Swoją drogą Tomasz Michniewicz

Autor „Gorączki" i „Samsary", znany także z audycji podróżniczych w Polskim Radiu, postanowił zabrać trzy bliskie osoby – przyjaciela, żonę i ojca – na wyprawę marzeń. Wszystkim zadaje pytanie: Jeśli miałbyś przez krótki moment zdecydować, dokąd chcesz pojechać, żeby przeżyć to, o czym zawsze marzyłeś, to dokąd byś pojechał?

Zobacz galerię zdjęć

Pierwszy wybiera Marcin, przyjaciel z młodości Michniewicza, który zasiedział się nieco w biurze na dobrze płatnym stanowisku. Nic go już nie ekscytuje, na nic nie czeka. Utknął, bojąc się zrealizować marzenia. Nie ma jednak wątpliwości, że Marcin wybierze Afrykę. Osiem lat wcześniej wybrali się w podróż do etiopskiej dżungli. Tym razem Michniewicz wybiera dla kolegi Kamerun, gdzie przebijają się w głąb równikowej puszczy, by dotrzeć do obozu Pigmejów Baka – „ludzi lasu, ostatniego afrykańskiego plemienia dżungli". Perypetie w pigmejskim obozie czy fragmenty kulturoznawcze na temat afrykańskich „czarów" to dawka solidnego reportażu – uważnego i przenikliwego.

Bardzo ciekawie rysują się też ustępy, w których autor książki zderza swoje wyobrażenie o wyprawie życia z wyobrażeniami przyjaciela. Irytuje go brak ekscytacji Marcina. Choć dopiero po powrocie okaże się, że udało mu się rozbudzić w nim na nowo ducha idealizmu.

Drugą wyprawą jest podróż do Arabii Saudyjskiej z żoną Marianną. Pytanie, które postawił żonie, było podobne, ale ona, wybierając miejsce, kierowała się czymś innym niż jego przyjaciel. „Chcę pojechać tam, gdzie miałeś zamiar jechać beze mnie".

Michniewicz zmuszony jest więc przygotować dla żony wyprawę do kraju, w którym kobiety nie istnieją w przestrzeni publicznej. W związku z tym kwestia kobiet jest najważniejsza w rozdziale o Arabii. Mimo że portretuje saudyjskie kobiety jako część społeczeństwa pozbawioną większego wpływu na życie publiczne i swoje, to nie chce wyrażać zdecydowanych opinii. Stara się odrzucić europocentryczne spojrzenie, zrozumieć różnice kulturowe i „nie mylić innego ze złym". Niekiedy jednak można odnieść wrażenie, że zaklina rzeczywistość.

Trzecia wyprawa to podróż z ojcem, miłośnikiem bluesa, do Nowego Orleanu. Okazuje się ona najtrudniejsza. Podobnie jak w przypadku Marcina Michniewicz próbuje za wszelką cenę doprowadzić ojca do żywiołowego entuzjazmu. Ojciec chętnie angażuje się w propozycje syna – gra z miejscowymi bluesmenami, wędruje po bezdrożach, a nawet wchodzi z synem na bagna rojące się od aligatorów. Pod koniec jednak przyznaje, że presja „życiowej wyprawy", na którą ma niewielki wpływ, zaczęła go męczyć. „Jesteś rozczarowany, że nie reagowałem tak, jak to sobie zaplanowałeś (...). Synu, ja nie jestem bohaterem twojej książki, jestem żywym człowiekiem".

Szczerość rozmów z ojcem, żoną i przyjacielem stanowi o wyjątkowości książki Michniewicza. Z opowieści o trzech bliskich osobach „Swoją drogą" przemienia się w historię podróżnika dojrzewającego w trakcie wypraw. Pisarz podkreśla swoją niezgodę na szare życie bez marzeń. Po trzeciej wyprawie nie jest już jednak tak pewny siebie. Jego zawód to ciężka harówka, która nie chroni przed rutyną i wypaleniem. A gdyby nie armia ludzi prowadzących regularny tryb życia, to podróżnicy nie mieliby komu opowiadać swoich historii.

Marcin Kube