Sprawdziliśmy, na jakim etapie pod koniec minionego roku była budowa sieci internetu z dotacji unijnych w programie „Polska Cyfrowa”. Widać przyspieszenie, ale pierwotnych terminów nie da się już dotrzymać. Wojciech Szajnar, dyrektor w Centrum Projektów Polska Cyfrowa, które odpowiada za nadzór nad nimi, w odpowiedzi na pytania „Rzeczpospolitej” podaje, że w końcu 2022 r. w realizacji były 162 umowy, z czego 110 jest już ukończonych.
Zostało jeszcze 20 proc.
– Na 2,1 mln gospodarstw domowych zaplanowanych do objęcia zasięgiem sieci, blisko 1,7 mln jest już w jej zasięgu. To stanowi niecałe 80 proc. – podaje Wojciech Szajnar.
Pierwotnie budowa sieci z programu POPC miała w większości skończyć się w minionym roku, a część w przyszłym. Nie jest tajemnicą (pisaliśmy o tym na łamach), że m.in. z powodu pandemii Covid-19 część (42 projekty) ma opóźnienia względem terminów zapisanych pierwotnie w umowach o dotacje. Nowe terminy regulują aneksy podpisane przez CPPC z operatorami.
W zamian za ich wydłużenie o kilka miesięcy przedsiębiorcy zobowiązali się, że z własnych środków doprowadzą sieć do dodatkowych adresów.
– Operatorzy mający opóźnienia w projektach podłączą z własnych środków dodatkowe 141 tysięcy gospodarstw domowych – podaje dyrektor CPPC.
Tym samym ten rok będzie dla inwestorów kluczowy. Nic dziwnego, że na budowie sieci chce się skupić Fiberhost (d. Inea). Wywodząca się z Wielkopolski grupa otrzymała w sumie największe wsparcie unijne (ponad 1 mld zł).
– Nie widzimy i nie przewidujemy ryzyka związanego z terminowym zakończeniem projektów POPC zgodnie z umowami i aneksami zawartymi z CPPC. Co więcej, w ramach POPC zamierzamy rozszerzyć zakres inwestycji o około 30 proc. adresów (inwestycje dodatkowe, finansowane ze środków własnych) – podaje Karolina Pawlik, rzeczniczka Fiberhost.
Orange Polska, którego wszystkie umowy o dotacje unijne były aneksowane i terminy na ich wykonanie wydłużano, też jeszcze nie zakończył wszystkich projektów (startował w trzech konkursach, POPC1, POPC2 i POPC4, rozstrzygniętym w pandemicznym 2020 r.).
– W 2022 r. zakończyliśmy realizację inwestycji dla wszystkich 18 projektów POPC2. Objętych zasięgiem zostało 354,3 tys. gospodarstw domowych, wybudowano sieci światłowodowe w 3705 miejscowościach o łącznej długości 22,6 tys. km – podaje Wojciech Jabczyński, rzecznik Orange Polska.
Pozostałe projekty w grudniu 2022 r. mieściły się nadal w wydłużonym telekomowi harmonogramie – deklaruje.
Nexera, joint venture brytyjskiego Prudentialu i fińskiej Nokii, numer trzy pod względem unijnego wsparcia, w końcu 2022 r. docierała z siecią do około 500 tys. gospodarstw domowych w 4 tys. miejscowości. Z łączy tych i ofert 54 operatorów detalicznych korzystało w sumie 110 tys. domostw. Dane te obejmują zarówno inwestycje z pieniędzy UE, jak i z własnych i na pewno na korzyść tych pierwszych. Szczegółów jednak operator nie zdradził. Apetyty ma dużo większe. W sumie chciałby dojść do 1 mln.
Operatorzy zarówno budują i liczą na kolejne unijne pieniądze. CPPC ogłosiło niedawno, że przystąpiło do porozumienia, na mocy którego będzie rozdysponowywać pieniądze z programu FERC (Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy na lata 2021–2027), czyli potencjalnie 2 mld euro.
– Deklarujemy zaangażowanie w przyszłe inicjatywy – monitorujemy i aktywnie bierzemy udział w konsultacjach z CPPC, zarówno jako członek najważniejszych branżowych izb, jak też indywidualnie. Czekamy na ukształtowanie się ostatecznych wymagań i parametrów tych projektów – mówi Karolina Pawlik.
– Po ogłoszeniu konkursów przeprowadzimy analizę i podejmiemy decyzję – mówi Jabczyński z Orange Polska.
Inwestycje pod lupą NIK
Budowa infrastruktury szerokopasmowego dostępu do internetu finansowanego z pieniędzy unijnych to jeden z gorących tematów dotykających działalności telekomów w Polsce. Nad ich osiągnięciami w tej dziedzinie, w poszukiwaniu ewentualnych nieprawidłowości pochyla się co pewien czas Najwyższa Izba Kontroli (NIK).
Tak było w minionym roku, gdy przyglądano się sposobowi wydatkowania pieniędzy w Lubelskiem. Tak było w roku 2015 czy w 2012. Za każdym razem kontrolerzy zgłaszali uwagi. Główna konstatacja brzmiała „za wolno”.
