielami lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu albo też wynajmują lokal należący do gminy, innych jednostek samorządu terytorialnego, Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych.
Osoby te muszą pokrywać opłaty czynszowe za posiadany lokal. Jeśli więc nie posiadają innego przychodu ani prawa do renty rodzinnej, ZUS może im przyznać rentę socjalną. Świadczenie za okres tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności nie przysługuje jednak w pełnej wysokości. Mogą otrzymać tylko 50 proc. pełnej kwoty renty, a więc obecnie 296,64 zł.
Co więcej, muszą się pisemnie zobowiązać do tego, że z otrzymanych pieniędzy będą pokrywać należności za lokal lub dom oraz oświadczyć, że nie przebywają tam inne osoby.
[b]Możliwy zbieg z rentą rodzinną[/b]
Obowiązujące przepisy nie zabraniają natomiast, co do zasady, posiadania uprawnień jednocześnie do renty socjalnej oraz do renty rodzinnej. Jedynie wówczas, gdy renta rodzinna przekracza 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (obecnie 1412,58 zł), renta socjalna nie przysługuje.
Jeśli renta rodzinna mieści się we wspomnianej kwocie, możliwe jest ustalenie prawa również do drugiego świadczenia. Ale w tym przypadku też jest pewne ograniczenie. Renta socjalna musi być bowiem obniżona do takiej kwoty, która łącznie z rentą rodzinną nie przekracza 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Obniżenie nie może być jednak zbyt duże. Gwarantowana jest bowiem minimalna wysokość renty socjalnej, tj. 10 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (obecnie 70,63 zł.). Taka kwota renty musi zostać zachowana w wyniku obniżenia tego świadczenia, zbiegającego się z rentą rodzinną.
[b]Przykład[/b]
[i]W kwietniu 2010 r. 25-letnia kobieta zgłosiła wniosek o przyznanie renty socjalnej. Od kilku lat jest uprawniona do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Wysokość tego świadczenia po waloryzacji od 1 marca 2010 r. wynosi 1350,60 zł. Kwota ta nie przekracza 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (1412,58 zł).
W związku z tym były podstawy do przyznania renty socjalnej. Ponieważ jednak łączna wysokość renty socjalnej (593,28 zł) oraz renty rodzinnej (1350,60 zł), tj. 1943,88 zł, przekraczała 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy o 531,30 zł, renta socjalna zostałaby obniżona do kwoty 61,98 zł (593,28 zł – 531,30 zł). Ponieważ jednak przepisy gwarantują minimalną wysokość tego świadczenia (70,63 zł), renta została ustalona właśnie w tej gwarantowanej kwocie.[/i]
[ramka][b][link=http://www.rp.pl/temat/497566.html]Zobacz cały poradnik[/link][/b][/ramka]