Dla niektórych pomostówka na szczególnych zasadach

Niektórzy z nich muszą jednak wcześniej uzyskać orzeczenie o niezdolności do wykonywania pracy w danym zawodzie.

Druga, dodatkowa możliwość nabycia uprawnień do emerytury pomostowej dotyczy tylko niektórych grup pracowników, wykonujących ściśle określone prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w nowych wykazach.

Chodzi o emeryturę przyznawaną na podstawie art. 5 – 10 ustawy pomostowej, którą w skrócie będziemy określać „emeryturą pomostową na szczególnych zasadach”.

Konieczne orzeczenie

Dodatkowa możliwość uzyskania emerytury pomostowej przysługuje m.in. osobom zatrudnionym w hutnictwie, portach morskich, lotnictwie, górnictwie, a także przy przetwórstwie materiałów zawierających azbest. Uprawnienia mają też wykonujący prace rybaków morskich, nurków oraz maszynistów pojazdów trakcyjnych.

Wiek emerytalny potrzebny do uzyskania tej emerytury jest na ogół niższy niż w przypadku pomostówki przyznawanej na  ogólnych zasadach. Wynosi on albo 55 lat (dla hutników oraz pracowników portów morskich), albo 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn (w przypadku pozostałych uprawnionych).

Wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynosi na  ogół co najmniej 15 lat. Dla niektórych pracowników (np. dla nurków, rybaków morskich, członków zawodowych ekip ratownictwa górskiego) staż ten został obniżony do 10 lat.

Dla pewnej grupy osób ubiegających się o emeryturę pomostową w niższym wieku niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn przewidziany został dodatkowy warunek. Aby przejść na to świadczenie, muszą wcześniej uzyskać orzeczenie o niezdolności do wykonywania pracy w danym zawodzie. Dotyczy to:

Przykład

Ubezpieczony (urodzony w sierpniu 1956 r.) przez 26 lat pracował jako maszynista w PKP.

Z pracy na kolei musiał zrezygnować z końcem 2010 r. ze względu na swój stan zdrowia i wydanie przez lekarza medycyny pracy orzeczenia o niezdolności do wykonywania pracy w charakterze maszynisty pojazdów trakcyjnych.

Jeśli spełni pozostałe warunki, to po ukończeniu 55 lat w sierpniu 2011 r. będzie mógł się ubiegać o przyznanie emerytury pomostowej.

Przykład

Ubezpieczony (urodzony w kwietniu 1957 r.) przepracował jako ratownik górski 12 lat. Nadal jest zatrudniony w tym zawodzie.

Po ukończeniu 55 lat w kwietniu 2012 r. chciałby przejść na emeryturę pomostową. Jeśli spełni pozostałe warunki wymienione w ustawie, ZUS przyzna mu to świadczenie.

Nie będzie miało znaczenia, czy odejdzie on z pracy w ratownictwie dobrowolnie czy też ze względu na stan zdrowia potwierdzony orzeczeniem lekarskim o niezdolności do wykonywania zatrudnienia w swoim zawodzie.

Tylko prace z określonych punktów

Ustalając wymagany staż pracy „szczególnej” do celów przyznania omawianej emerytury, ZUS uwzględnia wyłącznie okresy tej pracy, która została wymieniona w przepisie, na  podstawie którego jest przyznawana. Chodzi o prace wymienione w określonym punkcie (punktach) załącznika nr 1 lub 2 do ustawy.

Przykładowo, skoro art. 7 wskazuje prace w hutnictwie wymienione w pkt 4 – 12 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej, to przy ustalaniu uprawnień do pomostówki na  podstawie tego przepisu ZUS zaliczy wyłącznie okresy pracy wymienionej w tych punktach. Nie jest więc w tym przypadku możliwe sumowanie okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionych w innych punktach nowych wykazów.

W tej sytuacji nie ma również możliwości doliczenia okresów zatrudnienia przy pracach wymienionych w starych wykazach, jak również okresów służby i zatrudnienia na kolei.

Przykład

Ubezpieczony (urodzony w czerwcu 1955 r.) po ukończeniu 55 lat złożył wniosek o przyznanie emerytury pomostowej. Przez 26 lat pracował w hutnictwie.

Do czasu, gdy lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie stwierdzające, że jest on niezdolny do takiej pracy. Udowodnił siedem lat zatrudnienia przy formowaniu wyrobów szklanych (pkt 8 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej) oraz sześć lat przy obsłudze pieców stalowniczych (pkt 6 załącznika nr 1).

Przez pozostały okres (13 lat) pracował przy innych pracach hutniczych niewymienionych w pkt 4 – 12 załącznika nr 1. Przez kilka lat był również zatrudniony na kolei. Ustalając 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach wymagany do przyznania emerytury pomostowej po ukończeniu 55 lat, ZUS nie mógł zaliczyć dwóch ostatnich okresów.

Zsumował wyłącznie okresy pracy w hutnictwie wymienione w pkt 6 i 8 załącznika nr 1 do ustawy (łącznie 13 lat). W związku z tym odmówił prawa do emerytury pomostowej.

Trzeba spełnić ogólne wymagania

Osoby ubiegające się o przyznanie emerytury pomostowej na szczególnych zasadach muszą również spełnić pewne warunki wymagane do uzyskania tego świadczenia od osób przechodzących na pomostówkę w myśl art. 4 ustawy.

ZUS przyzna im świadczenie, jeśli oprócz osiągnięcia obniżonego wieku emerytalnego oraz wymaganego stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze:

Osoby, które wykonywały prace uprawniające do przejścia na emeryturę pomostową przyznawaną na szczególnych zasadach, mogą również uzyskać pomostówkę na ogólnych warunkach przewidzianych w  art. 4 ustawy.

Jest to bardzo dobre rozwiązanie dla tych pracowników, którzy nie spełniają jednego z wymogów uzyskania emerytury pomostowej w myśl art. 5 – 10 ustawy (np. nie uzyskały orzeczenia stwierdzającego niezdolność do wykonywania określonej pracy).

Na ogół muszą jednak poczekać na  przyznanie świadczenia, gdyż emerytura pomostowa na ogólnych warunkach przysługuje po ukończeniu wieku emerytalnego wynoszącego 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.

Przykład

Ubezpieczony (urodzony w czerwcu 1956 r.) przez dwa lata pracował jako motorniczy tramwaju, tj. przy pracy wymienionej w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej. Następnie był zatrudniony przez 14 lat (od 1 stycznia  1996 r. do 31 grudnia 2009 r.) jako maszynista pociągów.

Od 1 stycznia 2010 r. wykonuje inne zatrudnienie w PKP, gdyż lekarz medycyny pracy orzekł, że jest on niezdolny do wykonywania dotychczasowego zawodu.

Ustalając wymagany od maszynistów pojazdów trakcyjnych 15-letni staż zatrudnienia o szczególnym charakterze, ZUS zaliczy tylko okres pracy maszynisty pojazdów trakcyjnych. Nie będzie natomiast możliwe uwzględnienie innej pracy na kolei ani też okresu pracy w charakterze motorniczego tramwaju.