Reklama

Rozwarstwienie dochodowe Polaków przestało maleć

W 2018 r. program 500+ przestał pozytywnie wpływać na nierówności dochodowe. W tym roku zaś, pomimo nowych transferów społecznych, ta sytuacja może się powtórzyć.

Aktualizacja: 17.06.2019 21:40 Publikacja: 17.06.2019 21:13

Rozwarstwienie dochodowe Polaków przestało maleć

Foto: Adobe Stock

Ostatnie badanie budżetów gospodarstw domowych prowadzone przez GUS przyniosło niemiłą niespodziankę. Okazało się, że spadek zróżnicowania dochodów polskich rodzin, z jakim mieliśmy do czynienia od kilku lat, w 2018 r. został zahamowany i współczynnik Giniego ukształtował się na poziomie zbliżonym do tego w 2017 r.

Oznacza to, że bogaci bogacą się znacznie szybciej niż biedniejsi. Dochody w grupie 20 proc. najbiedniejszych gospodarstw domowych zwiększyły się tylko o 2,7 proc. w 2018 w porównaniu z 2017 r., zaś w w grupie 20 proc. najzamożniejszych – o 6,2 proc. rok do roku (w grupach środkowych wzrost także wyniósł od 6 do 6,5 proc.).

Ciekawe, że zarówno do spadku rozwarstwienia dochodowego w Polsce w latach wcześniejszych, jak i do zahamowania tego trendu przyczyniły się w dużej mierze działania rządu. – Spadkowi współczynnika Giniego sprzyjały głównie wzrost minimalnego wynagrodzenia oraz wprowadzenie programu dodatków dla dzieci 500+ – ocenia Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej.

Wyjaśnia, że minimalne wynagrodzenie przez wiele lat rosło szybciej od przeciętnego, a dopiero w roku 2018 sytuacja się odmieniła. Jeśli zaś chodzi o 500+, to największy pozytywny wpływ na rozkład dochodów gospodarstw widać było w 2016 i 2017 r. W 2016 r. ten program został w ogóle wprowadzony, a w 2017 r. obowiązywał przez pełny rok, więc dochody mniej zamożnych rodzin rosły skokowo. W 2018 r. dodatki 500+ trafiały już mniej więcej w takiej samej wysokości i do mniej więcej tych samych osób.

Reklama
Reklama

– Do tego waloryzacja emerytur i rent odbyła się na normalnych zasadach, to znaczy, że nie było często spotykanego w ostatnich latach specjalnego bonusu dla uzyskujących najniższy dochód w postaci minimalnej podwyżki kwotowej lub ponadnormatywnego podniesienia emerytury minimalnej – szacuje Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorstw Polskich. – Tymczasem w grupie gospodarstw domowych o najniższych dochodach proporcjonalnie wysoki udział mają dochody z tytułu transferów, zaś stosunkowo niewielki dochody z pracy, gdyż często gospodarstwa te tworzą osoby nieaktywne zawodowo – wyjaśnia.

A co będzie się działo w 2019 r.? – W tym roku paradoksalnie mimo uruchomienia nowych, dużych programów społecznych zróżnicowanie dochodowe może lekko wzrosnąć – uważa Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole Bank Polska. Wypłata 13. emerytury oznacza, że do kieszeni Polaków trafiło ok. 8,2 mld zł (po odliczeniu podatku), a wypłata 500+ na wszystkie dzieci spowoduje transfer kolejnych 10 mld zł. Borowski analizuje jednak, że na rozszerzeniu 500+ skorzystają głównie osoby o wyższych dochodach, które dotychczas nie były uprawnione do dodatku na pierwsze dziecko (rodziny o najniższych dochodach otrzymują świadczenie na pierwsze dziecko już obecnie).

Z kolei zdaniem Kozłowskiego współczynnik Giniego może lekko spaść, choć skala tego spadku nie będzie tak spektakularna jak w latach wcześniejszych. – Z jednej strony 500+ rzeczywiście może trafić głównie do rodzin o wyższych dochodach, z drugiej te mniej zasobne skorzystają na transferach emerytalnych. 13. emerytura trafi do wszystkich w równej wysokości, a zastosowany w tym roku mechanizm waloryzacji jest ok. dwukrotnie hojniejszy dla osób otrzymujących niskie świadczenia.

Czy zmiany w poziomie rozwarstwienia dochodowego powinny skłonić rząd do zmian w polityce społecznej? Ekonomiści zgodnie podkreślają, że należałoby przede wszystkim dążyć do wzmocnienia aktywności zawodowej Polaków. – Dane pokazują, że owoce obecnego ożywienia gospodarczego trafiają w znacznej mierze do tych, którzy są obecni na rynku pracy. Adresatami polityki transferowej powinny być natomiast osoby, które nie mogą partycypować w rynku pracy – komentuje Kozłowski.

Gospodarka
Brytyjczycy zaciskają pasa. Związki zawodowe apelują o reset relacji z UE
Gospodarka
„Wystarcza tylko na jedzenie i ubranie”. Blisko 60 mln Rosjan na skraju ubóstwa
Gospodarka
Gospodarka Rosji „wyzerowała”. Wojna już nie wystarcza
Gospodarka
Choinka świąteczna, czyli nieoczywista tradycja
Materiał Promocyjny
Polska jest dla nas strategicznym rynkiem
Gospodarka
Eric Maskin, noblista: Polski wzrost tylko w realiach demokracji
Materiał Promocyjny
Podpis elektroniczny w aplikacji mObywatel – cyfrowe narzędzie, które ułatwia życie
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama