Proste reguły bez wyjątków

Esperanto to prosty język, który powstał, by łączyć ludzi. Posługiwali się nim Albert Einstein, Julian Tuwim, twórca koncernu samochodowego Daewoo Kim Woo. Każdy może się go nauczyć nawet w ciągu zaledwie pół roku

Publikacja: 26.07.2012 01:01

Białystok. Dom w którym urodził się Ludwik Zamenhof

Białystok. Dom w którym urodził się Ludwik Zamenhof

Foto: NAC

Red

125 lat temu, 26 lipca 1887 roku, Ludwik Zamenhof pod pseudonimem "Doktor Esperanto" opublikował książkę "Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny".

Przypominamy tekst opublikowany w Rzeczpospolitej

w styczniu 2009

UNESCO szacuje, że esperanto włada dziś ok.10 mln osób na całym świecie – więcej niż niektórymi językami narodowymi. Esperanto jednak to nie tylko możliwość komunikowania się w prostym, logicznym języku bez wyjątków i skomplikowanych reguł. Przez lata istnienia tej mowy wykształciła się swoista kultura esperanto, której symbolem jest pięcioramienna zielona gwiazda i biało-zielona flaga. Zjednoczeni pod nią ludzie korespondują na internetowych forach, serwisach społecznościowych, słuchają esperanckiej muzyki, czytają przekłady literatury z każdego zakątka globu, bezpłatnie przyjmują pod swój dach turystów z całego świata, pod warunkiem że ci także władają esperanto i umówią się na specjalnym forum.

W Polsce esperanto najpopularniejsze jest wśród osób, które uczyły się go w latach 60. i 70. oraz... wśród studentów. Można się go uczyć na lektoratach i kursach (również eksternistycznych i e-learningowych) w ośrodkach akademickich i przy towarzystwach esperanckich w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Bydgoszczy, Lublinie czy Białymstoku oraz przez Internet.

Ludwik Łazarz Zamenhof - Doktor Esperanto

Twórca uniwersalnego języka urodził się 15 grudnia 1859 roku w Białymstoku w wielodzietnej rodzinie żydowskiej. Historycy potwierdzają, że w domu ( przy ul. Zielonej, obecnie Zamenhofa, dziś nieistniejącym) mówiło się w jidysz, spierają się natomiast, czy drugim językiem twórcy esperanto był rosyjski czy polski. Nie kwestionują natomiast, że już w dzieciństwie Zamenhof mógł swobodnie rozwijać swój talent lingwistyczny: ojciec uczył niemieckiego i francuskiego w szkole dla żydowskich dziewcząt, a ulice ówczesnego wieloetnicznego Białegostoku rozbrzmiewały rosyjskim, niemieckim, polskim, jidysz, białoruskim, przyjeżdżali tu Litwini i Tatarzy. Dziesięcioletni Zamenhof napisał nawet dramat „Wieża Babel, czyli tragedia białostocka w pięciu aktach”. Już wtedy widać uważał, że główną przyczyną nieporozumień i sporów między ludźmi jest bariera językowa.Ludwik Łazarz Zamenhof - Doktor Esperanto

W 1873 roku rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Ludwik stworzył w 1878 roku pierwszą, prymitywną wersję swojego języka lingwe uniwersala. Nie został jednak językoznawcą, lecz okulistą (studia w Moskwie, Warszawie, Wiedniu), choć bardziej niż praktyka lekarska pociągały go języki obce. W 1885 roku ukończył projekt opartej (w przeciwieństwie do większości tworzonych do tej pory, całkowicie sztucznych) na językach narodowych mowy. Na ogłoszenie drukiem swoich idei musiał jednak czekać dwa lata: 26 lipca 1887 roku pod pseudonimem Doktoro Esperanto (mający nadzieję) wydał w końcu po rosyjsku „Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny”, a niedługo potem ukazały się polskie, francuskie, niemieckie i angielskie wydania. Esperanto stopniowo zyskiwało sobie zwolenników – pierwszy klub esperancki powstał w Norymberdze, pierwszy Światowy Kongres Esperanto odbył się w 1905 roku w Boulogne-sur-Mer. Zamenhofa entuzjastycznie podejmowano we Francji, w Anglii, w Ameryce, otrzymywał odznaczenia państwowe. Rozwijała się literatura esperancka – jeszcze przed pierwszą wojną ukazał się przekład „Pana Tadeusza” (jedyny, w którym epopeja zachowała trzynastozgłoskowy wiersz), sam Zamenhof przetłumaczył Stary Testament. W 1913 roku był kandydatem do Nagrody Nobla. Zmarł 14 kwietnia 1917 roku, pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.

Na całym świecie dziś imię Zamenhofa noszą place, ulice, szkoły, Zamenhof i Esperanto – to nazwy dwóch planetoid pomiędzy Jowiszem a Marsem. Powstają także upamiętniające go tzw. ZEO (Zamenhof – esperanto - objekto) – medale, monety, znaczki pocztowe. 15 grudnia obchodzony jest Dzień Zamenhofa, nie zanikła też tradycja światowych kongresów esperanckich.

125 lat temu, 26 lipca 1887 roku, Ludwik Zamenhof pod pseudonimem "Doktor Esperanto" opublikował książkę "Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny".

Przypominamy tekst opublikowany w Rzeczpospolitej

Pozostało 96% artykułu
Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo