PKW chce modyfikacji kart do głosowania

PKW rozważa modyfikację kart do głosowania. Zdaniem Fundacji Batorego drobna zmiana to za mało.

Aktualizacja: 28.11.2016 16:31 Publikacja: 27.11.2016 19:13

PKW chce modyfikacji kart do głosowania

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

– To początek długofalowych konsultacji – mówi Beata Tokaj, sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej i szef Krajowego Biura Wyborczego. We wtorek te dwie instytucje organizują spotkanie, podczas którego będą prezentować propozycje nowych kart do głosowania.

Na potrzeby konsultacji wybrano przedstawicieli różnych grup wyborców, w tym w dużej mierze z niepełnosprawnościami. Chodzi bowiem o to, by z nowych kart mogli korzystać wszyscy, również niewidomi.

– W przypadku wyborów samorządowych chcemy pokazać karty do głosowania w różnych formatach, zarówno broszury, jak i dużej płachty, by sprawdzić, jak będą sobie z nimi radzić wyborcy – mówi Tokaj. Zastrzega, że konsultacje będą dotyczyć kart stosowanych w różnych wyborach. Jednak to właśnie elekcja do samorządów ma dla PKW i KBW szczególne znaczenie. Tam bowiem istnieje największe ryzyko nieprawidłowości.

Wystąpiły one w 2014 r. Tamte wybory przeszły do historii z dwóch powodów. Pierwszym była awaria systemu informatycznego, w związku z którą PKW podała oficjalne wyniki niemal po tygodniu. Drugim było aż 18 proc. głosów nieważnych w wyborach do sejmików oraz o wiele lepszy wynik PSL, niż wskazywały na to przedwyborcze sondaże.

Przyczyn zaskakujących wyników szukali eksperci Fundacji Batorego. Dzięki współpracy z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych uzyskali dostęp do oryginałów kart wyborczych. Wykazali, że wpływ na błędy wyborców miało wprowadzenie zbroszurowanych kart do głosowania, bo pojedyncze strony traktowali jak odrębne karty. W dodatku na pierwszej stronie książeczki figurowało PSL.

Prof. Mikołaj Cześnik z Uniwersytetu SWPS i Fundacji Batorego, który uczestniczył w badaniu, mówi, że na przebieg wyborów mogła mieć też wpływ mało czytelna instrukcja. – Składały się na nią dwa zdania wielokrotnie złożone, liczące w sumie 60 słów. Z analizy w aplikacji Jasnopis.pl wynika, że problemy ze zrozumieniem instrukcji mogli mieć gorzej wykształceni wyborcy – podkreśla. – Jednak wciąż nie wiemy, jak dokładnie wyglądał mechanizm powodujący dużą liczbę nieważnych głosów. Może wpływ miała też czcionka albo kolor kart?

Dlatego Fundacja Batorego konsultacje uważa za krok we właściwym kierunku, jednak jej zdaniem może okazać się za mały. Po pierwsze, eksperci uważają, że PKW i KBW powinny zacząć od gruntownej analizy wyborów z 2014 r. Po drugie, niepokoją ich zapowiedzi, że przed następnymi wyborami samorządowymi w 2018 r. w karcie do głosowania mogą zajść najwyżej drobne zmiany, a prawdziwa rewolucja nastąpi dopiero później. – Gdyby już teraz musiała się gruntownie zmienić karta, trzeba by zmodyfikować przepisy kodeksu wyborczego – wyjaśnia „Rzeczpospolitej" Tokaj.

Czy w 2018 r. znów może się więc pojawić duża liczba nieważnych głosów? Poseł PO Mariusz Witczak przypomina, że po 2014 r. nastąpiły zmiany w kodeksie wyborczym. – Przepisy preferują samodzielną kartę do głosowania – mówi. Jednak gdyby karta przypominała płachtę i była zbyt duża, by się nią swobodnie posługiwać, przepisy mówią, jak ją zbroszurować.

– Zapisaliśmy, że w takim przypadku na pierwszej stronie znajduje się instrukcja, a na drugiej spis treści. Wszystko po to, by uniknąć umieszczenia któregoś z komitetów na okładce – przypomina. – Wprowadziliśmy też przezroczyste urny, możliwość rejestrowania pracy komisji oraz obowiązek dostarczenia przez władze samorządowe informacji o wyborach do każdej skrzynki pocztowej – wylicza poseł Witczak.

Jego zdaniem zmiana przepisów powinna znacząco ograniczyć liczbę nieprawidłowości. – Jeśli jakość materiałów wyborczych nie będzie zadowalająca, liczba głosów nieważnych może być wciąż wysoka – ostrzega jednak prof. Cześnik.

– To początek długofalowych konsultacji – mówi Beata Tokaj, sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej i szef Krajowego Biura Wyborczego. We wtorek te dwie instytucje organizują spotkanie, podczas którego będą prezentować propozycje nowych kart do głosowania.

Na potrzeby konsultacji wybrano przedstawicieli różnych grup wyborców, w tym w dużej mierze z niepełnosprawnościami. Chodzi bowiem o to, by z nowych kart mogli korzystać wszyscy, również niewidomi.

Pozostało 89% artykułu
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Sondaż „Rzeczpospolitej”: Na wojsko trzeba wydawać więcej