Ich artystyczne profile można poznać pełniej w cyfrowym archiwum Secondary Archive, powstałym z inicjatywy Fundacji Katarzyny Kozyry i współpracujących z nią międzynarodowych instytucji. Platforma secondaryarchive.org, założona przed rokiem, prezentuje twórczość artystek z Europy Środkowo-Wschodniej. Z Polski, Czech, Węgier, Słowacji, a niedawno dołączyło do niej kilkadziesiąt artystek z Ukrainy i Białorusi. Premiera tej części archiwum odbyła się w przededniu agresji na Ukrainę.
Wypowiedzi ukraińskich artystek zebraliśmy dzięki pomocy kuratorek Secondary Archive już po inwazji.
Alena Grom, artystka fotografka, pochodzi z Doniecka, obecnie mieszka w Kijowie
Walczymy o wolność i uniwersalne wartości. Rosja Putina stała się ucieleśnieniem czystego zła i najciemniejszego mroku, jaki tkwi w ludzkiej naturze. Władza Putina to kolejna reinkarnacja Hitlera, Stalina, Mussoliniego. Nie zatrzyma się na granicach Ukrainy. Celem Putina i wymienionych dyktatorów zawsze było zniewolenie całego świata. Zwykli Ukraińcy bronią teraz nie tylko swoich domów, ale także wolności i całego cywilizowanego świata. To czysta walka dobra ze złem. Czuję niepokój, ból z powodu prób, które spotkały mój naród, ale też czuję dumę z silnych, odważnych rodaków, którzy przeciwstawiają się wojskom rosyjskim.
Rosja musi natychmiast wstrzymać ogień i wycofać swoje wojska z terytorium Ukrainy.
