Współczesna gospodarka kładzie szczególny nacisk na wzrost i rozwój innowacyjności. W dobie nowych technologii oraz innowacyjnych rozwiązań uzyskanie patentu jest czymś więcej niż zgłoszeniem swojego rozwiązania do urzędu. W Polsce jest to Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (UPRP). Proces uzyskania patentu nie jest skomplikowany, lecz wymaga staranności, wiedzy oraz odpowiedniej dokumentacji.
Patent jest prawem wyłącznym udzielanym na wynalazek – bez względu na dziedzinę techniki. Jest to sposób ochrony innowacyjnego rozwiązania, który pozwala właścicielowi czerpać korzyści z wynalazku przez określony czas.
Rozwiązanie musi spełniać trzy podstawowe kryteria, aby mogło być uznane za wynalazek:
* Nowość – rozwiązanie nie może być wcześniej publicznie ujawnione (w Polsce ani za granicą).
* Poziom wynalazczy – oznacza, że rozwiązanie nie jest oczywiste dla specjalisty w danej dziedzinie techniki. Innymi słowy – wynalazek musi być czymś więcej niż tylko oczywistym ulepszeniem tego, co już istnieje. Musi zawierać element nowatorski, który nie byłby oczywisty dla fachowca mającego przeciętną wiedzę w danej dziedzinie.
* Przemysłowa stosowalność – musi dać się zastosować w praktyce, np. w usługach, przemyśle lub rolnictwie.
Przeprowadzenie wstępnej oceny może pozwolić na uniknięcie spraw spornych czy strat finansowych związanych z ubieganiem się o ochronę istniejącego i upublicznionego już rozwiązania. Przed rozpoczęciem procedury warto wykonać samodzielnie lub zlecić rzecznikowi patentowemu badanie „stanu techniki”, czyli sprawdzić, czy podobne lub identyczne rozwiązanie nie zostało zgłoszone wcześniej. Można to robić na dwa sposoby: samodzielnie, poprzez przeszukanie baz patentowych, takich jak: Espacenet, PATENTSCOPE (WIPO), Google Patents, baza UPRP e-wyszukiwarka na stronie UPRP lub poprzez rzecznika patentowego. Zalecana jest również weryfikacja publikacji ze świata nauki oraz aktualności branżowych.
Dobrze przygotowana dokumentacja to klucz do sukcesu. Przygotować ją można samodzielnie, jak również skorzystać z usług profesjonalnego pełnomocnika, czyli rzecznika patentowego, który zadba o poprawność formalną i merytoryczną zgłoszenia.
Zgłoszenie musi zawierać: podanie o udzielenie patentu na wynalazek, opis wynalazku (precyzyjne wyjaśnienie, jak działa rozwiązanie), zastrzeżenia patentowe – najważniejsza część, która określa zakres ochrony, rysunki (jeśli są potrzebne do zrozumienia wynalazku), skrót opisu – krótkie podsumowanie.
Urząd Patentowy RP udostępnia różne kanały doręczenia korespondencji:
* Elektronicznie (przez PUEUP, e-doręczenia) po uprzedniej rejestracji konta użytkownika.
* Osobiście lub korespondencyjnie do siedziby UPRP w Warszawie.
Opłaty w postępowaniu dzielą się na dwie części:
* opłata zgłoszeniowa, która wynosi: 550 zł – zgłoszenie papierowe lub listowne / 500 zł – zgłoszenie elektroniczne; dodatkowe opłaty (opcjonalne): +25 zł za każdą stronę ponad 20 stron opisu, zastrzeżeń i rysunków; opłata za dowód pierwszeństwa (jeśli korzystasz z prawa pierwszeństwa), 60 zł – wniosek do 20 stron, 125 zł – powyżej 20 stron; opłata skarbowa za pełnomocnictwo 17 zł – jeśli zgłasza pełnomocnik.
* opłata za ochronę (patent) – przy wydaniu decyzji należy wnieść opłatę za pierwszy trzyletni okres ochrony 480 zł + opłatę publikacyjną, a następnie co roku opłaty za kolejne lata ochrony, aż do 20. roku od daty zgłoszenia. Nieopłacenie prowadzi do wygaśnięcia ochrony.
Po zgłoszeniu patentu Urząd Patentowy dokonuje badania formalno-prawnego, weryfikuje poprawność dokumentacji i zalicza opłatę zgłoszeniową. Następnie wykonuje raport ze stanu techniki – porównuje zgłoszone rozwiązanie do obecnego stanu techniki, po 18 miesiącach następuje publikacja w Biuletynie Urzędu Patentowego. Wynalazek staje się publicznie dostępny. Następnie przechodzi badanie merytoryczne, podczas którego dokładnie porównywana jest dokumentacja zgłoszeniowa oraz ta zgromadzona podczas tworzenia raportu ze stanu techniki. Badanie merytoryczne stanowi podstawę do udzielenia lub odmowy udzielenia patentu. W przypadku pozytywnego wyniku wydaje decyzję o udzieleniu patentu. Cała procedura może trwać od dwóch do pięciu lat.
Jeśli wszystko przebiegnie pomyślnie, UP udziela patentu na wynalazek (maksymalnie 20 lat), wydaje dokument patentowy oraz ogłasza decyzję w Wiadomościach Urzędu Patentowego.
OPINIA EKSPERTA
Ewa Skrzydło-Tefelska, prezes Urzędu Patentowego RP
Dokładamy wszelkiej staranności, aby procedury zgłoszeniowe były jasne i zrozumiałe. Przygotowanie dokumentacji podlega określonym standardom, wynikającym z polskich przepisów, które są spójne z ujednoliconą praktyką międzynarodową. Zgłaszają do nas bowiem swoje rozwiązania zarówno Polacy, jak i obywatele czy podmioty z innych państw. Dobrą wiadomością jest to, że wytyczne, inteligentne formularze zgłoszeniowe czy kompleksową i bezpłatną publikację pt. „Poradnik wynalazcy” udostępniamy na naszej stronie uprp.gov.pl. W przypadku pytań czy wątpliwości zachęcamy do kontaktu z Centrum Informacji Urzędu, które pomaga „krok po kroku” w procedurze zgłoszeniowej.
