Będzie nowa dyrektywa o zarządzaniu tantiemami

Korespondencja z Brukseli

Dyrektywa ma z jednej strony ułatwić sprzedaż praw autorskich w Internecie na jeden wspólny rynek, a z drugiej – zwiększyć przejrzystość działania organizacji zbiorowego zarządzania tymi prawami.

– Już teraz narodowe stowarzyszenia praw autorskich w muzyce próbują łączyć siły. Ale poruszamy się w niepewności prawnej, która zahacza o prawo konkurencji. Potrzebujemy przepisów i dlatego pozytywnie oceniamy inicjatywę Komisji Europejskiej – mówi „Rz" Veronique Desbrosses, dyrektor generalna organizacji GESAC, która zrzesza krajowe związki autorów i kompozytorów.

– Bardziej efektywne stowarzyszenia zbiorowego zarządzania prawami autorskimi ułatwiłyby rozwijanie nowych usług ponad granicami, co służy zarówno europejskim konsumentom, jak i różnorodności kulturowej – powiedział Michel Barnier, komisarz ds. rynku wewnętrznego, który przedstawił wczoraj propozycję nowej dyrektywy.

4,6 mld euro wpływa co roku do stowarzyszeń zarządzających prawami autorskimi w krajach UE

Za duże rozproszenie

UE jest największym rynkiem praw autorskich na świecie. Ponad 60 proc. dochodów z tego tytułu, czyli 4,6 mld euro, wpływa do unijnych stowarzyszeń zarządzania prawami autorskimi. Z tego aż 86 proc. to dochody z rynku muzycznego. Szybki rozwój Internetu dotyczy w szczególności tej branży.

W UE jest obecnie 300 serwisów online, które mają w swojej ofercie ponad 20 milionów utworów muzycznych. W 2010 roku europejski rynek muzyki online zwiększył się o 22 proc., a amerykański tylko o 4 proc. Rok później dynamika w UE wyniosła 23 proc., trzykrotnie więcej niż światowa średnia.

Ale w USA dochody ze sprzedaży muzyki w Internecie stanowiły w 2010 r. 49 proc. dochodów branży fonograficznej, a w UE tylko 19 proc. Spośród 300 serwisów muzycznych w UE tylko iTunes oferuje usługi we wszystkich 27 państwach.

Pozostałe, ze względu na utrudnione negocjacje dotyczące praw autorskich, ograniczają się do pojedynczych krajów lub regionów. Eksperci za taki stan rzeczy winią właśnie nieprzejrzysty i nienowoczesny system zarządzania prawami autorskimi.

Powolne organizacje

Problemem jest nie tylko Internet, ale też brak zaufania do stowarzyszeń. Twórcy mają pretensje, że nie dostają należnych pieniędzy. Z badań Komisji Europejskiej wynika, że mniej niż połowa tantiem trafia do twórców w ciągu roku od ich zebrania. A 10 proc. nie trafia do nich nawet w ciągu trzech lat.

Branżą wstrząsają też skandale. W 2008 roku włoskie stowarzyszenie straciło 35 mln euro dochodów z tantiem, bo zainwestowało je w instrumenty oferowane przez Lehman Brothers. Nowa dyrektywa ma to zmienić, bo wprowadzi większe wymogi przejrzystości.