Szanowny Panie Premierze,

5 września Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazał decyzję, która jednoznacznie zaszkodzi dużym gospodarstwom rolnym i negatywnie wpływa na przewidywalność oraz bezpieczeństwo żywnościowe naszego kraju. Dlatego zwracamy się z apelem o pilne podjęcie rozmów z Polską Federacją Rolną, która reprezentuje ponad 1000 gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw z sektora agrobiznesu zatrudniających dziesiątki tysięcy pracowników.

Decyzją Ministra, grunty i budynki inwentarskie przypisane wcześniej do planowanych do utworzenia zgodnie z Ustawą Ośrodków Produkcji Rolniczej, mają wrócić do Zasobów Skarbu Państwa, a hodowla zwierząt ma zostać przejęta przez państwowe instytuty. Nasze poważne obawy budzi fakt, że te instytucje oraz podległy Ministerstwu Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, nie są przygotowane do przejęcia likwidowanych majątków. Oznacza to, że rozwijane na przestrzeni 30 lat gospodarstwa z fermami wysokowydajnych krów mlecznych, trzody chlewnej i biogazowniami będą musiały zostać zlikwidowane.

Nasz apel o ponowną weryfikację ogłoszonej decyzji wystosowujemy w obronie tysięcy pracowników zatrudnionych w dużych gospodarstwach rolnych oraz w trosce o stabilność polskiego sektora produkcji żywności. W konsekwencji decyzji Ministra dojdzie do zahamowania rozwoju sektora i wzrostu bezrobocia. Wypracowywany przez wiele lat postęp genetyczny polskich hodowli zostanie bezpowrotnie utracony a grunty rolne ulegną degradacji i zmniejszeniu potencjału produkcyjnego. Ponadto, funkcjonujące w gospodarstwach biogazownie dostarczają rocznie około 50 tys. MWh zielonej energii, w pełni pokrywając zapotrzebowanie energetyczne przedsiębiorstwa i przekazując nadwyżki do sieci. Decyzja Ministra komplikuje zatem sytuację lokalnych społeczności w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii.

Dzierżawcy prowadzą towarową produkcję rolną, w tym nowoczesną i zrównoważoną hodowlę zwierząt, na gruntach dawnych Państwowych Gospodarstw Rolnych. Wiele wysiłku i miliardowych nakładów kosztowało rozwinięcie tych gospodarstw i zbudowanie partnerskich relacji z lokalną społecznością oraz licznymi podmiotami współpracowników. Środki w infrastrukturę były inwestowane w oparciu o umowy z instytucjami publicznymi. Ich zerwanie oznaczałoby naruszenie zasad ochrony praw nabytych i bezpieczeństwa inwestycyjnego, co zniechęci nie tylko rolników, ale także innych przedsiębiorców do inwestowania w Polsce.

Apelujemy, aby nie niszczyć dorobku ostatnich 30 lat, owocu wieloletniej pracy, która sprawiła, że sytuacja w regionach ponoszących konsekwencje przemian ustrojowych znacząco się poprawiła, w szczególności zmniejszono poziom bezrobocia i nastąpiło wyjście tych regionów z poziomu ubóstwa. Bezrobociem ponownie zagrożeni są pracownicy w wielu regionach w kraju, m.in. w powiecie człuchowskim, gostyńskim, czy głubczyckim, które są powiatami o bardzo wysokim poziomie bezrobocia w Polsce. Tysiące rodzin pozostaną bez środków do życia, w regionach typowo rolniczych, z ograniczonymi możliwościami na przekwalifikowanie zawodowe. Gospodarstwa nie ograniczają się wyłącznie do produkcji rolnej, od lat wspierają lokalne szkoły, organizacje społeczne i OSP, są filarem życia społeczno-gospodarczego regionów. Ich likwidacja oznaczałaby nie tylko utratę produkcji, ale także degradację lokalnych wspólnot.

Konieczne jest podkreślenie, że wobec wyzwań międzynarodowych, wielkie znaczenie ma wzmacnianie gospodarstw rolnych o dużym potencjale produkcyjnym, które gotowe są na funkcjonowanie zgodnie z najnowszymi standardami i mogą rywalizować z podmiotami z innych rynków. Likwidowane gospodarstwa odpowiadają m.in. za produkcję niemal 10% zapotrzebowania przemysłu na ziemniaki oraz 40 milionów litrów mleka rocznie.

Zarząd Polskiej Federacji Rolnej od wielu lat aktywnie uczestniczy w procesie przygotowania i rozwoju Ośrodków Produkcji Rolniczej, angażując swój czas i doświadczenie w opracowanie zasad ich funkcjonowania. Ośrodki te nie są przywilejem dla wybranych, lecz naturalną konsekwencją historii transformacji ustrojowej, odpowiedzią na obecne wyzwania gospodarcze oraz gwarancją utrzymania ciągłości działalności produkcyjnej. Dlatego z niepokojem przyjmujemy próby podważania wypracowanych rozwiązań bez należytego uwzględnienia szerszych skutków społeczno-gospodarczych.

Obecnie nadal nie posiadamy informacji jak miałaby wyglądać realizacja decyzji ogłoszonej przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w imieniu Rady Ministrów. Nie wiemy czy została zbadana zgodność ogłoszonej decyzji z traktatami międzynarodowymi. Niepewność w tym zakresie wprost zagraża przyszłości naszych gospodarstw. Tymczasem upływający czas jest dużym zagrożeniem, ponieważ w dalszym ciągu przeprowadzane są podziały geodezyjne dużych działek rolnych w celu rozdysponowania ich pomiędzy rolników indywidualnych, którzy często nie chcą po te grunty sięgać, natomiast raz wygaszona hodowla zwierząt gospodarskich nie odbuduje się w przeciągu kilku miesięcy czy też lat.

Dlatego postulujemy:

1. Odwołanie decyzji MRiRW dotyczącej przejęcia OPR przez państwowe podmioty.

2. Powołanie zespołu roboczego z udziałem przedstawicieli rządu, Polskiej Federacji Rolnej i dzierżawców w celu wypracowania modelu dalszego funkcjonowania Ośrodków Produkcji Rolniczej.

3. Zabezpieczenie inwestycji i miejsc pracy, które powstały dzięki aktywności dzierżawców, aby dorobek ostatnich dekad nie został zaprzepaszczony.

4. Odwołanie decyzji o powrocie ziemi do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz jej zagospodarowaniu przez państwowe podmioty, które nie są przygotowane do płynnego przejęcia i prowadzenia specjalistycznej produkcji rolnej.

Liczymy na możliwość rozmowy z Panem Premierem i przedstawienia niewątpliwych korzyści płynących z możliwości dalszego funkcjonowania i rozwoju gospodarstw wielkotowarowych dla bezpieczeństwa żywnościowego i ekonomicznego naszego kraju. Jesteśmy gotowi do konstruktywnego dialogu o przyszłości krajowego sektora rolno-spożywczego w dobie aktualnych wyzwań geopolitycznych, gospodarczych i klimatycznych.

Z poważaniem, 
Leszek Wojciechowski 
Przewodniczący Rady Polskiej Federacji Rolnej

Materiał Płatny na zlecenie Polskiej Federacji Rolnej