Witkacy na nowo odczytany w Muzeum Narodowym w Warszawie

Gigantyczna wystawa „Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia”, otwarta w czwartek w Muzeum Narodowym w Warszawie, liczy pół tysiąca dzieł. Pokazuje je w szerokich XX-wiecznych i współczesnych kontekstach.

Publikacja: 08.07.2022 09:56

tanisław Ignacy Witkiewicz „Fantazja – Bajka”, 1921–1922, olej na płótnie

tanisław Ignacy Witkiewicz „Fantazja – Bajka”, 1921–1922, olej na płótnie

Foto: Materiały prasowe/ Muzeum Narodowe w Warszawie

Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939) – Witkacy należy do najwybitniejszych twórców pierwszej połowy XX wieku. Był twórcą niezwykle wszechstronnym: artystą, pisarzem, dramaturgiem, filozofem, teoretykiem sztuki i uważnym krytykiem kultury i przyspieszonego rozwoju cywilizacji, świadkiem historii (I wojny światowej, rewolucji październikowej, wybuchu II wojny), wnikliwym obserwatorem przemian w życiu politycznym i społecznym. Jego poglądy, intuicje i wybory nierzadko są proroczo aktualne.

Wizualne konstelacje

Na wystawie zebrano obrazy, rysunki, pastele i fotografie z MNW i wielu innych muzeów w Polsce oraz rzadko prezentowane dzieła z kolekcji prywatnych. Dopełniają je materiały wideo i archiwalia, przybliżające życie i twórczość artysty.

Czytaj więcej

Zamek Królewski na Wawelu w odsłonie 3D

Tradycyjną narrację chronologiczną zastąpi przegląd tematów ważnych dla samego artysty, a zarazem znaczących w sztuce nowoczesnej.

Kuratorzy wystawy - Zofia Machnicka i Paweł Polit - zamiast tradycyjnej narracji chronologicznej, dokonują przeglądu ikonicznych tematów.

- Pomimo głębokich badań witkacologicznych, w powszechnej świadomości Witkacy jest zamknięty w pewnym schemacie ewolucji twórczej, od pejzażu przez Czystą Formę do Firmy Portretowej. Pomyśleliśmy, że warto zaprezentować jego twórczość w inny sposób. – mówi Zofia Machnicka. - Ważną rolę odgrywa w naszej wystawie dyskurs filozoficzny, antropologiczny, socjologiczny. Chcemy zaprezentować inny sposób patrzenia na Witkacego. Poprzez ujęcie kontekstowe z różnych punktów widzenia. Proponujemy patrzeć na dzieła Witkacego, osadzając je w XX-wiecznych, a przede wszystkim współczesnych kontekstach. Dlatego zrezygnowaliśmy z linearnej, chronologicznej narracji, która prowadzi nas etapami przez twórczość Witkacego. Wystawa została zbudowana wokół tematów. Szukaliśmy motywów, które w jakiś sposób wiążą twórczość artysty z jego refleksją filozoficzną, jak i naszą współczesnością. Dlatego wystawa zbudowana jest wokół takich tematów, jak: Kosmologie, Ruch, Ciało, Jedność osobowości, Dada/ zdarzeniowość, Wizja pierwotna, Historia, Indywidua (Na tle tajemnicy istnienia).

Czytaj więcej

MSN na garnuszku Warszawy

Kuratorka podkreśla, że dzięki skupieniu na tematach udało się zbudować „niezwykłe konstelacje wizualne”, pozwalające docenić artystyczną siłę języka Witkacego i zobaczyć jego twórczość w całej różnorodności. Pokazać, że nie był tylko malarzem, ale tworzył w różnych mediach, wypowiadając się także poprzez rysunek, performans i działania,łączące życie ze sztuką.

Artysta europejski

Witkacy żył w momencie przełomu i nie opuszczało go poczucie niepokoju związanego z końcem pewnego porządku i doświadczeniem głębokiego kryzysu, w którym znalazł się ówczesny świat. Stąd podtytuł wystawy „sejsmograf epoki przyspieszenia”.

A także próba pokazania go jako twórcy europejskiego. na tle innych przedstawicieli awangardowej sztuki nowoczesnej. Możemy więc porównać jego dzieła z pracami Wassily Kandinsky’ego, Maxa Ernsta, Marcela Duchampa, Rudolfa Schlichtera i Umberto Boccioniego.

Wystawa jest czynna dla publiczności od 8 lipca do 9 października. Około 25 procent dzieł prezentowanych na niej to pastele. Technika ta chętnie stosowana przez Witkacego, pozwalała mu na szybkie wykonanie efektownego kolorystycznie obrazu i umożliwiała uzyskanie różnorodnych efektów, zbliżonych zarówno do rysunku, jak i malarstwa. Ale są to prace bardzo delikatne, więc wiele z nich wymagało konserwacji. Podczas przygotowań do wystawy przeszło ją aż 90 pasteli. Wyzwaniem była także oprawa kilkuset obiektów: pasteli, rysunków i fotografii.

Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939) – Witkacy należy do najwybitniejszych twórców pierwszej połowy XX wieku. Był twórcą niezwykle wszechstronnym: artystą, pisarzem, dramaturgiem, filozofem, teoretykiem sztuki i uważnym krytykiem kultury i przyspieszonego rozwoju cywilizacji, świadkiem historii (I wojny światowej, rewolucji październikowej, wybuchu II wojny), wnikliwym obserwatorem przemian w życiu politycznym i społecznym. Jego poglądy, intuicje i wybory nierzadko są proroczo aktualne.

Wizualne konstelacje

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Kultura
Nowy system dotacji Ministerstwa Kultury: koniec ingerencji gabinetu politycznego
Kultura
Otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej za miesiąc, 25 października
Kultura
Złote pończochy króla Sasa. Wyjątkowa wystawa na Wawelu
Kultura
"Obrona", nowa książka Remigiusza Mroza. Chyłka jest w ciąży z Kordianem