Wszystko za sprawą wspólnej inicjatywy Fundacji Instytut Studiów Wschodnich i Ministerstwa Obrony Narodowej (MON), dzięki której interesariusze z Polski i Unii Europejskiej, ale także Stanów Zjednoczonych, jeszcze przed szczytem sojuszu północnoatlantyckiego (NATO) zaplanowanym na 23 czerwca w Hadze, będą mogli przedyskutować kwestie związane z bezpieczeństwem naszego regionu.

– Forum Bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej (ang. Central European Security Forum) to wydarzenie, które stanowi element przygotowujący kraje wschodniej flanki sojuszu do dyskusji, która będzie miała miejsce na szczycie, i dlatego Ministerstwo Obrony Narodowej jest współgospodarzem tego wydarzenia. Forum będzie okazją do rozmowy nie tylko o tym, jak przebiega wojna na Ukrainie, ale będzie to przede wszystkim rozmowa o tym, jak zabezpieczyć się przed ewentualnym kolejnym geopolitycznym trzęsieniem ziemi, podobnym do tego, jakie nastąpiło w roku 2022, kiedy Rosja zaatakowała Ukrainę – mówi Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego i założyciel Instytutu Studiów Wschodnich. I jak dodaje, rozmowy na szczytach NATO pokazują, że to Polska musi być stroną, która formułuje postulaty, która oczekuje od innych partnerów gotowości, aby wspólnie kształtować bezpieczeństwo na wschodniej flance sojuszu.

– To jest rozmowa nie o hipotetycznym rozwoju wypadków, tylko rozmowa o wojnie, która dzieje się tuż obok nas i która w każdej chwili może być również elementem naszego codziennego funkcjonowania – podkreśla Zygmunt Berdychowski.

Głos Polski jest również ważny w wymiarze trwającej wciąż prezydencji naszego kraju w Radzie Unii Europejskiej, której hasłem jest przecież „Bezpieczeństwo, Europo!”. W kontekście ogólnoeuropejskiego bezpieczeństwa odbędzie się kilka debat jak m.in. ta pod tytułem „Czy Europa w sprawach bezpieczeństwa jest dziś w stanie przemówić jednym głosem?”. Jak podkreślają organizatorzy Forum, w obliczu dynamicznie zmieniającego się krajobrazu bezpieczeństwa globalnego pytanie o jedność Europy w tej kwestii staje się kluczowe. Pomimo istnienia pewnych ram, takich jak Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, różnorodność interesów narodowych, historycznych doświadczeń i strategicznych priorytetów często prowadzi do rozbieżności. Uczestnicy dyskusji zastanowią się więc nad zdolnością Unii Europejskiej i jej państw członkowskich do spójnego działania w obliczu współczesnych zagrożeń oraz nad tym, czy Europa ma szansę stać się silnym i autonomicznym graczem na arenie międzynarodowej w dziedzinie bezpieczeństwa.

Inną z dyskusji zatytułowano „Europejska współpraca w przemyśle obronnym – potencjał i wyzwania”. Integracja europejskiego przemysłu obronnego stwarza bowiem niewątpliwie szansę na zwiększenie potencjału militarnego, innowacyjności i konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Jednak kluczowe wyzwania obejmują zachowanie suwerenności poszczególnych państw, standaryzację technologii i procedur, a także zapewnienie stabilnego finansowania wspólnych projektów. Wojna w Ukrainie przyspieszyła dyskusję o konieczności głębszej kooperacji, ale czy Europa jest w stanie przezwyciężyć rozdrobnienie i rywalizację na rzecz skutecznej współpracy w dziedzinie obronności? O tym też podyskutują uczestnicy Forum.

Trzy ścieżki tematyczne

Program konferencji obejmuje trzy ścieżki tematyczne: 1– Wojna i społeczeństwo, 2 – Nowe technologie i łańcuchy dostaw, 3 – Geopolityka i gospodarka.

– Mamy trzy ścieżki tematyczne. Razem to ponad 30 wydarzeń w ciągu niespełna dwóch dni. Można je podzielić na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza obejmuje refleksję na temat tego, co wydarzyło się w ostatnich latach. Wnioski płynące nie tylko z sytuacji na linii frontu, ale również z wojny hybrydowej, z zagrożenia w cyberprzestrzeni – wskazuje Zygmunt Berdychowski.

– Drugi element to rozmowa o przygotowaniach przed agresją, tak aby jak najlepiej się przed nią zabezpieczyć. Wszyscy mówią o tym, że trzeba się zbroić, ponieważ to najlepszy sposób na uniknięcie agresji. Warto jednak zastanowić się, jak zaprojektować budżet, w którym wydatki zbrojeniowe stanowią ogromną sumę – przecież mówimy o 5 proc. PKB. Trzeba również pamiętać o bezpieczeństwie energetycznym, łańcuchach dostaw czy zapasach strategicznych. To są te elementy, które będą stanowiły część całego programu Forum Bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej – dodaje założyciel Instytutu Studiów Wschodnich.

Dyskusje skupią się więc na:

Będą rekomendacje

Warszawskie Forum będzie nie tylko kluczową platformą wymiany doświadczeń, ale i wypracowania konkretnych rekomendacji dla decydentów politycznych. Dzięki połączeniu perspektywy rządowej, wojskowej, biznesowej i akademickiej, dyskusje pozwolą na szerokie spojrzenie na wyzwania w zakresie bezpieczeństwa stojące przed Europą Środkową i Wschodnią.

Forum odbędzie się już 16 i 17 czerwca br. na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Honorowych patronatów udzielili Władysław Kosiniak-Kamysz, wicepremier i minister obrony narodowej, oraz Piotr Zgorzelski, wicemarszałek Sejmu.