Zamek Królewski w Warszawie: Prezentacja jedynego w polskich zbiorach Rafaela

Pokaz mistrzowskiego rysunku Rafaela, cennego nabytku Zamku Królewskiego, będzie trwał przez najbliższy tydzień.

Publikacja: 12.03.2024 07:21

Rysunek Rafaela na Zamku Królewskim w Warszawie

Rysunek Rafaela na Zamku Królewskim w Warszawie

Foto: Monika Kuc

Podczas prezentacji dla mediów prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego, powiedział: -. Rysunek Rafaela, który wszedł do kolekcji zamkowej, wchodzi zarazem do zasobu kulturalnego Polski. Podwyższa rangę polskich zbiorów. Jednocześnie przypomina o bolesnej stracie z czasów II wojny światowej – skradzionym „Portrecie młodzieńca” Rafaela z kolekcji Czartoryskich.

- Zakup rysunku Rafaela wpisuje się w generalną strategię Zamku Królewskiego stworzenia wielkiego zbioru sztuki włoskiej, która była bazą kultury europejskiej. I dodał, że obecny pokaz jest zapowiedzią pierwszej w Polsce wystawy dzieł Rafaela, przygotowywanej a jesień.

Czytaj więcej

Plany Zamku Królewskiego to Rafael, Matejko i Hasior

Podkreślił także, że rysunek Rafaela przemawia swobodą i precyzją. Wyróżnia go z jednej strony bardzo piękna i swobodna kreska, z drugiej – ujęcie całościowe, co znamionuje największych mistrzów.

Postać żołnierza w zbroi all'antica. Nieustraszony wojownik

Rysunek przedstawia wojownika w antykizującym stroju. To najprawdopodobniej legendarny rzymski bohater Gajusz Mucjusz Scewola, pojmany do niewoli przez króla Etrusków, Porsennę. Scewola włożył rękę do ognia, by pokazać, że nie lęka się tortur ani śmierci. Historia ta została opisana przez Tytusa Liwiusza w rocznikach „Dzieje Rzymu od założenia miasta” - przypomina z kolei Marta Zdańkowska z Ośrodka Sztuki Zamku Królewskiego

Artysta naszkicował wojownika z profilu. W wyciągniętej prawej ręce trzyma miecz, a pod lewym ramieniem tarczę typu rotella. Pierś wojownika osłania napierśnik all’antica. Z jego ramion swobodnie spływa płaszcz przewieszony przez ramię. Uwagę przyciągają także doskonałe ujęcia skrótów perspektywicznych, szczególnie widoczne w partii stóp. Uroda rysunku w dużej mierze opiera się na niezwykłej prostocie, świadczącej o talencie autora.

Czytaj więcej

Shirin Neshat i furia Iranek. Wystawa w Fotografiska Berlin

Kompozycja powstała najprawdopodobniej podczas pobytu artysty we Florencji albo na początku jego pracy w Rzymie (około 1506-1509 roku). Był to czas, w którym styl Rafaela ewoluował. Mistrz renesansu coraz rzadziej sięgał wtedy po stylus, a częściej po pióro, dzięki czemu jego kreska stała się lżejsza.

Zamek Królewski w Warszawie. W Galerii Arcydzieł

Rysunek został zakupiony do zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie na rynku antykwarycznym w Wielkiej Brytanii w grudniu 2023 roku. (zakup umożliwiła dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego). Wcześniej, w 2019 kupił go prywatny kolekcjoner w domu akcyjnym Sotheby’s w Nowym Jorku. A w XIX wieku znajdował się w kolekcji Giuseppe Vallardiei w Mediolanie.

Zamek Królewski eksponuje go na czasowym pokazie w Galerii Arcydzieł na parterze od 12 do 17 marca, w sąsiedztwie Rembrandtów.

Pokaz trwa tylko przez tydzień ze względów konserwatorskich. Jak tłumaczy dr Katarzyna Garczewska-Semka z działu konserwacji Zamku Królewskiego: – W przeciwieństwie do obrazów na desce czy płótnie rysunki na papierze są szczególnie podatne na uszkodzenia, czynniki atmosferyczne, temperaturę, wilgoć, więc wymagają zapewnienia stabilnych warunków. Najbardziej istotna jest ochrona przed światłem, dlatego rysunek Rafaela prezentujemy w sali bez okien.

Jednocześnie zwraca uwagę, że podłoże rysunku Rafaela składa się z dwóch warstw

cienkiego XV-wiecznego papieru czerpanego, zachowanego w stanie bardzo dobrym.

Piękno renesansu

Ponownie rysunek Rafaela będzie eksponowany na Zamku Królewskim jesienią na wystawie „Rafael. Piękno renesansu” , która zostanie otwarta 15 października,

Czytaj więcej

Pierwszy sezon kulturalny Rumunii i Polski będzie trwał 17 miesięcy

Podczas niej zostaną zaprezentowane prace Rafaela pochodzące głównie z włoskich kolekcji i muzeów, a ponadto prace innych renesansowych twórców z nim związanych, zarówno jego mistrzów, jak Pietro Perugino, jak i artystów z jego pokolenia jak Pinturicchio, Giulio Romano, Raffaellino del Colle, Giovanni Francesco Penni i wielu innych.

Wystawa jest efektem współpracy z licznymi instytucjami.- Przede wszystkim z agencją rzymską Civita Nostre e Musei, dzięki której wcześniej oglądaliśmy na Zamku m.in. dzieła z kolekcji Roberta Longhiego z pracami Caravaggia i caravaggionistów, czy wystawę „Przebudzeni. Ruiny antyku i narodziny włoskiego renesansu”. Rozmowy trwają, kilkadziesiąt dzieł zostało zarezerwowanych, ale w dalszym ciągu prowadzimy negocjacje, aby ich wybór był jak największy - mówi polski kurator przygotowywanej wystawy dr Artur Badach. Dzieła wypożyczone zostaną m.in. z Galerii Uffizi we Florencji, Muzeów Watykańskich, Kunsthistorisches Museum w Wiedniu.

Podczas prezentacji dla mediów prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego, powiedział: -. Rysunek Rafaela, który wszedł do kolekcji zamkowej, wchodzi zarazem do zasobu kulturalnego Polski. Podwyższa rangę polskich zbiorów. Jednocześnie przypomina o bolesnej stracie z czasów II wojny światowej – skradzionym „Portrecie młodzieńca” Rafaela z kolekcji Czartoryskich.

- Zakup rysunku Rafaela wpisuje się w generalną strategię Zamku Królewskiego stworzenia wielkiego zbioru sztuki włoskiej, która była bazą kultury europejskiej. I dodał, że obecny pokaz jest zapowiedzią pierwszej w Polsce wystawy dzieł Rafaela, przygotowywanej a jesień.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Malarstwo
Jego krzyż szokował. Caspar David Friedrich, drugi niemiecki malarz po Dürerze
Malarstwo
Wielka retrospektywa Roya Lichtensteina. Dzieła z Myszką Miki i Kaczorem Donaldem
Malarstwo
„Polski” Vincent van Gogh i plany przebadania następnych dzieł z kolekcji Porczyńskich
Malarstwo
Jan Matejko, jakiego nie znamy, na Zamku Królewskim w Warszawie
Malarstwo
Wilhelm Sasnal w Amsterdamie i szalony świat Roberta Walsera