Swietłana Aleksijewicz
Aktualizacja: 01.07.2012 16:00 Publikacja: 01.07.2012 16:00
Foto: Fotorzepa, Piotr Wittman Piotr Wittman
wyd. Czarne
26 kwietnia 1986 r. o godzinie pierwszej minut dwadzieścia trzy i pięćdziesiąt osiem sekund seria wybuchów obróciła w ruinę reaktor i czwarty blok energetyczny elektrowni atomowej w położonym niedaleko granicy białoruskiej Czarnobylu" – garść suchych informacji, przytoczonych przez Swietłanę Aleksijewicz za „Encyklopedią białoruską", nie mówi na dobrą sprawę nic o ogromie ludzkiego cierpienia stojącego za tą katastrofą. I choć o Czarnobylu napisano już wiele, do dziś sam wybuch i jego skutki pozostają nieodkrytą tajemnicą.
Aleksijewicz książkę o Czarnobylu wydała prawie 20 lat po pamiętnym wydarzeniu. W tym czasie zbierała materiał – przede wszystkim wypowiedzi świadków katastrofy. Pisarka, minimalizując odautorski komentarz, przytacza wspomnienia rodzin ofiar chorób popromiennych, zeznania żołnierzy oczyszczających teren katastrofy oraz wypowiedzi „nielegalnych mieszkańców strefy czarnobylskiej", czyli osób, które wbrew zakazom pozostały na skażonym terenie. Na dobrą sprawę dopiero ćwierć wieku po tej katastrofie dowiadujemy się o jej skutkach.
Aleksijewicz doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że sięgając po wypowiedzi uczestników tragicznych wydarzeń, łatwo popaść w „banał horroru". Opowieść kobiety, której mąż dosłownie rozpadał się na jej oczach, stając się „obiektem radioaktywnym podlegającym dezaktywacji", czy wspomnienia żołnierzy pacyfikujących opuszczone wioski są tak przejmujące, że momentami tej książki po prostu nie da się czytać. Jej lektura musi boleć. Dotarcie do prawdy musi jednak mieć swoją cenę. Tym bardziej że ówczesne władze prawdy o katastrofie nie chciały i nie potrafiły przekazać.
Starsi ludzie z przerażeniem patrzyli na żołnierzy wyganiających ich z domów i strzelających do zwierząt, choć przecież żadnej wojny nie było. Nie chcieli wierzyć w coś, czego nie widać, myśleli wręcz, że awaria jest propagandowym szwindlem, twierdzili, że „żadnego Czarnobyla nie ma". W tym samym czasie, w tej samej wiosce miejscowy felczer mówił: „Każdego dnia słyszę coś takiego, że w porównaniu z tym wasze horrory w telewizji są śmiechu warte".
Wysoko ustawiony ton emocjonalny na szczęście nie wytłumił w autorce refleksji bardziej ogólnych. Choćby tej, że Czarnobyl stał się symbolem upadku Związku Radzieckiego, radioaktywnym gwoździem do trumny, w której kilka lat później złożono gnijącego trupa. Czarnobylska awaria skłania również autorkę do zadania pytań o wymiarze niemalże kosmicznym – tragedia rozegrana w realiach, których nie wymyśliłby najśmielszy scenarzysta kina SF, w kilka sekund podała wszak w wątpliwość systemy naukowe i religijne.
W centrum tego strzaskanego uniwersum Aleksijewicz stawia jednak zawsze człowieka – bezradnego, ale wciąż walczącego o godność i życie. Przerażająca, przejmująca, ponura i prawdziwa książka.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Uważam Rze
Swietłana Aleksijewicz
Znany pisarz, scenarzysta i reżyser Paul Auster zmarł 30 kwietnia w Nowym Jorku. Miał 77 lat.
Targi Książki i Mediów VIVELO odbędą się w dniach 16-19 maja na PGE Narodowym, który będzie podzielony na strefy tematyczne.
23 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Książka wciąż trwa na rynku, choć w coraz to nowej formie, również e-booków czy audiobooków.
Aż o 9 punktów procentowych wzrosło czytelnictwo książek w porównaniu z ostatnimi latami. To jednocześnie najwyższy poziom od 10 lat - wynika z raportu Biblioteki Narodowej.
Tuż przed Świętami dystrybutorzy nie zalewają zwykle ekranów nowymi propozycjami. Może więc warto pochylić się wieczorem nad filmową książką? Namawiam na spotkanie z Andrzejem Barańskim i Ingmarem Bergmanem. A może coś o filmowym warsztacie?
20 lat naszego kraju w Unii to okres, w którym zrealizowano ponad 200 mld dol. bezpośrednich inwestycji, zagranicznych oraz czas dynamicznego rozwoju różnych sektorów, szczególnie usług i przetwórstwa przemysłowego.
Targi Książki i Mediów VIVELO odbędą się w dniach 16-19 maja na PGE Narodowym, który będzie podzielony na strefy tematyczne.
Zarówno „Winda Schindlera” Darka Cvijeticia, jak i „Ohyda” Svetislava Basary dotykają konfliktu bałkańskiego. Dlaczego po lekturze tak łatwo je odłożyć na półkę?
Za chwilę będziemy w sytuacji, w której bycie antysemitą nie będzie z punktu widzenia życia publicznego niczym złym. Grzegorz Braun otwarcie dokonał skrajnie antysemickiego aktu w Sejmie. I co się stało? Nic się nie stało. To jest dla mnie przerażające - mówi Bartosz Węglarczyk, autor książki „Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o Żydach, ale za bardzo baliście się zapytać”.
„Wellness” Nathana Hilla ma wszystko, co powinna mieć współczesna powieść. Bohaterów zmagających się z nowoczesnością, historyczne tło nakreślone z rozmachem, satyryczne wyostrzenie, przewrotność, brak poczucia wyższości nad postaciami, no i jeszcze cały bagażnik fabuły wypchany palącymi problemami społecznymi.
Znany pisarz, scenarzysta i reżyser Paul Auster zmarł 30 kwietnia w Nowym Jorku. Miał 77 lat.
Nawet kiedy z przeszłości nie pozostaje już nic, gdy wszystko pójdzie w zapomnienie, trwa niezatarte piętno podporządkowania.
We wschodnich regionach, które Putin lubił opisywać jako część „rosyjskiego świata”, Wołodymyr Zełenski uzyskał prawie 90 proc. głosów.
Natalia Budzyńska wzięła na warsztat artystki, pokazując, jak spędzały czas w Zakopanem.
Aż 88,7 proc. ankietowanych wyda choć część pieniędzy ze swojego budżetu właśnie na trunki. Połowa z nich wyda na ten cel do 50 proc. przeznaczonych na to środków. Biedronka i Lidl szaleją z promocjami na alkohol.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W ataku rakietowym na Odessę, do którego doszło 1 maja wieczorem, rannych zostało 14 osób.
Czy można nie zostać wpuszczonym na pokład samolotu z powodu nieodpowiedniego ubrania? Można. W USA to nic nadzwyczajnego. W Europie także zdarza się to coraz częściej.
Rp.pl opublikuje w tym roku arkusze maturalne wraz z odpowiedziami z języka polskiego i matematyki. Odpowiedzi dostarczą najlepsi specjaliści z Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych.
Pełnoletni uczniowie mogą zakładać firmy i rodziny oraz przerwać edukację, ale wciąż trudno im pozbawić rodziców dostępu do wykazu ich szkolnych ocen. Zdaniem ekspertów, jako dorośli ludzie, sami powinni o tym decydować.
Mateusz Morawiecki znalazł się na okładce węgierskiego tygodnika "Mandiner".
Nikt nie lubi sytuacji, gdy właśnie zdał sobie sprawę, że przegapił poranny budzik. Tymczasem użytkownicy iPhone'ów alarmują, że ich telefony nie wydają żadnego dźwięku, mimo włączonego alarmu. Apple twierdzi, że próbuje rozwiązać ten problem.
"Histeria" to komedia z autentycznym wdziękiem, ale zarazem schematyczna – pisze Jacek Marczyński
Po zmianie przepisów nie będzie już żadnych wątpliwości, że wynajmujący mieszkania, którzy są na obowiązkowym ryczałcie, mogą odliczyć stratę z poprzednich lat rozliczanych według skali.
Zdolność Rosji do podjęcia symetrycznych działań odwetowych, jeśli zachodni przywódcy przejmą jej zamrożone aktywa, jest słabsza z powodu malejących inwestycji zagranicznych, jednak urzędnicy i ekonomiści twierdzą, że Moskwa nadal ma możliwość odpowiedzi - pisze agencja Reutera.
Jak pokazują wyniki badania, koty lubią ludzi, którzy nie przepadają za kotami. Dlaczego tak się dzieje i które zachowania ludzkie mogą działać na zwierzęta odstraszająco?
O skierowaniu przez prezydenta Andrzeja Dudę oficjalnego pisma do premiera Donalda Tuska poinformował prezydencki minister, Wojciech Kolarski.
Holandia chce ułatwić Polkom dostęp do aborcji i pocztą przesyłać im tabletki poronne, czego warunkiem będzie odbycie telekonsultacji z tamtejszym lekarzem.
Władze austriackie nalegają, aby Raiffeisen Bank International (RBI) wycofał się z umowy powiązanej z rosyjskim oligarchą w obawie przed reakcją ze strony Stanów Zjednoczonych – informuje Reuter. To cios dla planów RBI dotyczących odblokowania funduszy zamrożonych w Rosji.
Policja aresztowała okupujących Uniwersytet Columbia. Protest przeciw działaniom Izraela w Strefie Gazy coraz bardziej przypomina opór przeciw wojnie w Wietnamie.
Wnioskując po opłatach za drogi, w marcu gwałtownie ubyło zleceń w transporcie samochodowym.
Kierownictwo MBDA powołało Małgorzatę Kobylarczyk na stanowisko dyrektora generalnego MBDA Polska Sp. z o.o. Wiemy, jakie zadania czekają na nową szefową zbrojeniowego giganta i jak widzi ona swój awans.
W turnieju WTA w Madrycie dziś odbędą się półfinały. Teoretycznie Iga Świątek ma najłatwiejszą z rywalek – Madison Keys. Amerykanki nie można jednak lekceważyć. Polka już o tym się przekonała.
Nowe sankcje Białego Domu objęły statki zaangażowane w transport sprzętu i dostarczanie ładunków na potrzeby budowy kolejnych arktycznych zakładów produkcji LNG rosyjskiego koncernu Novatek.
Inwestorzy nieco łaskawiej spoglądają na złotego, co wspiera jego notowania względem kluczowych walut.
USA formalnie oskarżyły Rosję o użycie broni chemicznej "jako metody walki" na Ukrainie i nałożyły nowe sankcje na rosyjskie firmy i instytucje rządowe.
Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej jako święto obchodzony jest 2 maja. Co roku tego dnia Polacy z dumą eksponują flagi na zewnątrz. Każdy z nas może uczcić Biało-Czerwoną poprzez jej wywieszenie np. w oknie lub na balkonie swojego mieszkania czy przed domem. Należy jednak zwrócić uwagę na to jak i jaką flagę wieszamy.
Emocje są dla polityków tym, czym surowce dla budżetów krajów Zatoki Perskiej. Wymagają jednak pójścia na całość.
Katarzyna Szeska: „To trudny czas dla nas wszystkich, ale nie dajmy się zwieść chwilowej popularności i pokażmy światu, iż faktycznie nie służymy żadnej władzy, a jedynie państwu i jego obywatelom. Również zliczmy nieprawidłowości, także te w naszej firmie, trzymając się litery prawa”.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas