Kto i po co
SPSK są tworzone przy wojewódzkich inspektoratach Inspekcji Handlowej. W kraju działa ich szesnaście po jednym w każdym województwie. Sprawę zakłada się poprzez złożenie wniosku, za którego przyjęcie sąd nie pobiera żadnej opłaty, a sam przewód trwa krócej niż w sądzie powszechnym. Wniosek może złożyć: osoba fizyczna po nabyciu (wadliwego) towaru lub usługi, w celu niezwiązanym z działalnością gospodarczą (konsument), przedsiębiorca mająca spór z konsumentem lub organizacja konsumencka. Wniosek kieruje się do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, siedziby wnioskodawcy. Ich wzory publikowane są na stronach wojewódzkich inspektoratów IH.
Procedura SPSK
By sprawie nadać bieg, pismo procesowe powinno zwierać dane strony oraz przedmiot sporu wraz z podaniem jego wartości. Należy podać wszystkie okoliczności, mogące mieć wpływ na zasadność wniosku oraz żądanie jak wnioskodawca wyobrażałby sobie zakończenie sprawy. Jeśli strona nie dopełni wymaganych formalności, sad jest zobowiązany wyznaczyć termin uzupełnienia niezbędnych dokumentów. Jeśli wszystkie nie wpłyną, wniosek pozostanie bez rozpatrzenia. W biurze podawczym należy złożyć również kopię wniosku, wraz z jego wszystkim załącznikami: pagonami, umową, reklamacją itd. Jeden z egzemplarzy trafi do strony przeciwnej.
Po ocenie sprawy sąd wysyła zapytanie do pozwanego, czy zgadza się na polubowne rozpatrzenie sporu. Należy pamiętać, że nie ma szans na dalszy przebieg sprawy bez zgody strony przeciwnej. Natomiast jeśli uczestnicy są zgodni, co do kwestii przystąpienia do sporu, a nie pojawią się w sądzie sprawa zostanie rozstrzygnięta bez ich udziału. Warto jednak poinformować sąd o przeszkodach uczestnictwa w rozprawie. Niestawienie się jednej ze stron może negatywnie wpłynąć na jej interes prawny.
Wybór sędziego i wyrok
Ciekawostką jest to, że uczestnicy mają prawa wpływać na skład sędziowski. W sprawach orzekają arbitrzy (dwóch arbitrów oraz przewodniczący – superarbiter). Nie do końca jest jednak prawdą, że rozpatrzenie sporu nie wiąże się z kosztami. Można udowadniać swoje racje na podstawie zebranej dokumentacji oraz przepisów prawa, ale niekiedy wręcz niezbędna jest opinia biegłego, który np. oceni rzetelność działania przedsiębiorcy. O ekspertyzę może prosić każda ze stron sporu, a od wnioskodawcy pobierana jest zaliczka.
Nie trzeba powoływać adwokata gdyż procedura nie jest skomplikowana. Po wysłuchaniu stron sąd ma trzy dni na ogłoszenie wyroku. Zapada on większością głosów i nie przysługuje od niego odwołanie. Jego moc jest równoważna z mocą wyroku sądu powszechnego. Po opatrzeniu go klauzulą wykonalności można wszcząć procedurę komorniczą.